ساکارز


ساکارُز (به انگلیسی: Sucrose) یک ترکیب آلی و شیرین است. این دی ساکارید به شکل پودر سفید رنگ است و شیرین و بدون بو می باشد که نقش بسیار مهمی در تغذیه انسان و تأمین انرژی مورد نیاز موجودات زنده دارد. این ترکیب آلی دی‌ساکاریدی است که از گلوکز به صورت اَسِتال و فروکتز به صورت کِتال تشکیل و با فرمول C۱۲H۲۲O۱۱ شناخته می‌شود.[۲] ساکارز در نیشکر و چغندر قند یافت می‌شود. ساکارز همان قند عادی است که از ترکیب گلوکز و فروکتز (C6 H12 O6) به وجود می آید و در درجه‌بندی شیرینی، شیرینی ۹۰ دارد. لازم به ذکر است که درست کردن ساکارز کار گیاهان است.

ساکاروز
Skeletal formula of sucrose
Ball-and-stick model of sucrose
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس۵۷-۵۰-۱ ✔Y
پاب‌کم۵۹۸۸
کم‌اسپایدر۵۷۶۸ ✔Y
EC-number200-334-9
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اسWN6500000
جی‌مول-تصاویر سه بعدیImage 1
  • O1[C@H](CO)[C@@H](O)[C@H](O)[C@@H](O)[C@H]1O[C@@]۲(O[C@@H]([C@@H](O)[C@@H]2O)CO)CO

  • InChI=1/C12H22O۱۱/c۱۳-۱-۴-۶(۱۶)۸(۱۸)۹(۱۹)۱۱(۲۱–۴)۲۳–۱۲(۳–۱۵)۱۰(۲۰)۷(۱۷)۵(۲–۱۴)۲۲–۱۲/h۴–۱۱٬۱۳–۲۰H,1-3H۲/t4-,5-,6-,7-,8+,9-,10+,11-,12+/m۱/s۱

خصوصیات[۱]
فرمول مولکولیC12H22O11
جرم مولی342.30 g/mol
شکل ظاهریجامد سفید
چگالی1.587 g/cm3 solid
دمای ذوب۱۸۶ °C decomp.
انحلال‌پذیری در آب2000 g/L (25 °C)
log P-3.76
ساختار
ساختار بلوریمونوکلینیک
گروه فضاییP21
خطرات
MSDSICSC ۱۵۰۷
شاخص ئی‌یوnot listed
ترکیبات مرتبط
ترکیبات مرتبطلاکتوز
مالتوز
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

تجزیهٔ گرمایی و اُکسایشی ساکارز

تصویر بزرگ‌نمایی شده از یک توده شکر (ساکارز)

ساکارز در ۱۸۶ درجه سانتی گراد ذوب شده و با تجزیه شدن کارامل تشکیل می‌دهد. مثل سایر کربوهیدرات‌ها - با سوختن ساکارز - آب و کربن دی‌اکسید آزاد می‌شود. برای مثال در راکت‌ها و موشک‌های آموزش و آماتور با نام موشک‌های شکلاتی از ساکارز به عنوان سوخت استفاده می‌شود که همراه پتاسیم نیترات به کار می‌رود.

C12H22O11 + 6KNO3 → 3K2CO3 + 3N2 + 9CO + 11H2O

برخی دیگر از واکنش‌های معمول ساکارز با هیدروکلریک اسید، پتاسیم کلرات و سولفوریک اسید به شرح زیر است:

8HClO3 + C12H22O11 → 11H2O + 12CO2 + 8HCl

H2SO4 (catalyst) + C12H22O11 → 12C + 11H2O + Q + H2O + SO3[۳]

Q = گرما

هیدرولیز و تجزیهٔ ساکارز

هیدرولیز با آنزیم سوکراز باعث شکستن پیوند گلیکوزیدی ساکارز شده و گلوکز و فروکتز آزاد می‌کند. همچنین اسید نیز می‌تواند باعث هیدرولیز ساکارز شود.[۳]

جستارهای وابسته

منابع

🔥 Top keywords: