క్యోటో ఒప్పందం

క్యోటో ఒప్పందం (క్యోటో ప్రోటోకాల్ ) అనేది భూతాపంపై పోరాటానికి పర్యావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్యసమితి ముసాయిదా సదస్సు. యునైటెడ్ నేషన్స్ ఫ్రేమ్వర్క్ కన్వెన్షన్ ఆన్ క్లైమేట్ చేంజ్ (UNFCCC లేదా FCCC)కు సంబంధించిన ఒక ఒడంబడిక.^[1] ఇది ప్రపంచంలోని మెజారిటీ దేశాలు ఆమోదించిన అంతర్జాతీయ ఒప్పందం. గ్లోబల్ వార్మింగ్‌ను ఎదుర్కోవడానికి, అనివార్యంగా పరిగణించబడే దాని ప్రభావాలకు (ఉదా. ఉష్ణోగ్రత మార్పు, ఇతర వాతావరణ సంఘటనలు) సిద్ధం చేయడానికి ఈ ఒప్పందం ఏర్పాటు చేయబడింది.^[2] 1997 డిసెంబరు 11న జపాన్‌లోని క్యోటోలో ప్రాథమికంగా ఆమోదించిన ఈ ఒప్పందం సంక్లిష్టమైన ధృవీకరణ ప్రక్రియ కారణంగా, ఇది 2005 ఫిబ్రవరి 16 నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది. 2009 అక్టోబరు నాటికి 184 దేశాలు సంతకాలు చేయడం ద్వారా ఈ ఒప్పందానికి అంగీకరించాయి. ఇందులో పాల్గొన్న దేశాలు కార్బన్ డయాక్సైడ్, మీథేన్, నైట్రస్ ఆక్సైడ్, సల్ఫర్ హెక్సాఫ్లోరైడ్, HFC, PFC లకు దోహదపడే ఆరు గ్రీన్‌హౌస్ వాయువుల ఉద్గారాలను తగ్గించేందుకు అంగీకరించాయి. ఈ ఒప్పందం చట్టబద్ధంగా కట్టుబడి ఉండదు. కానీ చట్టబద్ధంగా కట్టుబడి ఉండే ఉద్గారాల పరిమితులను సెట్ చేయడానికి ఉపయోగించే నవీకరణల (ప్రోటోకాల్‌లు) కోసం అవకాశాలను అందిస్తుంది. కొంతమంది విమర్శకులు దాని ప్రభావాన్ని ప్రశ్నించినప్పటికీ, ఇది ఇప్పటివరకు చర్చలు జరిపిన అత్యంత ముఖ్యమైన పర్యావరణ ఒప్పందంగా ప్రశంసించబడింది.^[3]. ప్రపంచంలోని గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులను విడుదల చేసే అగ్రగామిగా ఉన్న చైనా, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఈ ఒప్పందానికి కట్టుబడలేదు.