Գետերի ցանկն ըստ երկարության

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

1000 կմ-ից ավելի երկարությամբ երկրի ամենաերկար գետերը, որոնք ընդգրկում են գետային ավազանները։ Գետերը, որոնք նշվում են գետային համակարգում, այս աղյուսակում առանձին չեն հիշատակվում (օրինակ, Իրտիշ և Օբ

Երկարության բնութագիր

Գետի երկարության բնութագիրը շատ բարդ խնդիր է, որը պահանջում է տեղանքի իմացություն, որտեղից է գետը սկիզբ առնում և վերջանում, ինչպես նաև այդ կետերի միջև գետի երկարության ճշգրիտ չափումը։ Դրա շնորհիվ շատ գետերի երկարություններ մոտավոր են։ Գետի սկիզբը որոշելու դժվարությունները կարող են առաջանալ վտակների մեծ քանակությամբ։ Գետի սկիզբ համարվում է բոլոր վտակներից այն վտակը, որը գտնվում է գետաբերանից ամենահեռուն և տալով գետին առավելագույն ընդհանուր երկարությունը։ Այնուամենայնիվ, գործնականում ամենահեռավոր վտակի անունը հաճախ չի համընկնում գետի անվանը։ Ընդհանուր երկարության հաշվարկը բարդացնում են նաև սեզոնային փոփոխությունները։ Այս ցուցակը ցույց է տալիս գետերային համակարգի երկարությունները` հաշվի առնելով բոլոր վտակները։ Գետաբերանն իր հերթին երբեմն իրենից ներկայացնում է էստուար, որը դեպի օվկիանոս աստիճանաբար լայնանում և բացվում է, որն էլ իր հերթին դժվարացնում է գետի ավարտի կոնկրետ որոշումը։ Գետի երկարության որոշումը հաճախ որոշվել է իր քարտեզի ճշգրտությամբ։ Տիեզերքից լուսանկարելու շնորհիվ, քարտեզների կազմումը դարձան ավելի հեշտ, բայց հարցերը դեռ մնացին. երկարությունը կախված է դելտայի ընտրված թևից, թե լճի երկարությունից։

1000 կմ-ից ավելի երկարություն ունեցող գետեր

Աշխարհամասեր
ԱֆրիկաԱսիաԱվստրալիա և ՕվկիանիաԵվրոպաՀյուսիսային ԱմերիկաՀարավային Ամերիկա
ԳետԵրկարություն (կմ)Ջրահավաք ավազան (կմ²)Ջրի միջին ծախս (մ³/վ)ԱվազանՋրահավաք ավազանի երկրները
1.10000000 0000000000006915000219000Ատլանտյան օվկիանոսԲրազիլիա, Պերու, Բոլիվիա, Կոլումբիա, Էկվադոր, Վենեսուելա, Գայանա
2.Նեղոս6852[1]33490005100Միջերկրական ծովԲուրունդի, Եգիպտոս, Քենիա, Կոնգո, Ռուանդա, Սուդան, Հարավային Սուդան, Տանզանիա, Ուգանդա, Էրիթրեա, Եթովպիա
3Միսիսիպի — Միսսուրի — Ջեֆերսոն6275 (այլ տվյալներով 6420)298000016200Մեքսիկական ծոցԱՄՆ (98,5 %), Կանադա (1,5 %)
4Յանցզի5800 (այլ տվյալներով
6300)
180000031900Արևելաչինական ծովՉինաստան
5Հուանհե54647450002110Բոհայական ծոցՉինաստան
6Օբ — Իրտիշ5410299000012800Օբի ծովախորշՌԴ, Ղազախստան, Չինաստան
7.Ենիսեյ — Անգարա — Սելենգա — Իդեր5238258000018600Կարայի ծովՌԴ, Մոնղոլիա
8.Լենա — Վիտիմ5100249000017100Լապտևների ծովՌԴ
9.Ամուր — Արգուն — Մուտնայա վտակ — Կերուլեն5052185500011400Ճապոնական ծով կամ Օխոտի ծովՌԴ, Չինաստան, Մոնղոլիա
10.Կոնգո — Լուլաբա — Լուվուա — Լուապուլա — Չամբեշի4700368000041800Ատլանտյան օվկիանոսԿԴՀ, ԿԱՀ, Անգոլա, կոնգոյի Հանրապետություն, Տանզանիա, Կամերուն, Զամբիա, Բուրունդի, Ռուանդա
11.Մեկոնգ435081000016000Հարավչինական ծովՎիետնամ, Կամբոջա, Լաոս, Թայլանդ, Մյանմա, Չինաստան
12.Մակենզի — Ստրկական — Պիս — Ֆինլեյ4241179000010300Բոֆորտի ծովԿանադա
13.Նիգեր420020900009570Գվինեական ծովՆիգերիա (26,6 %), Մալի (25,6 %), Նիգեր (23,6 %), Ալժիր (7,6 %), Գվինեա (4,5 %), Կամերուն (4,2 %), Բուրկինա Ֆասո (3,9 %), Կոտ-դը’Իվուար, Բենին, Չադ
14.Լա Պլատա — Պարանա — Ռիո Գրանդե3998310000025700Ատլանտյան օվկիանոսԲրազիլիա (46,7 %), Արգենտինա (27,7 %), Պարագվայ (13,5 %), Բոլիվիա (8,3 %), Ուրուգվայ (3,8 %)
15.Վոլգա — Կամա3731[2]13800008080Կասպից լիճՌԴ (99,8 %), Ղազախստան (0,2 %)
16.Շատ -էլ- Արաբ — Եփրատ — Մուրադ3596884000856Պարսից ծոցԻրաք (40,5 %), Թուրքիա (24,8 %), Իրան (19,7 %), Սիրիա (14,7 %)
17.Պուրուս3379631668400ԱմազոնԲրազիլիա, Պերու
18.Մուրեյ — Դառլինգ3370[3]1061000767Հարավային օվկիանոսԱվստրալիա
19.Մադեյրա — Մամորե — Ռիո Գրանդե — Ռիո Քեյն — Ռոչա323985000017000АмазонкаԲրազիլիա, Բոլիվիա, Պերու
20.Յուկոն31848500006210Բերինգի ծովԱՄՆ (59,8 %), Կանադա (40,2 %)
21.Ինդոս31809600007160Արաբական ծովՊակիստան (93 %), Հնդկաստան, Չինաստան, վիճելի տարածքներ (Քաշմիր), Աֆղանստան
22.Սան Ֆրանցիսկո3180*
(2900)
6100003300Ատլանտյան օվկիանոսԲրազիլիա
23.Սիրդարյա — Նարին3078219000703Արալյան լիճՂասախստան, Ղրղըզստան, Ուզբեկստան, Տաջիկստան
24.Սալուին
(Նու Ցզյան)
30603240003153[4]Անդամանյան ծովՃինաստան (52,4 %), Մյանմա (43,9 %), Թայլանդ (3,7 %)
25.Սուրբ Լավրենտիոս գետ — Նիագարա — Դետրոյտ — Սենտ Կլեր — Սենտ Մերիս — Սենտ Լուիս3058103000010100Սուրբ Լավրենտիոսի ծոցԿանադա (52,1 %), ԱՄՆ (47,9 %)
26.Ռիո Գրանդե3057
(2896)
570000160Մեքսիկական ծոցԱՄՆ (52,1 %), Մեքսիկա (47,9 %)
27.Ստորին Տունգուսկա29894730003600ԵնիսեյՌԴ
28.Բրահմապուտրա2948 *173000019200[5]Բենգալյան ծոցՀնդկաստան (58,0 %), Չինաստան (19,7 %), Նեպալ (9,0 %), Բանգլադեշ (6,6 %), վիճելի տարածքներ Հնդկաստանի և Չինաստանի միջև (4,2 %), Բութան (2,4 %)
29.Դանուբ — Բրեգ2850 *8170007130Սև ծովՌումինիա (28,9 %), Հունգարիա (11,7 %), Ավստրիա (10,3 %), Սերբիա (10,3 %), Գերմանիա (7,5 %), Սլովակիա (5,8 %), Բուլղարիա (5,2 %), Բոսնիա և Հերցեգովինա (4,8 %), Հորվաթիա (4,5 %), Ուկրաինա (3,8 %), Մոլդովա (1,7 %).
30.Տոկանտինս2699140000013598Ատլանտյան օվկիանոս, ԱմազոնԲրազիլիա
31.Զամբեզի2693 *13300004880Մոզամբիկի նեղուցԶամբիա (41,6 %), Անգոլա (18,4 %), Զիմբաբվե (15,6 %), Մոզամբիկ (11,8 %), Մալավի (8,0 %), Տանզանիա (2,0 %), Նամիբիա, Բոտսվանա
32.Վիլյույ26504540001480ԼենաՌԴ
33.Արագուայա26273581256172ՏոկանտինսԲրազիլիա
34.Ամուդարյա — Փյանջ — Պամիր26205347391400Արալյան ծովՈւզբեկստան, Թուրքմենիա, Տաջիկստան, Աֆղանստան
35.Ժապուրա
(Կակետա)
2615 *2422596000ԱմազոնԲրազիլիա, Կոլումբիա
36.Նելսոն — Սասկաչևան257010930002575Հուդզոնի ծոցԿանադա, ԱՄՆ
37.Պարագվայ25499000004300ՊարանաԲրազիլիա, Պարագվայ, Բոլիվիա, Արգենտինա
38.Կոլիմա25136440003800Արևելասիբիրական ծովՌԴ
39.Գանգես251090700012037[6]Բրահմապուտրա Բենգալյան ծոցՀնդկական, Բանգլադեշ, Նեպալ
40.Պիլկոմայո25002700001400ՊարագվայՊարագվայ, Արգենտինա, Բոլիվիա
41.Իշիմ245017700056ԻրտիշՂազախստան, ՌԴ
42.Ժուրուա24102000006000ԱմազոնՊերու, Բրազիլիա
43.Ուրալ2428237000475Կասպից լիճՌԴ, Ղազախստան
44.Արկանզաս2348505000
(435 122)
1066Միսիսիպի
45.Ուբանգի — Ուելե23007728004003ԿոնգոԿԴՀ, ԿԱՀ
46.Օլենյոկ22922190001210Լապտևների ծովՌԴ
47.Դնեպր22875163001670Սև ծովՌԴ, Բելառուս, Ուկրաինա
48.Ալդան22737290005060ԼենաРоссия
49.Ռիո Նեգրու (գետ)Ռիո Նեգրո225072011426700ԱմազոնԲրազիլիա, Վենեսուելա, Կոլումբիա
50.Կոլումբիա2250
(1 953)
4152117500Խաղաղ օվկիանոսԱՄՆ, Կանադա
51.Կոլորադո23333900001200Կալիֆորնիական ծոցԱՄՆ, Մեքսիկա
52.Չժուցզյան — Սիցզյան220043700013600Հարավչինական ծովՉինաստան (98,5 %), Վիետնամ (1,5 %)
53.Հարավային Ռեդ Ռիվեռ218878592875ՄիսիսիպիԱՄՆ
54.[Իրավադի217041100013000Անդամանյան ծովՄյանմա
55.Կասաի215388020010000ԿոնգոԱնգոլա, ԿԴՀ
56.Օհայո — Ալեգենի21024906037957ՄիսիսիպիԱՄՆ
57.Օրինոկո210188000030000Ատլանտյան օվկիանոսՎենեսուելա, Կոլումբիա, Գայանա
58.Թարիմ2100557000900Լոբ ՆորՉինաստան
59.Շինգու21005130008670ԱմազոնԲրազիլիա
60.Օրանժ2092973000800Ատլանտյան օվկիանոսՀԱՀ, Նամիբիա, Բոտսվանա, Լեսոտո
69.Կամա20395220004300ՎոլգաՌԴ
61.Սալադո (Պարանայի վտակ)201016000015ՊարանաԱրգենտինա
123.Վերին Միսիսիպի20004900005796ՄիսիսիպիԱՄՆ
62.Վիտիմ19782250001520ԼենաՌԴ
63.Տիգրիս19503750001000Շատ–էլ–ԱրաբԹուրքիա, Իրաք, Սիրիա, Իրան
64.Սունգարի19275240002500ԱմուրՉինաստան
65.Տապաժոս190048700015000ԱմազոնԲրազիլիա
66.Դոն1870425600935Ազովի ծովՌԴ
67.Պոդկամենայա Տունգուսկա18652400001590ԵնիսեյՌԴ
68.Պեչորա18093220004100Բարենցի ծովՌԴ
70.Լիմպոպո1800413000170Հնդկական օվկիանոսՄոզամբիկ, Զիմբաբվե, ՀԱՀ, Բոտսվանա
71.Չուլիմ1799134000785ՕբՌԴ
72.Գուապորե17492665001530ՄամորեԲրազիլիա, Բոլիվիա
97.Մարանյոն173735800016700ԱմազոնՊերու
73.Ինդիգարկա17263604001810Արևելասիբիրական ծովՌԴ
74.Սնեյք16702797191611ԿոլումբիաԱՄՆ
75.Սենեգա1641419659670Ատլանտյան օվկիանոսՍենեգալ, Մալի, Մավրիտանիա
76.Ուրուգվայ16103700005500Ատլանտյան օվկիանոսՈւրուգվայ, Արգենտինա, Բրազիլիա
77.Կապույտ Նեղոս16003250002350ՆեղոսԵթովպիա, Սուդան
78.Չերչիլ16002820001200Հուդզոնի ծոցԿանադա
79.Խատանգա — Կոտույ16003640003320Լապտևների ծովՌԴ
80.Օկավանգո1600800000475Օկավանգոյի դելտաՆամիբիա, Անգոլա, Բոտսվանա
81.Վոլտա16003880001290Գվինեական ծոցԳանա, Բուրկինա Ֆասո, Տոգո, Կոտ-դը’Իվուար, Բենին
81.Բենի159913301011850ՄամորեԲոլիվիա
82.Պլատ1594241000150ՄիսուրիԱՄՆ
83.Տոբոլ1591426000805ԻրտիշՂազախստան, ՌԴ
84.Ջուբա — Վեբի-Շեբելի1580 *497504127Հնդկական օվկիանոսԵթովպիա, Սոմալի
85.Պուտումայո15751480008760ԱմազոնԲրազիլիա, Պերու, Կոլումբիա, Էկվադոր
86.Մագդալենա15502600009000Կարիբյան ծովԿոլումբիա
87.Խանշույ15321750002000ՅանցզիՉինաստան
88.Լոմամի150095830837ԿոնգոԿԴՀ
89.Օկա15002450001300ՎոլգաՌԴ
90.Պեկոս14901150008Ռիո ԳրանդեԱմն
91.Վերին Ենիսեյ14801500001010ԵնիսեյՌԴ, Մոնղոլիա
92.Գոդավարի14653130003038Բենգալյան ծոցՀնդկաստան
93.Կոլորադո (Տեխաս)143810334081Մեքսիկական ծոցԱՄՆ
94.Ռիո Գրանդե14381026002300ՄամորեԲոլիվիա
95.Բելայա1420142000950ԿամաՌԴ
96.Կուպերս Կրիկ — Բարկու142029755073Էյր լիճԱվստրալիա
98.Տազ1401150000930Տազի ծովախորշՌԴ
100.Բենուե14004410003170ՆիգերԿամերուն, Նիգերիա
101.Իլի1400140000480Բալխաշ լիճՃինաստան, Ղազախստան
103.Սաթլեջ1372395000530ԻնդոսՉինաստան, Հնդկաստան, Պակիստան
104.Յամունա13703510003480ԳանգեսՀնդկաստան
105.Վյատկա1370129000900ԿամաՌԴ
106.Ֆրեյզեր13682331003475Խաղաղ օվկիանոսԿանադա
107.Կուր1364188000575Կասպից լիճԱդրբեջան, Վրաստան, Հայաստան, Թուրքիա, Իրան
108.Ռիո Գրանդե13601700002000ՊարանաԲրազիլիա
109.Դնեստր135272100310Սև ծովՈւկրաինա, Մոլդովա
110.Կաուկա1350800002000ՄագդալենաԿոլումբիա
111.Լյաոհե1345228960302Բոհայական ծոցՉինաստան
112.Յալունցզյան1323300001040ՅանցզիՃինաստան
113.Իգուասո1320620001400ՊարանաԲրազիլիա, Արգենտինա
114.Օլյոկմա13202100001950ԼենաՌԴ
115.Հռենոս12331987352330Հյուսիսային ծովԳերմանիա, Ֆրանսիա, Շվեյցարիա, Նիդերլանդներ, Ավստրիա, Լիխթենշտայն
116.Հյուսիսային Դվինա — Սուխոնա13023570523332Սպիտակ ծովՌԴ
117.Կրիշնա13002589501642Բենգալյան ծոցՀնդկաստան
118.Իռիռի13001243002780ՇինգուԲրազիլիա
119.Նառմադա1289987961450Արաբական ծովՀնդկաստան
120.Օտավա12711463001950Սուրբ Լավրենտիոս գետԿանադա
121.Զեյա12422330002700ԱմուրՌԴ
122.Ժուռուենա12401909404360ՏապաժոսԲրազիլիա
124.Աթաբասկա123195300783ՄակենզիԿանադա
125.Էլբա — Վլտավա1231148268711Հյուսիսային ծովԳերմանիա, Չեխիա
126.Կանեյդիան Ռիվը1223124000200ԱրկանզասԱՄՆ
127.Հյուսիսային Սասկաչևան1220122800245ՍասկաչևանԿանադա
128.Վաալ1210196438125ՕրանժՀԱՀ
129.Շիրե1200149500486Զամբեզիոզամբիկ, Մալավի
130.Նենցզյան1190244000880ՍունգարիՉինաստան
131.Գրին Ռիվը1175124578173ԿոլորադոԱՄՆ
132.Միլկ Ռիվը11736164217ՄիսուրիԱՄՆ, Կանադա
133.Դեմյանկա116034 800156ԻրտիշՌԴ
134.Չինդուին11581140004000ԻրավադիՄյանմա
135.Սանկուրու1150ԿասաիԿԺԴՀ
27.Օմոլոն1150119000680ԿոլիմաՌԴ
136.Ջեյմս1143ՄիսուրիԱՄՆ
137.Կապուաս1143Հարավչինական ծովԻնդոնեզիա
138.Դեսնա113088900360ԴնեպրՌԴ, Ուկրաինա
139.Գիլմենդ1130ԽամունԱֆղանստան, Իրան
140.Մադրե– դե–Դիոս
(Ամարումայու)
1130ՄադեյրաՊերու, Բոլիվիա
141.Տյետե1130ՊարանաԲրազիլիա
142.Վիչեգդա11301210001160Հյուսիսային ԴվինաՌԴ
143.Սեպիկ112677700Խաղաղ օվկիանոսՊապուա նոր Գվինեա, Ինդոնեզիա
144.Սիմարոն1123ԱրկանզասԱՄՆ
145.Անադիր1120Անադիրի ծոցՌԴ
146.Ցզյալինցզյան1119ՅանցզիՉինաստան
147.Լիարդ1115ՄակենզիԿանադա
148.Ուայդ Ռիվը1102ՄիսիսիպիԱՄՆ
149.Ուալյագա1100ՄարանյոնՊերու
150.Կվանգո11002635002700ԿասաիԱնգոլա, ԿԴՀ
27.Կոնդա109772800342ԻրտիշՌԴ
151.Գամբիա1094Ատլանտյան օվկիանոսԳամբիա, Սենեգալ, Գվինեա
152.Օմ109152 60064ԻրտիշՌԴ
153.Չինաբ1086ԻնդոսԻնդոս, Պակիստան
154.Վասյուգան108262000381ՕբՌԴ
155.Ելոուսթոն1080ՄիսուրիԱՄՆ
155.Արաքս1072102 000285ԿուրՀայաստան, Ադրբեջան, Իրան, Թուրքիա
156.Չու106762500ոչՂրղըզստան, Ղազախստան
157.Հյուսիսային Դոնեց105398900160ԴոնՈւկրաինա, ՌԴ
158.Բերմեխո1050ՊարագվայԱրգենտինա, Բոլիվիա
159.Ֆլայ1050Պապուա ծոցՊապուա Նոր Գվինեա, Ինդոնեզիա
160.Գուավյարե1050ՕրինոկոԿոլումբիա
161.Կուսկոկվիմ1050Բերինգի ծովԱՄՆ
162.Թենեսի1049ՕհայոԱՄՆ
163.Տուրա1030ՏոբոլՏյումենի շրջան, Սվերդլովյան շրջան, ՌԴ
164.Արևմտյան Դվինա102087 900678Ռիգայի ծոցԼատվիա, Բելառուս, ՌԴ
165.Խիլա1015ԿոլորադոԱՄՆ
166.Վիսլա1014Բալթիկ ծովԼեհաստան, Ուկրաինա, Բելառուս
167.Լուարա1012Ատլանտյան օվկիանոսՖրանսիա
168.Էսեկիբո1010Ատլանտյան օվկիանոսԳայանա
169.Խոպյոր1010ԴոնՌԴ
170.Տախո
(Տեժու)
1006Ատլանտյան օվկիանոսԻսպանիա, Պորտուգալիա
171.Ռիո Կոլորադո (Արգենտինա)1000Ատլանտյան օվկիանոսԱրգենտինա

Դիտողություններ

  • Աստղանիշով նշված են մի քանի աղբյուրների միջին տվյալները։ Եթե երկարությունները տարբեր աղբյուրներում էականորեն տարբերվում են, ապա բերված են բոլոր տվյալները։
  • Մինչև վերջերս գիտնականները վիճում էին այն հարցի շուրջ, թե երկու գետերից` Նեղոս և Ամազոն, ո՞րն է ամենաերկարը։ Նախկինում ենթադրվում էր, որ Նեղոսը, սակայն 2008 թվականի հետազոտությունների արդյունքները ցույց տվեցին, որ Ամազոնն է[7]։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ