Komik di Malaysia

Awal abad ke-20: Permulaan

Seperti di Barat, ia bermula dengan lukisan kartun yang disiarkan di akhbar-akhbar tempatan. Wahana seni ini khususnya mula diperkenalkan setempat dengan akhbar-akhbar yang diedarkan untuk para saudagar dan peniaga British: Straits Produce terbitan Straits Times Press di Singapura memelopori media ini menghimpunkan bersama karikatur, cerita pendek, sajak dan karangan melucukan bercontohkan tatanan majalah Punch di London. Straits Produce terbit beberapa kali dari 1868–1870, 1893–1895, dan 1922–1934 untuk suatu lingkungan pembaca penjajah British di Tanah Melayu.^[2]

Penglibatan masyarakat tempatan Tanah Melayu dalam seni perkomikan hanya mula giat daripada surat khabar dikendalikan penutur bahasa ibunda masing-masing. Akhbar revolusioner berbahasa Cina Chong Shing Yit Pao (Bahasa Cina: 中兴日报code: zh is deprecated , 1907–1910) diasaskan puak Tongmenghui untuk menggalang sokongan untuk Sun Yat-sen dan pergerakan menyanggah Dinasti Qing^[3] menerbitkan sejumlah 41 komik politik dari 9 September 1907 hingga 21 Mac 1908; komik-komik ini banyak dilukis anggota di Singapura yang tidak bertandatangan mengelak dijejak baik pihak berkuasa jajahan British mahupun pegawai kerajaan Qing yang mengintip. Perang menakluk China oleh Empayar Jepun meningkatkan giatan para karyawan ini di banyak akhbar dan majalah yang berkesinambungan perjuangan radikal; banyak mereka ditangkap dan dihukum bunuh sejurus pihak Jepun menduduk Tanah Melayu.^[2]

Akhbar-akhbar berbahasa Melayu seperti Warta Jenaka, Utusan Zaman dan Majlis menerbitkan komik pada tahun 1930-an berdekad-dekad lepas muncul terbit berikutan kebangkitan sosial dan politik dalam kalangan masyarakat Melayu setempat sendiri yang agak lambat. Kandungan diterapkan dalam komik politik ini banyak mengungkitkan persoalan nasionalisme mereka sendiri seperti kesan keberadaan migran buruh Cina dan India ke Tanah Melayu, bahaya pengaruh ajaran Islam bawaan Arab serta kesedaran terhadap bahaya kemunduran sosial seperti minum arak dan merokok.^[2]

1940-an ke 1960-an: 'cheritera kelawak'

Perkomikan di Tanah Melayu dan Singapura diberi nafas baru dengan penerbitan sebuah rencana bertajuk Seni-kelawak "comic" dan "cartoon" dalam zaman ini nukilan Nazif bin Achmadin untuk isu Januari 1947 majalah Kenchana suntingan Harun Aminurrashid. Rencana tersebut menerangkan kepentingan mewujudkan karya komik dan kartun yang "mengechap bunga-keindahan [...] apalagi yang bersangkut dengan sejarah tanah air Melayu" menonjol daripada karya-karya komik Amerika Syarikat sezaman seperti Mickey Mouse, Flash Gordon dan Tarzan yang dianggap "...tiada dapat chochok dengan jiwa dan perasaan ketimoran kita, apa lagi suasana tempat, keadaan pelakon2nya, adat istiadatnya, tengkah lakunya, yang achapkali menyinggong perasaan Timor kita..." Bahkan, gelombang baharu ini dinyatakan sebagai sinambungan dari seni komik yang telah lama wujud di Hindia Timur (dan seterusnya Indonesia) melalui Tunggadewa karangan Achnas. Harun turut terlibat dalam menulis kata pengantar kepada buku komik Pesaka Dato’ Moyang (Jawi: ‏ڤساك داتوء مويڠ‎code: ms is deprecated ‎, 1952) karya Merayu Rawan.^[4]

Kebanyakan komik bahasa Melayu pada 1950-an ditatan cerita roman klasik mengadaptasikan kisah-kisah dalam persuratan lama seperti dalam Sejarah Melayu yang disasarkan untuk pembaca remaja dan dewasa dalam tulisan Jawi mahupun Rumi. 3 penerbit komik yang utama dalam pada ketika ini adalah The Malay Press di Kuala Pilah, Zawiyah Publishing Home di Johor Bahru dan Penerbitan Keluarga di Singapura.^[5]

Majalah komik Melayu pertama yang terbit ialah Majalah Comic’s Melayu dari Zawyah Publishing House yang menggantikan Dunia Film pada 1952 dengan harga "senaskah di Malaya 30-sen di Indonesia [1 rupiah]".Sinaran Bros di Pulau Pinang melancarkan majalah dwimingguan remaja Kanchil pada 1965 yang tampak menyerupai tatanan majalah komik British Beano; pekomik seperti Lat dan Rejabhad mula mendapat nama mereka di sini.^[4]

1970-an ke 1980-an

1900-an ke 2000-an: pengaruh manga Jepun

Sejak 2010-an

Komik

1. Anak-anak Sidek
2. Budak Nakal
3. Cute Queen
4. Comic King
5. CAMP 1
6. CAMP 2
7. Jaguh Komik
8. Aku Dan Sesuatu
9. Batu Api
10. Bambino
11. Barongan
12. BUJAL
13. Blues Selamanya
14. Chatterz
15. E-ZONE
16. Eden Factor
17. Fetus in Fetu
18. Chronos Prophecy
19. Keluang Man
20. Komikoo
21. Kreko
22. Komik The Amazing Awang Khenit
23. Komik Hadis
24. Komik Ronyok
25. Lukisan Tarbiah
26. Melting Pot
27. Mambo Di Kuale
28. Umbra Comix
29. O.K.
30. OGA
31. PKK
32. Pahlawan Mimpi
33. PIOR
34. Popcorn
35. Powder
36. Salina
37. Starz
38. Urban Comics
39. Utopia
40. Raihan Rangerz
41. ROCK - (SWAK & Alyridura)
42. Rina
43. Majalah ALONG
44. Sroott Sroott

Majalah Komik

1. Majalah Aulad
2. Majalah Celik
3. Mahir
4. Ana Muslim
5. Apo?
6. FANTASI
7. Komik Fatdream
8. Gempak
9. Gelagat
10. Gelihati
11. Gila-Gila
12. g3
13. HUMOR
14. Jom!
15. UJANG
16. LANUN
17. Mato-Mato
18. Mat Jenin
19. RILEKS
20. WoW!
21. XPRESI

1. Kumpulan Art Square
2. Ana Muslim Sdn. Bhd
3. Kumpulan Karangkraf Sdn Bhd
4. Komik-M
5. Komik Fatdream Sdn Bhd
6. Maple Comic
7. Skuad Misi
8. Humaira Publication Sdn Bhd
9. Kadokawa Gempak Starz Sdn Bhd

1. Avant Garde
2. Alwancomics
3. Arakian
4. Cargas
5. Core PEPS
6. Cryogen
7. Infinite
8. Fusion
9. Garaj Komik
10. Maxima
11. Megi Itik
12. Orang Kuat

1. Walawei
2. Maple Comic
3. Komik M
4. Bekazon

1. Cartoonrama
2. FreeWEBcomic
3. Bro, don't like that la, bro..
4. Lanun Ranggi
5. Buasir Otak The Komik

1. Matkomik
2. Supreme

1. Kerajaan Komik
2. Komik Malaysia
3. Komik-M
4. Pekomik Facebook
5. Gempak Facebook
6. Apo Facebook
7. OGA
8. Belajar Komik

• Animasi Malaysia
• Senarai majalah di Malaysia
• Komku
• Komik di Indonesia

• Gerbang komik se-Malaysia ( www.bukumaya.net ) Diarkibkan 2010-07-15 di Wayback Machine