Вікіпедыя:Значнасць

Кароткая спасылка-перанакіраваннеВП:КЗ
ВП:ЗНАЧ

Вікіпедыя — гэта энцыклапедыя, гэта значыць прыведзены ў сістэму агляд усіх галін чалавечых ведаў. Традыцыйна лічыцца, што энцыклапедычнага апісання заслугоўваюць не ўсе тэмы, а толькі тыя з іх, якія з’яўляюцца найболей значнымі, якія чымсьці істотна вылучаюцца з агульнага шэрагу[1]. Паняцце значнасці ўзаемазлучана з паняццямі важнасці і вядомасці, але не эквівалентна ім.

У Вікіпедыі тэма ці прадмет артыкула лічацца меркавана значнымі, то бок годнымі асобнага артыкула, калі яны задавальняюць прыведзенаму ніжэй агульнаму крытэрыю значнасці ці аднаму з прыватных крытэрыяў значнасці.

Правілы і рэкамендацыі пра значнасць дазваляюць вырашыць, ці з’яўляецца тэма досыць значнай, каб прысвяціць ёй асобны артыкул, але не датычацца прама зместу артыкулаў. Правіламі, якія рэгулююць змест артыкулаў, з’яўляюцца: Нейтральны пункт гледжання, Правяраемасць, Не ўласным даследаванням, Чым не з’яўляецца Вікіпедыя.

Агульны крытэрый значнасці

ВП:АКЗ
Прадмет ці тэма меркавана з’яўляюцца значнымі, калі яны досыць падрабязна асвятляюцца ў незалежных аўтарытэтных крыніцах.
  • «меркавана» азначае, што адпаведнасць прыведзенай фармулёўцы не гарантуе значнасць, а толькі мяркуе яе наяўнасць. Супольнасць можа прыйсці да кансенсусу, што артыкул па дадзенай тэме, нягледзячы на наяўнасць крыніц, усё ж не падыходзіць для энцыклапедыі (напрыклад, у сілу яе неадпаведнасці правілу (рэкамендацыі) Чым не з’яўляецца Вікіпедыя)[2]. З іншага боку, супольнасць можа прыйсці да кансенсусу, што артыкул па дадзенай тэме, нягледзячы на адсутнасць незалежных крыніц, усё ж падыходзіць для энцыклапедыі.
  • «досыць падрабязна» азначае, што тэма асвятляецца крыніцамі напроста, у аб’ёме, дастатковым для таго, каб неабходная для энцыклапедычных мэт інфармацыя здабывалася з крыніц без правядзення уласных даследаванняў. Простых згадванняў у крыніцах недастаткова для таго, каб абгрунтаваць значнасць, але крыніцы не абавязкова павінны даваць вычарпальную інфармацыю па дадзенай тэме ці быць прысвечаны толькі дадзенай тэме і ніякай іншай[3].
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах» азначае, што крыніца публікацыі не мае матэрыяльных ці іншых інтарэсаў, злучаных з прадметам артыкула. Абгрунтаваннем значнасці не могуць служыць рэкламныя матэрыялы, прэс-рэлізы, самастойна выдадзеныя крыніцы пра разгляданую тэму, аўтабіяграфіі і т. п.[4]
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах» азначае, што выкладзеныя ў ім факты прайшлі рэдактарскую праверку, што дазваляе правярана ацаніць значнасць у адпаведнасці з рэкамендацыяй Аўтарытэтныя крыніцы. Крыніцамі могуць быць апублікаваныя працы ўсіх выглядаў на любых носьбітах. Добрым паказчыкам значнасці з’яўляецца даступнасць другасных крыніц[5].
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах»[6] — для Вікіпедыі вызначальнымі з’яўляюцца другасныя і троесныя крыніцы, менавіта яны даюць найболей аб’ектыўныя доказы значнасці. Колькасць і якасць неабходных крыніц можа быць рознай і залежыць ад іх глыбіні і пэўнасці. Пажадана наяўнасць некалькіх незалежных крыніц[7].

Тэма ці прадмет, якія прызнаны адпаведнымі дадзенаму крытэру паводле кансенсусу супольнасці, як правіла, з’яўляюцца значнымі; ім можа быць прысвечана асобны артыкул энцыклапедыі. Правяраная інфармацыя пра тэмы ці прадметах, не адпаведных дадзенаму крытэру, можа быць уключана ва ўжо існуючыя артыкулы.

Значнасць патрабуе аб’ектыўных доказаў

Пры рашэнні пытання пра значнасць артыкула галоўным з’яўляецца патрабаванне прадстаўлення аб’ектыўных доказаў адпаведнасці крытэрыям значнасці. Падрабязнае асвятленне ў аўтарытэтных крыніцах, прызнанне ў прафесійным асяроддзі, іншыя фактары, пералічаныя ў крытэрыях значнасці для пэўных тэм, з’яўляюцца такім доказам.

Варта памятаць, што адсутнасць у дадзены момант у артыкуле спасылак на аўтарытэтныя другасныя крыніцы яшчэ не азначае, што тэма артыкула незначна.

ВП:НЕНАВІНЫ

Вікіпедыя — не месца для навінавых рэпартажаў. Для асвятлення бягучых падзей быў створаны праект Вікінавіны. Для абгрунтавання значнасці патрабуецца большае, чым кароткі воплеск цікавасці сродкаў масавай інфармацыі да падзеі ці з’явы грамадскага жыцця. Адпаведна, у тых выпадках, калі з’яўленне аўтарытэтных крыніц па той ці іншай тэме мае эпізадычны ці спарадычны характар, неабходна або прадэманстраваць падрабязны разгляд прадмета артыкула ў высакаякасных аналітычных матэрыялах (гэта значыць створаных кампетэнтнымі экспертамі ў адпаведнай вобласці ці з прыцягненнем такіх), або паказаць неаднаразовае згадванне ў якасці тыповага прыкладу прадмета артыкула ў аўтарытэтных крыніцах па-за межамі кароткачасовага воплеска цікавасці да яго.

Артыкулы, якія не задавальняюць крытэрыям значнасці

Хоць ва ўсіх артыкулах павінна быць паказана значнасць іх тэм, а артыкулы па тэмах, якія не задавальняюць крытэрыям значнасці, звычайна выдаляюцца, важна ўлічваць не толькі бягучы стан артыкула, але і патэнцыял яго развіцця. Калі абмяркоўваецца выдаленне ці аб’яднанне артыкулаў па прычыне іх нязначнасці, абмяркоўвацца павінна не толькі пытанне, ці паказана значнасць тэмы ў артыкуле, але і пытанне імавернасці таго, што значнасць можа быць паказана. Калі знайсці незалежныя крыніцы ўяўляецца магчымым, выдаленне па прычыне нязначнасці не павінна вырабляцца, пакуль не будзе прызнана, што актыўныя высілкі па пошуку гэтых крыніц не далі ніякіх вынікаў. Для артыкулаў з невыразнай значнасцю выдаленне павінна быць апошняй мерай.

Калі ў артыкуле не можа быць паказана досыць крыніц для дэманстрацыі значнасці тэмы артыкула, паспрабуйце знайсці гэтыя крыніцы ці:

  • папытаеце ў стваральніка артыкула ці эксперта па тэме артыкула[8] рады, дзе можна знайсці крыніцы.
  • адзначце артыкул шаблонам {{значнасць}}, каб папярэдзіць іншых удзельнікаў Вікіпедыі пра праблему.
  • паспрабуйце звярнуцца да ўдзельнікаў адпаведных вікіпраектаў; магчыма, яны змогуць знайсці крыніцы, недаступныя ў Інтэрнэце.

Калі крыніцы, якім могуць падысці, не могуць быць знойдзены, разгледзіце магчымасць дадання змесціва артыкула ў артыкул з больш агульнай тэматыкай (у тым ліку, праз працэдуру аб’яднання артыкулаў)[9], інакш артыкул прыйдзецца выдаліць. Вядома шмат прыкладаў, калі прапановы пра выдаленне артыкула былі адхілены як неадэкватныя. Перш чым выдаляць артыкул, варта старанна правяраць, ці нельга знайсці крыніцы, якія пацвярджаюць яе значнасць.

  • калі артыкул задавальняе аднаму з крытэрыяў хуткага выдалення, варта адзначыць яе адпаведным шаблонам.
  • інакш неабходна вынесці артыкул на абмеркаванне выдалення, дадзеная працэдура апісана на старонцы Вікіпедыя:Да выдалення.

Значнасць не губляецца з часам

ВП:НЕГУБЛЯЕЦЦА

У Вікіпедыю могуць быць уключаны артыкулы пра тэмы, якія з’яўляюцца значнымі ў цяперашні момант ці былі значнымі ў мінулым. Калі тэма артыкула задавальняе агульнаму крытэрыю значнасці, няма неабходнасці паказваць бесперапыннасць і актуальнасць цікавасці да дадзенай тэмы. Тэмы, значнасць якіх пакуль не відавочная, з часам, пасля з’яўлення новых крыніц па дадзенай тэме, могуць быць прызнаны значнымі. Тым не менш, аргументацыя значнасці артыкулаў не павінна засноўвацца на заяве, што тэма можа атрымаць дадатковае асвятленне ў будучыні.

Значнасць датычыцца тэм артыкулаў, а не іх зместу

Гл. таксама: Вікіпедыя:Нейтральны пункт гледжання

Правілы і рэкамендацыі пра значнасць дазваляюць вырашыць, ці з’яўляецца тэма досыць значнай, каб прысвяціць ёй асобны артыкул. Яны ў пераважнай большасці выпадкаў прама не датычацца зместу артыкулаў. Магчымасць уключэння асобных частак і фактаў у артыкул рэгулюецца іншымі правіламі і рэкамендацыямі, у прыватнасці: пра правяральнасць, пра выкарыстанне аўтарытэтных крыніц, пра тое, чым не з’яўляецца Вікіпедыя і іншымі.

У той жа час неабходна ўлічваць патрабаванні нейтральнасці артыкулаў і непажаданасці празмерна аб’ёмнага асвятлення малаважных дэталяў, датычных тэмы ці прадмета артыкула. Аўтары павінны імкнуцца да таго, каб падрабязнасць апісання адпавядала важнасці дадзенага аспекту тэмы.

Тым не менш, паняцце значнасці закранае і змест артыкула, неабходна ўзважваць кожны аспект артыкула ў адпаведнасці з яго значнасцю ў асвятленні дадзенай тэмы. Звяртайце ўвагу на магчымыя парушэнні нейтральнасці: празмерна аб’ёмнае асвятленне малаважных падрабязнасцяў, нераўнамернае апісанне частак артыкула, неабгрунтаванае вылучэнне асобных аспектаў размяшчэннем у артыкуле, супастаўленнем сцвярджэнняў.

Прыватныя крытэрыі значнасці

ВП:ПКЗ

Населеныя пункты

Кожны населены пункт ёсць значны.

Гл. таксама

Зноскі