Pulau haba bandar
Pulau haba bandar atau pulau bahang bandar (urban heat island, disingkatkan kepada UHI) ialah kawasan bandar atau kawasan metropolitan yang ketara lebih panas daripada kawasan luar bandar sekitarnya disebabkan oleh aktiviti manusia. Perbezaan suhu biasanya lebih besar pada waktu malam berbanding siang hari, dan paling ketara apabila angin lemah. UHI adalah paling ketara semasa musim panas dan musim sejuk. Punca utama kesan pulau haba bandar adalah dari pengubahsuaian permukaan tanah.[1][2] Haba sisa yang dihasilkan oleh penggunaan tenaga merupakan penyumbang sekunder.[3] Apabila penduduk pusat bertambah, ia cenderung untuk memperluaskan kawasan dan meningkatkan suhu purata. Istilah yang kurang digunaka pulau haba merujuk kepada mana-mana kawasan, dihuni atau tidak, yang secara konsisten lebih panas daripada kawasan sekitar.[4]
Taburan hujan bulanan lebih besar ikut angin di bandar, sebahagiannya disebabkan oleh UHI. Peningkatan haba dalam pusat-pusat bandar meningkatkan musim tanaman yang panjang, dan mengurangkan berlakunya puting beliung lemah. UHI mengurangkan kualiti udara dengan meningkatkan pengeluaran bahan pencemar seperti ozon, dan mengurangkan kualiti air apabila air panas mengalir ke dalam sungai kawasan tersebut dan meletakkan tekanan pada ekosistem mereka.
Tidak semua bandar mempunyai pulau haba bandar yang jelas. Pengurangan kesan pulau haba bandar boleh dicapai melalui penggunaan bumbung hijau dan penggunaan permukaan berwarna cerah di kawasan bandar, yang mencerminkan lebih banyak cahaya matahari dan kurang menyerap haba.
Terdapat kebimbangan yang dibangkitkan mengenai sumbangan dilakukan dari pulau-pulau haba bandar kepada pemanasan global. Penyelidikan ke atas China[5][6] dan India[7] menunjukkan bahawa kesan pulau haba bandar menyumbang kepada pemanasan iklim dengan kira-kira 30%.[8] Sebaliknya, satu perbandingan tahun 1999 antara kawasan bandar dan luar bandar mencadangkan bahawa kesan pulau haba bandar mempunyai sedikit pengaruh mengenai trend suhu min global.[9] Banyak kajian mendedahkan peningkatan dalam keterukan kesan dengan perkembangan perubahan iklim.[10]
Sejarah
Fenomena ini pertama kali disiasat dan digambarkan oleh Luke Howard dalam 1810-an, walaupun beliau bukan orang yang menamakan fenomena ini.[11]
Pulau sejuk bandar
Ironinya, kawasan bandar yang sama iaitu lebih panas pada hari siang, boleh menjadi lebih sejuk daripada kawasan sekitar luar bandar di paras bumi pada waktu malam, yang membawa kepada istilah baru pulau sejuk bandar. Litupan salji sebagai contoh di kawasan luar bandar, menebat tumbuhan. Ini ialah penemuan yang tidak dijangka apabila mengkaji tindak balas tumbuhan terhadap persekitaran bandar.[12]
Lihat juga
- Haba antropogenik
- Bumbung sejuk
- Klimatologi bandar
- Kubah debu bandar
- Penghutanan semula bandar
- Kepulan haba bandar
Rujukan
Bacaan lanjut
- J. Khodakarami; M.Hatami (2016). Heat Island: A New Variable In Architecture and Urbanism. Tehran, In Persian: Fekreno Book.
Pautan luar
- Land-Surface Air Temperature Diarkibkan 2009-06-12 di Wayback Machine - from the IPCC
- Lawrence Berkeley National Laboratory Heat Island Group
- The Surface Temperature Record and the Urban Heat Island From RealClimate.org
- Urban Heat Island research group Diarkibkan 2011-07-19 di Wayback Machine - NSF project, Department of Geography, Indiana State University
- UrbanHeatIslands.com - Urban Heat islands in Canada and the world
- Cool Roof and Pavement Toolkit
- Global Cool Cities Alliance