COVID-19
COVID-19 (uod ang. Coronavirus Disease 2019) – zakaźno ńymoc uoddechowego układu kero je wywołowano uod wirusa SARS-CoV-2[1]. Pjyrszy roz bůła uozpoznano a uopisano we listopadźe 2019, we chińskim mjeśće Wuhan we prowincyji Hubei[2]. We grudńu sztartła pandymijo[3].
Prziczyna
Ńymoc COVID-19 je wywołowano uod wirusa SARS-CoV-2, kery je spokrywńůny ze wirusym SARS[4][5][6] a przůdźij bůł roboczo mjanowany „2019-nCoV” (uod ang. 2019 novel coronavirus)[7].
We listopadźe 2019 po pjyrszy roz zdjagnozowano bůło ńymoc we prowincyji Hubei, keryj stolicům je mjesto Wuhan. Chińske naukowce stwjerdźyli, że zdrzůdłym nowego korůnawirusa sům cyckocze[8].
Uobjawy
- gorůnczko
- suchy kaszyl
- zmůnczenie
- płytki uoddech
- uodkrztuszańe plwoćiny
- bůl gowy
- dreszcz
- krwjopluće
- bůl we pjerśowej klatce
- bjegunka
- nudność
- wymjoty
- bůl gardła
Ńymoc może prowadźić do zapaleńa płuc, uostrej ńywydolnośći uoddechowej, sepsy a wstrzůnsu septycznego uoraz do śmjyrći[13].
Pandymijo
Pandymijo COVID-19 sztartła na miće grudńa 2019. Na sztand 6 styczńa 2021 zachorzało przez 87 mln ludźi a umrziło przez 1,8 mln[14].
