Port lotniczy Kraków-Balice

• Od 1923 loty pasażerskie z Krakowa odbywały się z lotniska Kraków-Rakowice-Czyżyny, zlikwidowanego w 1963, a od 2005 ponownie we wznowionym użytku na części jego pierwotnej drogi startowej jako lądowisko muzealne.
• W 1964 część istniejącego lotniska wojskowego w Balicach przeznaczono dla lotnictwa cywilnego.
• W 1967 roku utworzono przejście graniczne Kraków-Balice i GPK Kraków-Balice (przekształcona na PSG w Krakowie-Balicach), wraz z momentem otwarcia międzynarodowych połączeń lotniczych na „balickim” lotnisku^[3] .
• W 1995 lotnisko przyjęło imię Jana Pawła II.
• 29 kwietnia 1998 na krakowskim lotnisku wylądował Boeing 747-400 zwany Jumbo Jetem, izraelskich linii lotniczych El Al. Dla lotniska jest to dowód, że pas startowy może przyjmować samoloty tej wielkości co Jumbo Jet. Nie mogą one jednak być maksymalnie obciążone, ponieważ krakowska droga startowa jest za krótka, szczególnie dla ich rozbiegu^[4]. Podobna sytuacja miała miejsce 26 kwietnia 2009. Tym razem Boeing 747-437 linii Air India gościł na lotnisku w Balicach.
• W 2003 irlandzkie tanie linie lotnicze Ryanair prowadziły rozmowy na temat otwarcia połączeń z krakowskiego lotniska. Władze portu lotniczego nie zgodziły się jednak na obniżenie opłat lotniskowych, dlatego władze miasta i województwa zdecydowały się wybudować drugi terminal dla tanich linii lotniczych. Pojawiły się jednak trudności związane ze skomplikowaną sytuacją własnościową lotniska oraz brakiem jasności co do tego, kto jest za nie odpowiedzialny. Mimo że nie powstał jeszcze nowy terminal, pojawiły się już pierwsze tanie linie lotnicze, co zmusiło tradycyjnych przewoźników do obniżenia cen na niektórych trasach.
• W 2004 pojawiły się także nowe połączenia w Europie Środkowej. Lotnisko, po krótkim okresie spadku liczby przewozów, znowu odzyskało dawną dynamikę. Na poważnego konkurenta wyrósł natomiast katowicki port lotniczy w Pyrzowicach, który znacznie lepiej poradził sobie z przyciągnięciem tańszych przewoźników.
• 13 października 2004 tanie linie lotnicze EasyJet zainaugurowały regularne połączenia z Krakowa.
• W 2004 pojawiła się propozycja otwarcia połączenia kolejowego między lotniskiem a centrum miasta. W tym celu zaadaptowano tory używane dawniej do transportu cystern z paliwem przez wojskową bazę lotniczą. Od 26 maja 2006 na trasie Kraków Główny – Kraków Lotnisko kursują autobusy szynowe do tymczasowego przystanku położonego 200 metrów od terminalu pasażerskiego. Przejazd autobusem szynowym z centrum miasta trwa ok. 18 minut.
• 28 lutego 2007 otwarto terminal krajowy o powierzchni 1733 m², mogący obsłużyć 500 tys. osób rocznie. Ciekawostką jest to, że pierwotnie budynek terminala miał być przeznaczony do użytku jako garaż dla pojazdów obsługi lotniska.
• 17 maja 2007 oddano do użytku nową strażnicę Lotniskowej Straży Pożarnej, zlokalizowaną tuż obok wieży kontroli lotniska – umożliwiło to skrócenie czasu reakcji służb ratowniczo-gaśniczych do 90 sekund^[5].
• 20 lipca 2007 otwarto nową część terminalu T1 (międzynarodowego). Do dyspozycji pasażerów udostępniono 3000 m² powierzchni, 15 stanowisk rejestracji i 5 stanowisk kontroli. Był to drugi etap przygotowywania lotniska do wymagań układu z Schengen (obowiązującego w Polsce w ruchu powietrznym od 1 marca 2008).
• 4 września 2007 zmieniono nazwę portu lotniczego z Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice na Kraków Airport im. Jana Pawła II^[6].
• 27 października 2007 port stracił swój dotychczasowy status portu przesiadkowego słowackiej taniej linii lotniczej SkyEurope Airlines i co za tym idzie, 19 połączeń z Krakowa do miast europejskich.
• 20 grudnia 2007 port obsłużył 3-milionowego pasażera w owym roku^[7].
• 9 stycznia 2008 linie lotnicze Germanwings ogłosiły od 1 kwietnia 2008 przeniesienie swoich lotów (Kolonia/Bonn-Konrad Adenauer, Stuttgart) do Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice. Linie Germanwings powróciły do Krakowa 15 czerwca 2009, wykonując połączenia do Stuttgartu^[8].
• 1 marca 2010 otwarto nowy parking wielopoziomowy położony obok terminalu międzynarodowego^[9], natomiast 17 listopada zakończyła się budowa nowego łącznika między płytą postojową a pasem startowym^[10].
• W sierpniu 2011 linie lotnicze Ryanair obsłużyły 4-milionowego pasażera z krakowskiego portu lotniczego^[11].
• 26 października 2011 wojewoda małopolski wydał pozwolenie na rozbudowę terminalu pasażerskiego. Nowy terminal o powierzchni 55 tys. metrów kwadratowych powierzchni użytkowej oraz przepustowości 8 mln pasażerów^[12], został zaprojektowany przez: APA Czech-Duliński-Wróbel Agencja Projektowa Architektura Sp. z o.o.
• Od 24 kwietnia 2012 niskokosztowa linia lotnicza Volotea uruchomiła połączenie z Krakowa do Wenecji^[13], a 26 kwietnia linie lotnicze Aerofłot uruchomiły regularne połączenia do Moskwy^[14].
• 16 maja 2012 linie lotnicze Eurolot uruchomiły połączenie do Lwowa^[15].
• 12 grudnia 2012 irlandzkie tanie linie lotnicze Ryanair ogłosiły otwarcie swojej bazy operacyjnej w Balicach, w której miały stacjonować dwa samoloty tego przewoźnika^[16]. Baza została oficjalnie otwarta 3 kwietnia 2013 roku^[17].
• 11 kwietnia 2013 roku ruszyły prace związane z budową nowego terminalu pasażerskiego, przebudową istniejącego obiektu oraz modernizacją wewnętrznego układu portu lotniczego, które rozpoczęła firma Astaldi S.p.A. Planowany termin zakończenia prac ustalono na koniec marca 2015 roku^[18].
• 5 grudnia 2013 na terenie lotniska zarejestrowano sanitarne lądowisko Balice-LPR dla śmigłowców, jako jedną z baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
• 18 listopada 2014 Terminal T2 po rozbudowie o dwa tymczasowe namioty przejął rolę terminala przylotowego, podczas gdy loty krajowe zostały ulokowane w prowizorycznych Gate’ach w terminalu T1 obok strefy kontroli paszportowej i saloniku biznesowego. Zamknięto jednocześnie strefę przylotową w Terminalu T1.
• 1 maja 2015 linie lotnicze British Airways wznowiły rejsy na lotnisko Londyn-Heathrow zaś Swiss International Air Lines wznowiły loty do Zurychu.
• 18 maja 2015 linie lotnicze KLM uruchomiły rejsy na lotnisko Amsterdam-Schiphol zastępując na tej trasie upadły Eurolot.
• 1 lipca 2015 linie Ryanair obsłużyły 10-milionowego pasażera.
• 28 września 2015 została uruchomiona nowa – wschodnia część terminalu, zawierająca nową halę przylotów oraz 11 nowych bramek pasażerskich (10-18). Jednocześnie zamknięto halę odlotów w części zachodniej terminalu celem remontu. Terminal T2 został zlikwidowany.
• W październiku 2015 linie lotnicze SprintAir ogłosiły nowe połączenie do lotniska Olsztyn Mazury zaś lotnicze Aegean Airlines ogłosiły nowe połączenie do Aten.
• 6 listopada 2015 Ryanair obsłużył 11-milionowego pasażera z Kraków Airport
• 8 grudnia 2015 odprawiony został 4-milionowy pasażer w tym roku.
• Rok 2016 skończył się nowym rekordem i lotnisko obsłużyło prawie 5 mln pasażerów
• 3 lipca 2017 Polskie Linie Lotnicze LOT przywróciły bezpośrednie połączenie pomiędzy Krakowem a Chicago
• W październiku 2017 organy spółki przyjęły Plan Generalny Kraków Airport na lata 2017-2036 (master plan)^[19].
• Rok 2017 skończył się kolejnym rekordem – lotnisko obsłużyło ponad 5 mln pasażerów
• W dniach 29 stycznia – 12 lutego 2018 została uruchomiona nowa wieża kontroli lotów^[20][21]
• 19 listopada 2018 Kraków Airport jako pierwszy regionalny port lotniczy w Polsce obsłużył 6-milionowego pasażera w ciągu jednego roku
• Rok 2018 skończył się nowym rekordem – lotnisko obsłużyło ponad 6,7 mln pasażerów^[22]
• W maju 2019 swoją bazę otworzył węgierski tani przewoźnik Wizzair
• W sierpniu 2019 wejście do Krakowa ogłosiły American Airlines na trasie do Chicago, a miesiąc później LOT ogłosił przywrócenie rejsów do Nowego Jorku
• 27 września 2021 zostały rozpoczęte prace nad poszerzeniem płyty postojowej dla samolotów.
• W 2022 roku z powodu rozbudowy lotniska przeniesiono bazę Lotniczego Pogotowia Ratunkowego z Balic do nowo wybudowanej bazy LPR w Kokotowie koło Wieliczki^[23].

W ciągu najbliższych 20 lat planowana jest dalsza rozbudowa portu. Do niedawna zakładano, że w 2015 port powinien przyjąć 3,5 mln pasażerów, a w 10 lat później – 6,5 mln. Obecnie wiadomo, że te plany są niewystarczające, ponieważ ruch pasażerski w Balicach wzrasta w znacznie szybszym tempie: W 2013 krakowski port obsłużył 3,65 mln pasażerów, w 2012 3,44 mln, w 2011 3,02 mln a we wcześniejszych latach 2010: 2,86 mln; 2009: 2,68 mln; 2008: 2,92 mln; a dla porównania w 2004: 0,8 mln pasażerów^[24]. Na początku 2015 roku, lotnisko odnotowało bardzo dobre wyniki, ponieważ w styczniu zdołało obsłużyć 261 980 pasażerów, to wynik o 12 proc. lepszy niż w styczniu 2014 roku^[25]. Rok 2015 zakończył się kolejnym rekordem krakowskiego lotniska, bowiem obsłużyło ono ponad 4,22 mln pasażerów^[26].  Rok 2016 skończył się nowym rekordem – lotnisko obsłużyło prawie 5 mln pasażerów. Rok 2017 skończył się kolejnym rekordem – lotnisko obsłużyło ponad 5 mln pasażerów, a w 2018 roku lotnisko obsłużyło ponad 6,7 mln pasażerów i ta liczba rośnie z roku na rok w szybkim tempie.
14 grudnia 2016 Polska Agencja Żeglugi Powietrznej oraz Zarząd Kraków Airport podpisali list intencyjny dotyczący współpracy mającej na celu uruchomienie na krakowskim lotnisku naziemnego systemu GBAS (Ground Based Augmentation System), systemuwspomagania nawigacyjnego kontroli ruchu lotniczego, który jest użytkowany na największych lotniskach w Stanach Zjednoczonych i w Europie^[27].

Plany inwestycyjne zatwierdzone przez Zarząd Kraków Airport w 2016 przewidywały budowę nowej drogi startowej do 2021. Inwestycja nie została zrealizowana w zakładanym terminie.^[28]

Według master planu port planuje zainwestować miliard złotych w rozwój. Prace zostaną podzielone na trzy fazy, a w razie konieczności poszczególne zadania zostaną przesunięte na inny etap. Powstanie m.in. nowa droga startowa, rozbudowane zostaną terminal pasażerski i płyty postojowe samolotów (PPS), terminal cargo zostanie przesunięty, wybudowane zostaną hangar oraz baza paliw. Uczyni to port zdolnym do przyjęcia 12 mln pasażerów rocznie^[19].

Wielkość ruchu w latach 1964–2023^[113][114]

Zobacz zapytanie i odniesienia źródłowe Wikidata o wartości.

Rok	Liczba pasażerów	Zmiana r/r [%]	Liczba operacji	Zmiana r/r [%]
19641	55 004
1965	66 401	20,7%
1966	76 133	14,7%
1967	116 883	53,5%
1968	130 912	12,0%
1969	148 861	13,7%
1970	134 318	9,8%
19712	49 318	63,3%
1972	167 882	240,4%
1973	192 973	14,9%
1974	105 332	45,4%
1975	173 806	65,0%
1976	173 000	0,5%
1977	179 417	3,7%
1978	180 472	0,6%
1979	203 610	12,8%
1980	167 834	17,6%
1981	122 369	27,1%
1982	92 902	24,1%
1983	202 999	118,5%
1984	213 811	5,3%
1985	141 196	34,0%
1986	136 382	3,4%
1987	140 387	2,9%
1988	118 050	15,9%
1989	130 983	11,0%
1990	86 309	34,1%
1991	58 576	32,1%
1992	75 006	28,0%
1993	94 625	26,2%
1994	122 249	29,2%
19953	45 074	63,1%
1996	196 516	336,0%	8606
1997	258 283	31,4%	12 612	46,5%
1998	353 388	36,8%	11 791	6,5%
1999	419 487	18,7%	13 089	11,0%
2000	517 015	23,2%	15 288	16,8%
2001	549 298	6,2%	16 674	9,1%
2002	500 852	8,8%	15 290	8,3%
2003	593 214	18,4%	17 029	11,4%
2004	841 123	41,8%	26 171	53,7%
2005	1 586 130	88,6%	34 313	31,1%
2006	2 367 257	49,2%	39 322	14,6%
2007	3 068 199	29,6%	37 541	4,5%
2008	2 923 961	4,7%	35 567	5,3%
2009	2 679 711	8,4%	32 907	7,5%
2010	2 864 083	6,9%	32 878	0,1%
2011	3 014 060	5,2%	32 803	0,2%
2012	3 438 758	14,1%	39 355	20,0%
2013	3 647 616	6,1%	38 072	3,3%
2014	3 817 792	4,7%	35 560	6,6%
2015	4 221 171	10,6%	36 345	2,0%
2016	4 983 645	18,1%	41 902	15,3%
2017	5 835 189[115]	17%	46 264	10,4%
2018	6 769 369	16%	51 775	11,9%
2019	8 410 817	24%
2020	2 592 972[114]	69.17%
2021	3 072 074[116]	18,4%
2022	7 394 176[117]	140,7%
2023	9 404 611[118]	27,2%

¹ Ruch pasażerski od 29.02.1964

² Wstrzymanie ruchu pasażerskiego w związku z remontem lotniska w okresie 05.1971 – 10.1971

³ Wstrzymanie ruchu pasażerskiego w związku z generalnym remontem oraz wydłużaniem pasa startowego w okresie 04.1995 – 11.1995

Statystyki miesięczne 2019-2024

	2019[119]	2020[120]	2021[120]	2022[120]	2023[120]	2024[120]	zmiana % 2024/2023
styczeń	510 752	629 103	54 353	323 288	611 613	691 881	13,1%
luty	518 280	654 666	33 046	398 278	591 021	685 139	15,9%
marzec	604 107	250 954	38 870	476 609	687 311	790 427	15,0%
kwiecień	674 707	52[121]	53 307	593 515	774 654		-
maj	750 132	116[122]	77 588	681 275	839 625		-
czerwiec	749 539	14 398	202 549	718 662	867 403		-
lipiec	785 557	205 622	383 358	744 913	918 899		-
sierpień	823 402	309 360	424 919	777 267	913 230		-
wrzesień	809 225	247 095	429 099	716 702	884 381		-
październik	789 164	145 349	446 537	745 359	868 810		-
listopad	682 411	60 015	459 351	596 037	713 506		-
grudzień	713 394	76 469	431 097	622 314	734 158[118]		-

Najpopularniejsze kierunki lotów – porty lotnicze (2015)

Pozycja	Zmiana r/r	Port lotniczy	Liczba pasażerów	Zmiana r/r [%]	Przewoźnicy
1	1	Londyn-Stansted (STN)	304 000	19%	Ryanair
2	1	Warszawa-Okęcie (WAW)	300 000	9%	LOT
3	-	Frankfurt (FRA)	282 000	15%	Lufthansa
4	-	Monachium (MUC)	209 000	1%	Lufthansa
5	-	Dublin (DUB)	167 000	26%	Ryanair
6	1	Oslo-Rygge (RYG)	129 000	11%	Ryanair
7	1	Mediolan-Bergamo (BGY)	127 000	17%	Ryanair
8	2	Berlin-Tegel (TXL)	125 000	2%	Ryanair
9	1	Oslo-Gardermoen (OSL)	118 000	18%	Norwegian
10	-	Edynburg (EDI)	116 000	8%	EasyJet, Ryanair
Źródło[123]

Najpopularniejsze kierunki lotów – miasta (2015)

Pozycja	Zmiana r/r	Miasto	Liczba pasażerów	Zmiana r/r [%]	Przewoźnicy
1	-	Londyn (LHR, LGW, STN)	448 000	11%	British Airways, EasyJet, Ryanair
2	-	Warszawa (WAW)	300 000	9%	LOT
3	-	Frankfurt (FRA)	282 000	15%	Lufthansa
4	-	Oslo (OSL, RYG)	246 000	14%	Norwegian, Ryanair
5	-	Monachium (MUC)	209 000	1%	Lufthansa
6	-	Paryż (CDG, BVA)	174 000	15%	EasyJet, Ryanair
7	-	Dublin (DUB)	167 000	26%	Ryanair
8	1	Mediolan (BGY)	127 000	10%	Ryanair
9	1	Berlin (TXL)	125 000	2%	Ryanair
10	2	Bruksela (BRU, CRL)	125 000	18%	Brussels Airlines, Ryanair
Źródło[123]

Najpopularniejsze kierunki lotów – państwa (2015)

Pozycja	Zmiana r/r	Państwo	Liczba pasażerów	Zmiana r/r [%]	Przewoźnicy
1	-	Wielka Brytania	1 006 000	9%	British Airways, EasyJet, Jet2.com, Ryanair
2	-	Niemcy	744 000	12%	EasyJet, Germanwings, Lufthansa, Ryanair
3	-	Włochy	374 000	7%	Alitalia, Ryanair
4	1	Norwegia	368 000	19%	Norwegian, Ryanair
5	1	Polska	347 000	1%	Eurolot, LOT, Ryanair
6	2	Francja	214 000	29%	EasyJet, Ryanair
7	-	Irlandia	205 000	21%	Ryanair
8	2	Hiszpania	203 000	12%	Ryanair, Vueling
9	1	Belgia	126 000	18%	Brussels Airlines, Ryanair
10	1	Szwecja	120 000	9%	Norwegian, Ryanair
Źródło[123]

Połączenie kolejowe

26 maja 2006 roku ruszyło pierwsze w Polsce kolejowe połączenie centrum miasta z lotniskiem. Podróż szynobusem po niezelektryfikowanej trasie ze stacji Kraków Główny trwała 18 minut.

1 lutego 2014 zawieszono wszystkie kursy z powodu remontu linii do lotniska. Remont obejmował dobudowę drugiego toru i remont obecnego, elektryfikację linii, dobudowanie około 500 metrów torów obok terminalu oraz budowę trzech nowych przystanków: Kraków Młynówka, Kraków Zakliki i Kraków Olszanica. Wykonawcą była firma Astaldi. W ramach przebudowy lotniska powstała również nowa stacja Kraków Lotnisko za parkingiem wielopoziomowym, która jest połączona z terminalem kładką.

Kursy po zmodernizowanej linii rozpoczęły się 28 września 2015 r. Obsługą zajmują się Koleje Małopolskie, które obsługują tę trasę pociągami Pesa Acatus Plus. Większość kursów rozpoczyna i kończy bieg na stacji Wieliczka Rynek-Kopalnia.

Połączenia autobusowe

Na wszystkich autobusowych liniach Komunikacji Miejskiej w Krakowie obowiązują bilety aglomeracyjne. Krótkoterminowe, wieloprzejazdowe (z możliwością dowolnej liczby przesiadek) bilety normalne kosztują (styczeń 2023): 20-minutowy – 4 zł, 60-minutowy (lub jednoprzejazdowy) – 6 zł, 70-minutowy – 7 zł, 90-minutowy – 8 zł^[124]. Bagaż przewożony jest bezpłatnie.

Z portu lotniczego Kraków-Balice można dostać się do centrum Krakowa za pomocą następujących linii autobusowych^[125]:

Linia 300 (aglomeracyjna przyspieszona)

• Trasa: Kraków Airport – Bielany - Rondo Grunwaldzkie - Osiedle Podwawelskie
• Kursuje codziennie, co 30 min od 5:07 do 23:07
• Czas przejazdu do Osiedla Podwawelskiego: 24 min

Linia 902 (aglomeracyjna nocna)

• Trasa: Kraków Airport – Olszanica – Chełm – Hotel Cracovia – Basztowa – Dworzec Główny – Dworzec Główny Zachód – Dworzec Główny Wschód
• Kursuje codziennie, co ok. 60 min w ciągu nocy w każdą stronę (z Portu Lotniczego: od 23²⁵).
• Czas przejazdu do Dworca Głównego: 29 min

Dodatkowo w bliskim sąsiedztwie terminalu krajowego (przystanek Balice Medweckiego) zatrzymuje się:

Linia 209 (aglomeracyjna)^[126]

• Trasa: Mników / Chrosna – Port Lotniczy (przystanek: Balice Medweckiego) – Kryspinów – Bielany – Salwator
• Kursuje codziennie, co 30-150 min od 4:41 do 00:15
• Czas przejazdu do pętli Salwator: 23 min

Autobusy dalekobieżne^[127]

• NEOBUS:

– Wrocław – Katowice – Kraków Airport – Rzeszów – Niebylec – Krosno – Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój

– Wrocław – Katowice – Kraków Airport – Kraków – Rzeszów – Niebylec – Brzozów – Sanok / Lesko / Polańczyk / Ustrzyki Dolne

• REGIOJET:

– Ostrava Svinov – Katowice – Kraków Airport – Kraków MDA.

Połączenie drogowe

• W bezpośrednim sąsiedztwie portu lotniczego przebiegają autostrada A4 łącznie z drogą ekspresową S7 na odcinku obwodnicy Krakowa oraz droga wojewódzka nr 774
• Port lotniczy dysponuje publicznym parkingiem dla samochodów osobowych
• W zależności od sytuacji na drogach przejazd do centrum Krakowa zajmuje 20-45 min
• W terminalu międzynarodowym funkcjonują przedstawicielstwa kilku wypożyczalni samochodów^[128]
• Taksówki

Na lotnisku znajdują się trzy firmy handlingowe: LS Airport Services, Welcome Airport Services oraz Aviation Support Poland. Oferują one usługi w zakresie: obsługi pasażerów, załadunku bagażu, obsługi samolotu oraz innych usług lotniskowych. Pierwsza z wymienionych firm obsługuje m.in. PLL LOT, Wizz Air, Flydubai, Jet2.com, Enter Air, Aegean Airlines i SAS. Następna firma obsługuje m.in. samoloty Lufthansa, KLM, Air France, Transavia, Finnair, Eurowings, Onur Air, EasyJet, British Airways, Norwegian oraz Luxair. Handling Aviation Support Poland obsługuje samoloty Ryanair, Buzz i Lauda Europe.

• Z lotniskiem oficjalnie współpracuje stowarzyszenie EPKK Spotters.

• Krystian Koziołek: Placówka Straży Granicznej w Krakowie-Balicach. [w:] Karpacki Oddział Straży Granicznej – PSG w Krakowie-Balicach [on-line]. karpacki.strazgraniczna.pl, 2017-02-23. [dostęp 2017-05-25]. (pol.).

• Oficjalna strona internetowa krakowskiego portu lotniczego (pol. • ang.)
• Poradnik dla turystów jak dojechać na lotnisko Balice z centrum Krakowa (pol. • ang.)