Anis (landarea)

Landare ginbailduna da, aterki itxurakoa eta, ikusi batera, apio, perrexil, aneta eta antzeko unbeliferoen itxura du, gutxi asko, bere lore zuri eta guzti.^[3]

Urteroko landare bat da. Zurtoina 80 cm luze izatera irits daiteke. Ekainetik aurrera loratzen da. Lore txiki eta zuriak ditu. Zapore oneko fruitu usaintsuak ematen ditu.

Landareak, gazterik, dena du baliagarri:

• zaina, egosirik;
• hosto samurrak, xehe-xehe ebakita, salda, entsaladak, haragizkoak eta postreak lurrintzeko;
• haziak, txigortuta, okintzan eta gozogintzan, lurrin emaile; anisaren haziak anetol-eduki handia du, hots, konposatu aromatiko hori azukrea baino 15 aldiz gozagarriagoa da.
• haziez gozatutako edari alkoholiko (gehienetan, gozo) zuriak egiten dituzte...

• 
  Landarea
• 
  Fruituen tamaina
• 
  Fruituak
• 
  Fruituaren sekzioa

Anisa, hazia

Balio nutrizionala 100g-ko
Energia	337 kJ (81 kcal)
Karbohidratoak	50.01 g
Zuntz dietetikoak	14.6 g
Gantzak	15.90 g
Proteinak	17.60 g
Bitaminak	Kopurua %EB†
A bitamina ekib.	2% 16 μg
B6 bitamina	50% 0.650 mg
C bitamina	25% 21.0 mg
Gatz mineralak	Kopurua %EB†
Kaltzio	65% 646 mg
Burdina	284% 36.96 mg
Magnesioa	48% 170 mg
Fosforoa	63% 440 mg
Potasioa	31% 1441 mg
Sodioa	1% 16 mg
Zink	56% 5.30 mg
Beste batzuk	Kopurua
Ura	9.54 g
Unitateak μg = mikrogramo•mg = miligramo IU = Nazioarteko Unitate Sistema
†Ehunekoak AEBko heldu batentzako eguneroko gomendio dietetikoak hartuta kalkulatu dira. Iturria: USDA FoodData Central

Ogi, opil, bizkotxo, pastel, budin, galleta eta antzekoak lurrintzeko erabiltzen da baina likoreak egiteko (perfumatzeko) ere baliatzen da ia mundu osoan. Izan ere, anis berdea txerriki, behiki, hesteki, hegazti, idi-buztan, arrain urdin, itsaski, patata, alberjinia, porru, pastinaka, azenario, albahaka edo jengibrea bezalako espeziekin ederki uztartzen da.

Sukaldaritzan haragi gogorrak (ehizakoak, bereziki) beratuz samurtzeko eta haren kiratsak arintzeko, bereziki, espezia nahasketa jakin batzuetako osagai ere erabiltzen da.

Sendabelar gisa ere baliatzen da gurean oraino, digestio txarren ondorioak arintzeko: haziak, kitzikagarri eta karminatiboak izanik, infusioan hartzen dira, maiz kamamilari erantsita. Xede profilaktikoekin ere erabiltzen da, aerofagia eragiten duten elikagaiei (lekaleei, gaztainei…) prestatzean erantsita.

Hestekiak geroz eta lehengai gutxiagorekin egiten badira ere, anis aromaz jantziriko odolosteak egin eta kontsumitu izan dira gurean oraindik orain.

Bestetik, hamaikatxo edari alkoholdun anisez osatzen dira (anis arrunta, patxarana, ouzo, pastis, arak, absenta, raki…), landareak dauzkan terpenoek zaporea ematen diotelako likidoari.

• 
  Anis arrunta
• 
  Ouzo
• 
  Patxarana
• 
  Pastis
• 
  Absenta
• 
  Rakia

Pimpinella anisum Lineo-k sailkatu zuen eta Species Plantarum liburuan argitaratu zuen 1753an.^[4] Hauek dira landarearen sinonimo (taxonomiko) batzuk:

• Pimpinella aromatica M.Bieb. [1808]
• Anisum odoratum Raf. [1840]
• Tragium anisum (L.) Link [1821]
• Sison anisum (L.) Spreng. [1813]
• Selinum anisum (L.) E.H.L.Krause in Sturm [1904]
• Carum anisum (L.) Baill. [1879]
• Apium anisum (L.) Crantz [1767]
• Anisum vulgare Gaertn. [1788]
• Anisum officinarum Moench [1794]^[5]

• Anis (edaria)

• Sukaldaritza liburua/Osagaiak/Espeziak (Anis Pimpinella anisum atala)
• Sukaldaritza liburua/Osagaiak/Espeziak, belar usaintsuak eta hongailuak (Anis Pimpinella anisum atala)