ਇੰਡੀਅਮ
ਇੰਡੀਅਮ ਇੱਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ In ਅਤੇ ਐਟਮੀ ਸੰਖਿਆ 49 ਹੈ। ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ, ਬਹੁਤ ਪੋਲਾ, ਕੁੱਟੇ ਜਾਣ ਯੋਗ ਅਤੇ ਸੌਖੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਘਲਣਯੋਗ ਧਾਤ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗੈਲੀਅਮ ਅਤੇ ਥੈਲੀਅਮ ਨਾਲ਼ ਮਿਲਦੀ-ਜੁਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਲੱਛਣ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਅੱਧ-ਵਿਚਕਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ 1863 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਨਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕਿਰਨ ਪਰਛਾਈਂ ਵਿਚਲੀ ਲਾਜਵਰ (ਇੰਡੀਗੋ) ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ ਜੋ ਜਿਸਤ ਦੀ ਕੱਚੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਅਣ-ਪਛਾਤਾ ਤੱਤ ਹੋਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਸਰੋਤ ਅਜੇ ਵੀ ਜਿਸਤ ਦੀਆਂ ਕੱਚੀਆਂ ਧਾਤਾਂ ਹੀ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸੰਯੋਗੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਾਰ ਇਹ ਅਜ਼ਾਦ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿਣਕਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵਪਾਰਕ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
| ਇੰਡੀਅਮ | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
49In | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| ਦਿੱਖ | |||||||||||||||||||
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਚਮਕੀਲਾ ਸਲੇਟੀ | |||||||||||||||||||
| ਆਮ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||
| ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ | ਇੰਡੀਅਮ, In, 49 | ||||||||||||||||||
| ਉਚਾਰਨ | /ˈɪndiəm/ IN-dee-əm | ||||||||||||||||||
| ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ | ਪਰਿਵਰਤਨ-ਪਿੱਛੋਂ ਧਾਤ | ||||||||||||||||||
| ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ | 13, 5, p | ||||||||||||||||||
| ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ | ੧੧੪.੮੧੮ | ||||||||||||||||||
| ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ | [Kr] 4d10 5s2 5p1 ੨, ੮, ੧੮, ੧੮, ੩ | ||||||||||||||||||
| History | |||||||||||||||||||
| ਖੋਜ | Ferdinand Reich and Hieronymous Theodor Richter (1863) | ||||||||||||||||||
| First isolation | Hieronymous Theodor Richter (1867) | ||||||||||||||||||
| ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||
| ਅਵਸਥਾ | solid | ||||||||||||||||||
| ਘਣਤਾ (near r.t.) | 7.31 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||
| ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | 7.02 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||
| [[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ | {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 | ||||||||||||||||||
| ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ | 429.7485 K, 156.5985 °C, 313.8773 °F | ||||||||||||||||||
| ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ | 2345 K, 2072 °C, 3762 °F | ||||||||||||||||||
| ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ | 3.281 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
| Heat of | 231.8 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
| Molar heat capacity | 26.74 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||
| pressure | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ | |||||||||||||||||||
| ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ | 3, 2, 1 (amphoteric oxide) | ||||||||||||||||||
| ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ | 1.78 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) | ||||||||||||||||||
| energies | 1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||
| 2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||
| 3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||
| ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 167 pm | ||||||||||||||||||
| ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 142±5 pm | ||||||||||||||||||
| ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ | 193 pm | ||||||||||||||||||
| ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ | |||||||||||||||||||
| ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ | tetragonal | ||||||||||||||||||
| Magnetic ordering | diamagnetic[1] | ||||||||||||||||||
| ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ | (੨੦ °C) 83.7 nΩ·m | ||||||||||||||||||
| ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ | 81.8 W·m−੧·K−੧ | ||||||||||||||||||
| ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ | (25 °C) 32.1 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||
| ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) | (20 °C) 1215 m·s−੧ | ||||||||||||||||||
| ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ | 11 GPa | ||||||||||||||||||
| ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ | 1.2 | ||||||||||||||||||
| ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ | 8.83 MPa | ||||||||||||||||||
| CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ | 7440-74-6 | ||||||||||||||||||
| ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||
| Main article: ਇੰਡੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
ਹਵਾਲੇ
🔥 Top keywords: ਮੁੱਖ ਸਫ਼ਾਰਾਮਨੌਮੀਅਮਰ ਸਿੰਘ ਚਮਕੀਲਾਖ਼ਾਸ:ਖੋਜੋਵਿਸਾਖੀਗੁਰੂ ਨਾਨਕਮਾਰੀ ਐਂਤੂਆਨੈਤਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾਭੀਮਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬਗੁਰੂ ਅਰਜਨਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤਗੁਰੂ ਅੰਗਦਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗਭਗਤ ਸਿੰਘਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰੴਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਬੋਲੀਆਂਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਖੇਡਾਂਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਬਾਰੇਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸਹਾੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਓੁਹਾਰਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇ ਵਾਲਾਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀਪੰਜ ਪਿਆਰੇਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬਪੰਜਾਬੀ ਮੁਹਾਵਰੇ ਅਤੇ ਅਖਾਣਭਾਰਤਅਨੁਵਾਦਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲਵਿਕੀਪੀਡੀਆ