16 апрель

Халыкара

Милли

• Болгария — Беренче конституция көне.

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Бөтендөнья кеше тавышы көне (ингл. World Voice Day, фр. Journée mondiale de la voix, исп. Día Mundial de la Voz).
• Халыкара балалар коллыгы (эксплуатациясе) каршы көрәш көне (исп. Día Internacional contra la Esclavitud Infantil).

Көн балалар коллыгына каршы көрәше өчен Пакистан Ислам Җөмһүриятендә атып үтерелгән Икбал Масих' (es) исемле 12-яшьлек пакъстанлы малай истәлеге хакына сайланган.^[1]

• АКШ / Вашингтон — (Колларны) азат итү көне (ингл. Emancipation Day), рәсми бәйрәм көне.

16 апрель көне шимбә-якшәмбегә туры килгәндә, Колларны азат итү көнен бәйрәм итү иң якын эш көненә күчерелә.^[2]

• Әлҗәзаир — Фән көне (фр. Journée de la science, гарәп. ‎).^[3].

Әлҗәзаирның реформист мөселманнар хәрәкатенең лидеры имам Абдельхамид Бен Бади (fr) вафат булган көнендә билгеләнә.

• Әрмәнстан — Полиция хезмәткәре көне (рус. День работника полиции Армении).
• Дания — Маргарет II патшабикәсе туган көне (дан. Dronningens fødselsdag, ингл. Birthday of Queen Margrethe II).
• Польша — Инженер гаскәрләренең бәйрәме — Саперлар көне (пол. Święto Wojsk Inżynieryjnych – Dzień Sapera).^[4]
• Төркия — Биологлар көне (төр. Biyologlar Günü).^[5]

Киң вакытлы халыкара чаралар

• 1705 — Исаак Ньютон рыцарьлар сафына кертелә.
• 1746 — Стюартларның соңгы тапкыр инглиз тәхетенә кайту омтылышы.
• 1934 — / ССРБда Советлар Союзы Каһарманы исеме оештырыла.
• 1945 — Бөек Ватан сугышы: Совет гаскәрләре / Өченче рейх башкаласы Берлинны яулап алу операциясен башлый.
• 1947 — беренче тапкыр «салкын сугыш» төшенчәсе кулланыла.
• 2000 — Украина референдумында халыкның күпчелеге Югары Раданы кыскарту, президентның аны тарату фикерләре хуплады.

Шулай ук карагыз: Төркем:16 апрель көнне туганнар

• 1844 — Анатоль Франс, язучы, әдәби тәнкыйтьче.
• 1861 — Анастасий,
• 1869 — Букша Миколас,
• 1873 — Сергей Бруштейн,
• 1887 — Михаил Филатов,
• 1889 — Чарли Чаплин, актёр, режиссёр, сценарийлар язучы.
• 1899 — Госман Әхмәтович,
• 1899 — Зәйнәп Камалова, актриса. ТАССРның атказанган артисты (1957). Бөтенрусия мөслимәләренең беренче корылтаенда катнашучы (1917).
• 1903 — Митрофан Зверев,
• 1908 — Георгий Гермогенов,
• 1909 — Леван Абелишвили,
• 1921 — Питер Устинов, актёр, кинорежиссёр, драматург, продюсер.
• 1926 — Юныс Йосыпов,
• 1927 — Бенедикт XVI, 265-нче Рим папасы.
• 1932 — Каһһәр Мәхкәмов,
• 1938 — Әүфәр Зәкиев, төзүче, җитәкче.
• 1946 — Фәррух Закиров,
• 1951 — Юрий Балашов,
• 1953 — Валентина Борисова,
• 1954 — Ирина Алексеева,
• 1955 — Алексей Пажитнов,
• 1957 — Рөстәм Бәйкиев,
• 1961 — Идрис Сәетгалиев, татар журналисты, Башкортстаның атказанган матбугат һәм киң мәгълүмат хезмәткәре.
• 1965 — Олег Никишин,
• 1966 — Илтөзәр Мөхәммәтгалиев, Камал театры актеры, ТР атказанган артисты (2012).
• 1971 — Гөлсифа Бакыева,
• 1975 — Артём Скворцов,
• 1978 — Артём Логинов,
• 1978 — Иван Ургант, актёр, журналист.
• 1989 — Александр Кудряшов,
• 1993 — Алексей Березин,
• 2002 — Даяна Кириллова,

Шулай ук карагыз: Төркем:16 апрель көнне вафатлар

• 1788 — Бюффон (фр. Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon), XVIII гасыр француз натуралисты, биолог, табигатьне өйрәнүче.
• 1813 — Михаил Кутузов, 1812 елгы Ватан сугышында Россия империясе гаскәренең җитәкчесе.
• 1828 — Франциско Гоя, испан рәссамы һәм гравёры.
• 1859 — Алексис де Токвиль (Charles Alexis de Tocqueville), француз язучысы, тарихчы.
• 1877 — Николай Барбот де Марни,
• 1905 — Тереза Эльффорсс,
• 1945 — Евстафий Яковлев,
• 1948 — Михаил Рузский,
• 1952 — Әхмәдулла Ишмөхәммәтов, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәре мотоукчылар батальоны җитәкчесе, Советлар Берлеге каһарманы.
• 1970 — Даниил Зимин,
• 1972 — Ясунари Кавабата,
• 1978 — Мәсгут Бәширов,
• 1986 — Георгий Смородин,
• 1986 — Корбан Галимов,
• 1986 — Нияз Даутов, татар опера җырчысы, режиссеры, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, РСФСРның халык артисты.
• 1988 — Иван Гусев,
• 1988 — Юрий Егоров,
• 1989 — Тәүфыйк Йосыф Гаувәд,
• 1990 — Алексей Калганов,
• 1997 — Хәйдәр Акалаев,
• 2003 — Лоң Шуҗин,
• 2005 — Таһир Мотыйгуллин,
• 2007 — Зөлфәт, шагыйрь
• 2007 — Ливиу Либреску,
• 2010 — Людмила Лозицкая,
• 2015 — Олесь Бузина, Украина язучысы, журналист.
• 2017 — Геннадий Баннов,
• 2018 — Олег Веселовский,

Исем бәйрәмнәре