Αριζόνα

**Πολιτεία της Αριζόνας**
	Πολιτεία της Αριζόνας
Σημαία	Σφραγίδα
	Άλλα ονόματα: {{{Άλλα ονόματα}}}
Επίσημες γλώσσες	Αγγλικά
Πρωτεύουσα	Φοίνιξ
Μεγαλύτερη πόλη	Φοίνιξ
Έκταση	Κατατάσσεται 6η στις ΗΠΑ
- Σύνολο	295.234 km2
- Πλάτος	500 km
- Μήκος	645 km
- % νερό	0,32
- Γεωγραφικό Πλάτος	31° 20′ Β έως 37° Β
- Γεωγραφικό Μήκος	109° 3′ Δ έως 114° 49′ Δ
Πληθυσμός	Κατατάσσεται 14η στις Ηνωμένες Πολιτείες
- Σύνολο	7.753.895 (εκτίμηση 2021)
- Πυκνότητα	26,26/km2; Κατατάσσεται 33η στις ΗΠΑ
- Διάμεσο εισόδημα	56.581$/έτος (29η)
Υψόμετρο
- Υψηλότερο σημείο	Κορυφή Χάμφρεϊς,; 3.851 m
- Μέσο	1.250 m
- Χαμηλότερο σημείο	Ποταμός Κολοράντο,; 22 m
Είσοδος στην Ένωση	14 Φεβρουαρίου 1912 (48η)
Κυβερνήτης	Κέιτι Χομπς (Δ); (από το 2023)
Αντικυβερνήτης	Έντριαν Φόντες (Δ) (ως Υπουργός Εσωτερικών της Αριζόνας)
Νομοθετικό Σώμα	Νομοθετικό Σώμα
- Βουλή των Αντιπροσώπων (ΗΠΑ)	Γερουσία
- Γερουσία (ΗΠΑ)	Βουλή των Αντιπροσώπων
Γερουσιαστές των ΗΠΑ	Κίρστεν Σίνεμα (Α); Μαρκ Κέλι (Δ)
Αντιπροσωπεία στη Βουλή των ΗΠΑ	5 Δημοκρατικοί, ; 4 Ρεπουμπλικανοί (κατάλογος)
Ζώνη ώρας	UTC -7; Ναβάχο UTC -7/-6
Συντομεύσεις	US-AZ
Ιστοσελίδα	az.gov

Η Αριζόνα (αγγλικά: Arizona), είναι μία νοτιοδυτική Πολιτεία των ΗΠΑ, με έκταση 295.234 τ.χλμ.^[1] και πληθυσμό 7.753.895 κατοίκους (εκτίμηση 2021)^[3]. Είναι μία από τις τέσσερις πολιτείες που αποτελούν την περιοχή των «Τεσσάρων Γωνιών» (Four Corners), μαζί με το Κολοράντο, το Νέο Μεξικό και τη Γιούτα.

Συνορεύει στα δυτικά με την Καλιφόρνια και τη Νεβάδα, στα βόρεια με τη Γιούτα, βορειοανατολικά, σε ένα σημείο, με το Κολοράντο, ανατολικά συνορεύει με το Νέο Μεξικό και στα νότια έχει εθνικά σύνορα μήκους 626 χλμ. με το Μεξικό (πολιτείες Σονόρα και Μπάχα Καλιφόρνια).

Η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη είναι το Φοίνιξ. Άλλες σημαντικές πόλεις της πολιτείας, είναι οι: Τούσον, Γιούμα, Πρέσκοτ, Μέσα, Φλάγκσταφ, κ.α.

Η πολιτεία φημίζεται ότι παράγει βαμβάκι, τριφύλλι, εσπεριδοειδή, τεύτλα, ελιές. Ακόμη παράγει χρυσό, βολφράμιο, άργυρο, μολυβδαίνιο και, ιδιαίτερα, χαλκό, καθώς διαθέτει περισσότερα από 5.000 διαφορετικά ορυκτά. Τα πολυάριθμα ορυχεία της βρίσκονται στο εσωτερικό της, κοντά στα σύνορα με το Νέο Μεξικό.^[4] Στη Βορειοανατολική Αριζόνα κατοικούν οι ιθαγενείς Χόπι. Επίσης στην Αριζόνα βρίσκεται και ένα μεγάλο τμήμα των Ναβάχο στις περιοχές των οποίων χρησιμοποιείται η αλλαγή σε θερινή ώρα (λόγω της έκτασης του πληθυσμού τους και σε άλλες Πολιτείες^[5]) αν και η υπόλοιπη Πολιτεία δεν την χρησιμοποιεί.

Γεωγραφία

Η πολιτεία αποτελείται από υψίπεδα, χαράδρες (περίφημο το Γκραν Κάνιον, το πλέον διάσημο φαράγγι του κόσμου) και ερήμους που αρδεύονται τεχνητά. Επιπλέον, εκτός από το Γκραν Κάνιον, πολλά άλλα εθνικά δάση, πάρκα, μνημεία και Ινδιάνικες περιοχές βρίσκονται στην Πολιτεία. Περίφημο είναι και το απολιθωμένο δάσος της, ένα από τα δύο καλύτερα διατηρημένα απολιθωμένα δάση στον κόσμο (το άλλο βρίσκεται στη νήσο Λέσβο).

Από τα 295.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα της πολιτείας, περίπου το 15% είναι κτήσεις ιδιωτών. Η υπόλοιπη περιοχή είναι δημόσιο πάρκο και πάρκα, περιοχές αναψυχής και τόποι κατοικίας ιθαγενών Αμερικανών. Η Πολιτεία είναι ευρύτερα γνωστή για το ερημικό της τοπίο, το οποίο είναι πλούσιο σε ξηρόφυτα, όπως ο κάκτος. Είναι επίσης γνωστή για το κλίμα της, το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερα θερμά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες.

Όπως άλλες πολιτείες, η Αριζόνα έχει πληθώρα τοπογραφικών χαρακτηριστικών εκτός του ερημικού κλίματος. Όρη και οροπέδια βρίσκονται σε περιοχές μεγαλύτερες από την μισή Πολιτεία.

Πολιτική

Η Αριζόνα, γενικότερα θεωρείται μια μετριοπαθής πολιτεία, η οποία συνήθως εκλέγει Ρεπουμπλικανούς για τις Προεδρικές εκλογές, όμως στις υπόλοιπες εκλογές (ομοσπονδιακές, πολιτειακές), είναι αμφίρροπη πολιτεία, και εκλέγει αμφότερα Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικανούς πολιτικούς. ^[6]

Στις εκλογές του 2020, ύστερα από 24 χρόνια, εξέλεξε Δημοκρατικό υποψήφιο (Τζο Μπάιντεν). Γενικότερα στις εκλογές του 2020, η πολιτεία, έκανε πολιτική στροφή προς το Δημοκρατικό Κόμμα, αφού κατάφερε να κερδίσει και τη δεύτερη έδρα στη Γερουσία των ΗΠΑ, έχοντας πλέον μόνο Δημοκρατικούς Γερουσιαστές, αλλά και επίσης κατάφερε να αποκτήσει πλειοψηφία (5-4), στα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ από την Αριζόνα. ^[7]^[8]

Τρέχουσα πολιτειακή διοίκηση της Αριζόνας

Κυβερνήτρια είναι η Κέιτι Χομπς από το Δημοκρατικό Κόμμα, η οποία ανέλαβε καθήκοντα στις 2 Ιανουαρίου 2023.

Πανεπιστήμια

Ιδιαίτερου κύρους πανεπιστήμια της πολιτείας της Αριζόνας είναι το "Arizona State Universιty" και το "University of Arizona", αμφότερα κρατικά, στα οποία η εισαγωγή αλλοδαπών φοιτητών κρίνεται σχετικά δύσκολη.
Και τα δύο χορηγούν Bachelor's, Master και Διδακτορικό Δίπλωμα. Επίσης και τα δύο παρέχουν φοιτητικό ξενώνα και εστιατόριο.

Σημειώσεις, αναφορές

Προς τιμή της πολιτείας αυτής φέρονταν ένα ιστορικό θωρηκτό των ΗΠΑ που καταστράφηκε στο Περλ Χάρμπορ και στάθηκε αιτία της εισόδου των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.