हिन्दुकुश
हिन्दुकुश हिमालयको पश्चिममा मध्य र दक्षिण एसियामा रहेको ८०० किलोमिटर-लामो (५०० माइल) पर्वत शृङ्खला हो। यो मध्य र पश्चिमी अफगानिस्तानदेखि उत्तरपश्चिमी पाकिस्तान र सुदूर दक्षिणपूर्वी ताजिकिस्तानसम्म फैलिएको छ।[२][३] यसले उत्तरमा अमु दर्या (प्राचीन ओक्सस) को उपत्यकालाई सिन्धु नदी उपत्यकाबाट दक्षिणमा विभाजित गर्दछ।
हिन्दुकुश | |
---|---|
सर्वोच्च बिन्दु | |
शिखर | तिरिच मीर (पाकिस्तान) |
उचाइ | ७,७०८ मी (२५,२८९ फिट) |
सूची | |
निर्देशाङ्क | ३६°१४′४५″उ॰ ७१°५०′३८″पू॰ / ३६.२४५८३°N ७१.८४३८९°E |
भूगोल | |
हिन्दुकुश क्षेत्रको स्थलाकृति[१] | |
देशहरू | अफगानिस्तान, पाकिस्तान र ताजिकिस्तान |
हिमशृङ्खला | हिमालय |
बामियान बुद्धजस्ता स्थलहरू भएको हिन्दुकुश दायरा क्षेत्र बौद्ध धर्मको ऐतिहासिक रूपमा महत्त्वपूर्ण केन्द्र थियो।[४] यसमा बसोबास गर्ने दायरा र समुदायहरूले प्राचीन मठहरू, महत्त्वपूर्ण व्यापारिक नेटवर्कहरू र मध्य एसिया र दक्षिण एसिया बीचका यात्रुहरूको मेजबानी गर्थे।[५][६] हिन्दुकुश दायरा भारतीय उपमहाद्वीपमा आक्रमणहरूको लागि मार्ग पनि भएको छ, र अफगानिस्तानमा समकालीन युद्धको लागि महत्त्वपूर्ण छ।[७]
नाम
फारसी नाम हिन्दुकुशको सबैभन्दा प्रारम्भिक ज्ञात प्रयोग लगभग १००० ईस्वी प्रकाशित नक्सामा हुन्छ।[८] कतिपय आधुनिक विद्वानहरूले उक्त ठाउँलाई हटाएर हिमाललाई हिन्दुकुश भनेर उल्लेख गरेका छन्।[९] वैदिक संस्कृतमा, दायरालाई उपरिश्येन र अवेस्तानमा उपरिसाईन (प्रोटो-इरानीबाट *उपरिसाइना- 'हपुषाले ढाकिएको') भनेर चिनिन्थ्यो।[१०][११]
शिखरहरू
नाम | उचाइ | देश |
---|---|---|
तिरिच मिर | ७,७०८ मिटर (२५,२८९ फिट) | पाकिस्तान |
नोशक | ७,४९२ मिटर (२४,५८० फिट) | अफगानिस्तान |
इस्टोर-ओ-नल | ७,४०३ मिटर (२४,२८८ फिट) | पाकिस्तान |
साराघर | ७,३३८ मिटर (२४,०७५ फिट) | पाकिस्तान |
उड्रेन जोम | ७,१४० मिटर (२३,४३० फिट) | पाकिस्तान |
कोहे शकवर | ७,०८४ मिटर (२३,२४१ फिट) | अफगानिस्तान |
लुन्खो ए दोसरे | ६,९०१ मिटर (२२,६४१ फिट) | अफगानिस्तान |
कुह-ए बन्दका | ६,८४३ मिटर (२२,४५१ फिट) | अफगानिस्तान |
कोह-ए केशनी खान | ६,७४३ मिटर (२२,१२३ फिट) | अफगानिस्तान |
सक्कर सर | ६,२७२ मिटर (२०,५७७ फिट) | अफगानिस्तान |
कोहे मोन्डी | ६,२३४ मिटर (२०,४५३ फिट) | अफगानिस्तान |