República parlamentaria
Unha República parlamentaria ou República constitucional parlamentaria é unha forma de goberno que opera baixo un sistema parlamentario.
En oposición á República presidencialista e a República semipresidencialista, o xefe do estado, normalmente, non ten poderes executivos reais como un Presidente executivo, xa que a maioría destes poderes fóronlle concedidos ao xefe de goberno, normalmente chamado primeiro ministro. Con todo, o xefe de estado e o xefe de goberno deben formar unha soa oficina nunha república parlamentaria (como Suráfrica ou Botswana), pero o presidente séguese elixindo do mesmo xeito que o primeiro ministro nos estados tipo Sistema de Westminster. En certas ocasións o Presidente ha de ter poder executivo legal, para levar a cabo o día a día das institucións (como en Finlandia ou Irlanda) pero non fan uso destes poderes. Algunhas repúblicas parlamentarias poderían, xa que logo, ser vistas como repúblicas cun sistema semipresidencialista, pero funcionando dunha forma parlamentaria.
Desenvolvemento histórico
As repúblicas parlamentarias prototípicas, son aquelas que proveñen de estados que previamente eran monarquías, cun monarca, ou un representante do mesmo (sobre todo nas repúblicas da Commonwealth. Así o rei ou xefe de estado foi substituído por un de elección democrática, pero mantendo a falta de poder executivo do mesmo. Existen, así mesmo, un gran número de repúblicas parlamentarias que foron países cun só partido legal, localizadas no bloque do leste ou na mesma Unión Soviética.
Lista das actuais Repúblicas parlamentarias
| País | Anteriormente | República parlamentaria adoptada en | Xefe de Estado elixido |
|---|---|---|---|
 Albania | Estado cun só partido | 1991 | polo parlamento, por maioría de tres quintos |
 Austria | Estado cun só partido | 1955 | directamente, en segunda rolda |
 Bangladesh[1] | República Presidencialista (Parte de Paquistán) | 1971 | polo parlamento |
 Botswana | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1967 | polo parlamento |
 Bulgaria | Estado cun só partido | 1947 | polo parlamento |
 Croacia | Estado cun só partido (Parte de Iugoslavia) | 1991 | directamente, en segunda rolda |
 Checoslovaquia | Estado cun só partido (Parte de Checoslovaquia) | 1993 | polo parlamento, por maioría |
 Dominica | Territorio Británico de Ultramar | 1978 | polo parlamento, por maioría |
 Eslovaquia | Estado cun só partido (Parte de Checoslovaquia) | 1993 | polo parlamento |
 Eslovenia | Estado cun só partido (Parte de Iugoslavia) | 1991 | directamente, en segunda rolda |
 Estonia | Estado cun só partido (Parte da Unión Soviética) | 1992 | polo parlamento, por maioría de dous terzos |
 Etiopía | Estado cun só partido | 1991 | polo parlamento, por maioría de dous terzos |
 Finlandia | Monarquía Constitucional (Parte do Imperio Ruso) | 1919 | directamente, en segunda rolda |
 Alemaña | Estado cun só partido | 1949 | pola Asemblea federal (Parlamento e delegados estatais), por maioría de dous terzos |
 Grecia | Directorio militar | 1974 | polo parlamento, por maioría |
 Hungría | Estado cun só partido | 1990 | polo parlamento, por maioría absoluta |
 Islandia | Monarquía Constitucional (Parte de Dinamarca) | 1944 | directamente |
 India | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1950 | polo parlamento e os lexisladores estatais |
 Iraq | Estado cun só partido | 2005 | polo parlamento, por maioría de dous terzos |
 Irlanda | Monarquía constitucional (Reino da Commonwealth) | 1949 | directamente |
 Israel | Protectorado (Parte do Mandato británico de Palestina) | 1949 | polo parlamento, por maioría de dous terzos |
 Italia | Monarquía constitucional | 1948 | polo parlamento, por maioría |
 Letonia | Estado cun só partido (Parte da Unión Soviética) | 1991 | polo parlamento |
 Lituania | Estado cun só partido (Parte da Unión Soviética) | 1990 | directamente, en segunda rolda |
 Macedonia do Norte | Estado cun só partido (Parte de Iugoslavia) | 1991 | directamente, en segunda rolda |
 Mauricio | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1992 | polo parlamento, por maioría |
 Polonia | Estado cun só partido | 1990 | directamente, en segunda rolda |
 Portugal | Directorio militar | 1976 | directamente, en segunda rolda |
 Serbia | Estado cun só partido (Parte de Iugoslavia) | 1992 | directamente, en segunda rolda |
 Singapur | Monarquía Constitucional (Parte de Malaisia) | 1965 | directamente, por segunda rolda |
 Suíza | Directorio militar (Ocupado por Francia) | 1802 | Polo parlamento[2] |
 Timor Oriental | Directorio militar (Ocupado por Indonesia) | 1999 | directamente, en segunda rolda |
 Turquía | Monarquía absoluta (Parte do Imperio Otomán) | 1923 | polo parlamento, por maioría de dous terzos |
 Vanuatu | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1947 | polo parlamento e o consello rexional de presidentes, por maioría |
 Suráfrica | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1961 | polo parlamento, por maioría |
 Malta | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1974 | directamente, en segunda rolda |
 Trinidad e Tobago | Monarquía Constitucional (Reino da Commonwealth) | 1976 | polo parlamento |
Lista de antigas repúblicas parlamentarias
| País | Ano de comezo da república parlamentaria | Ano do cambio de status | Cambiado a | Status cambiado por |
|---|---|---|---|---|
 Segunda República Española | 1931 | 1939 | Ditadura franquista | Vitoria franquista na guerra civil |
 Francia Cuarta República Francesa | 1946 | 1958 | República semipresidencialista (Quinta República Francesa) | Inestabilidade política |
 Fidxi | 1987 | 2006 | Directorio militar | Golpe de estado |