| ภาษาบันยูมาซัน | |
|---|---|
| Basa Banyumasan, Basa Ngapak | |
| ประเทศที่มีการพูด | ฝั่งตะวันตกของชวากลาง (ประเทศอินโดนีเซีย) |
| ชาติพันธุ์ | ชาวบันยูมาซัน |
| จำนวนผู้พูด | 12–15 ล้านคน (ไม่พบวันที่)[ต้องการอ้างอิง] |
| ตระกูลภาษา | ออสโตรนีเซียน
|
| ภาษาถิ่น | เตอกาลัน, บันยูมาซัน, บันเติน |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | – |
ภาษาบันยูมาซัน (Basa Banyumasan) รู้จักกันตามภาษาพูดว่า งาปัก (Basa Ngapak) เป็นสำเนียงหนึ่งของภาษาชวา ผู้พูดส่วนใหญ่อยู่ในเขตบันยูมาซันในชวากลาง และบริเวณรอบๆเทือกเขาซลาเมตและแม่น้ำเซอรายู บริเวณใกล้เคียงในชวาตะวันตกและทางเหนือของจังหวัดบันเติน ร่วมกับเมืองในบริเวณนั้น[1] อยู่ในภาษากลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซียตะวันตก ลักษณะทางภาษาศาสตร์ใกล้เคียงกับภาษามลายู ภาษาซุนดา ภาษามาดูรา ภาษาบาหลี
นักวิชาการแบ่งพัฒนาการของภาษาชวาเป็น 4 ระยะ คือ
การจัดแบ่งดังกล่าวนี้ ได้รับอิทธิพลจากการเกิดจักรวรรดิในชวา ในประวัติศาสตร์วัฒนธรรมชวา การเกิดจักรวรรดิทำให้เกิดการแบ่งระดับของภาษา ซึ่งแสดงฐานะทางสังคมของผู้พูด ระดับของภาษาเหล่านี้ไม่มีผลต่อชาวบันยูมาซันมาก ในบริเวณบันยูมาซัน ภาษาระดับสูงใช้กับผู้ที่มาจากทางตะวันออกของเกาะชวา
ภาษาบันยูมาซันมีลักษณะที่ต่างจากภาษาชวามาตรฐานซึ่งกำหนดตามสำเนียงสุรการ์ตาและยอร์กยาการ์ตามาก ส่วนใหญ่เป็นทางด้านสัทวิทยา การออกเสียงและคำศัพท์ ซึ่งเกิดขึ้นจากการใช้คำศัพท์จากภาษาชวาโบราณมากกว่า และการอกเสียงสระต่างกัน
ภาษาชวามีความแตกต่างไปตามสถานะทางสังคมของผู้พูด ในแต่ละระดับจะมีคำศัพท์และกฎทางไวยากรณ์เป็นของตนเอง ลักษณะแบบนี้พบในภาษาอื่นๆของเอเชียตะวันออกด้วย เช่น ภาษาเกาหลี ภาษาญี่ปุ่นและภาษาไทย
ในบริเวณบันยูมาซัน ภาษาระดับกลาง (Madya) และสุภาพ (Krama) มีใช้น้อย ส่วนใหญ่ใช้กับผู้ที่มาจากทางตะวันออกของเกาะชวา
ภาษาบันยูมาซันแบ่งสำเนียงย่อยได้อีก เป็น สำเนียงเหนือ สำเนียงใต้ และสำเนียงบันเติน
