రోనాల్డ్ రాస్

రొనాల్డ్ రాస్ భారతదేశం లోని ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రంలోని అల్మోరాలో జన్మించాడు^[1]. అతని తండ్రి కాంప్‌బెల్ క్లాయె గ్రాంట్ రాస్ బ్రిటిష్ ఇండియన్ ఆర్మీలో జనరల్ గా పనిచేసేవాడు. ఎనిమిదేళ్ల వయసులో ఐల్ ఆఫ్ వైట్‌లో తన అత్త, మామలతో కలిసి జీవించడానికి ఇంగ్లాండ్‌కు పంపించారు. అతను రైడ్‌లోని ప్రాథమిక పాఠశాలలో ప్రాథమిక విద్యను, మాధ్యమిక విద్యను 1869 లో సౌతాంప్టన్‌కు సమీపంలో ఉన్న స్ప్రింగ్‌హిల్‌లోని బోర్డింగ్ పాఠశాలలో చదివాడు. తన చిన్నతనం నుండే కవిత్వం, సంగీతం, సాహిత్యం, గణితంపై మక్కువ పెంచుకున్నాడు. పద్నాలుగు సంవత్సరాల వయస్సులో అతను గణితశాస్త్రంలో బహుమతిని గెలుచుకున్నాడు. ఆర్బ్‌స్ ఆఫ్ హెవెన్ అనే పుస్తకం గణితశాస్త్రంపై అతని ఆసక్తిని రేకెత్తించింది. 1873 లో తన పదహారేళ్ళ వయసులో చిత్రలేఖనంలో ఆక్స్‌ఫర్డు, కేంబ్రిడ్జ్ స్థానిక పరీక్షలలో మొదటి స్థానాన్ని పొందాడు^[4] అతనికి రచయిత కావాలని అనుకున్నా, అతని తండ్రి 1874 లో లండన్ లోని సెయింట్ బార్తోలోమేవ్ హాస్పిటల్ మెడికల్ కాలేజీలో అతనిని చేర్చాడు. పూర్తిగా నిబద్ధతతో, అతను ఎక్కువ సమయం సంగీతం స్వరకల్పన చేయడం, కవితలు రాయడం, నాటకాలు రాయడం వంటి వాటితో గడిపాడు. రాస్ వైద్యశాస్త్రాన్ని లండన్ లోని సెయింట్ బార్తొలోమ్ హాస్పిటల్ లో 1875 - 1880 మధ్య పూర్తిచేశాడు. 1879 లో, అతను "రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ సర్జన్స్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్" పరీక్షలలో ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. సొసైటీ ఆఫ్ అపోథెకరీస్ యొక్క లైసెన్సియేట్ కోసం చదువుతున్నప్పుడు అతను అట్లాంటిక్ స్టీమ్‌షిప్‌లో సర్జన్‌గా పనిచేశాడు.^[5] అతను 1881 లో రెండవ ప్రయత్నంలో అర్హత సాధించి ఆర్మీ మెడికల్ స్కూల్లో నాలుగు నెలల శిక్షణ తరువాత, 1881 లో ఇండియన్ మెడికల్ సర్వీసులో ప్రవేశించాడు^[6]. అతను 1881 లో ఇండియన్ మెడికల్ సర్వీసులో చేరి ముందుగా మద్రాసులో పనిచేశాడు. జూన్ 1888, మే 1889 మధ్య, అతను రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఫిజిషియన్స్, రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ సర్జన్స్ నుండి డిప్లొమా ఆఫ్ పబ్లిక్ హెల్త్ పొందటానికి స్టడీ లీవ్ తీసుకున్నాడు. ప్రొఫెసర్ ఇ. ఇ. క్లైన్ ఆధ్వర్యంలో బ్యాక్టీరియాలజీలో ఒక కోర్సుగా తీసుకున్నాడు.^[7]

భారతదేశం

రాస్ 1881 సెప్టెంబర్ 22 న జుమ్మ అనే దళంతో భారతదేశానికి బయలుదేరాడు. 1881 నుండి 1894 వరకు అతను మద్రాస్, బర్మా, బలూచిస్తాన్, అండమాన్ దీవులు, బెంగళూరు, సికింద్రాబాద్‌లలో వివిధ పదవులలో నియమించబడ్డారు. 1883 లో, అతన్ని బెంగళూరులో యాక్టింగ్ గారిసన్ సర్జన్‌గా నియమించారు. ఈ సమయంలో దోమల నీటి సౌలభ్యత తగ్గించడం ద్వారా వాటిని నియంత్రించే అవకాశాన్ని గమనించాడు. మార్చి 1894 లో అతను సెలవు తీసుకొని తన కుటుంబంతో లండన్ వెళ్ళాడు. 1894 ఏప్రిల్ 10 న అతను సర్ పాట్రిక్ మాన్సన్‌ను మొదటిసారి కలిశాడు. రాస్ కు గురువుగా మారిన మాన్సన్, మలేరియా పరిశోధనలో వాస్తవ సమస్యలను అతనికి పరిచయం చేశాడు. మాన్సన్ ఎల్లప్పుడూ మలేరియా అధ్యయనం కోసం భారతదేశం ఉత్తమమైన ప్రదేశమని గట్టి నమ్మకం కలిగి ఉండేవాడు. రాస్ భారతదేశానికి పి.&ఓ షిప్ బల్లారత్ లో 1895 మార్చి 20న బయలుదేరాడు. అతను ఏప్రిల్ 24న సికింద్రాబాదు చేరాడు.^[8] కస్టమ్ ఆఫీసులో తన సామాను క్లియర్ కావడానికి ముందే, అతను నేరుగా బొంబాయి సివిల్ హాస్పిటల్ కి వెళ్లి, మలేరియా రోగుల కోసం వెతుకుతూ రక్త నమూనాలు సేకరించడం ప్రారంభించాడు.

మానవులలో మలేరియాకు కారణమయ్యే మలేరియా రోగ వాహకం ఆవిష్కరణ

రాస్ మే 1895 లో దోమల కడుపు లోపల మలేరియా పరాన్నజీవి ప్రారంభ దశలను గమనించినప్పుడు తన పరిశోధనలో మొదటి ముఖ్యమైన అడుగు వేశాడు. అయినప్పటికీ, కలరా వ్యాప్తిపై పరిశోధన చేయడానికి అతనిని బెంగళూరుకు పంపించడంతో అతని ఉత్సాహానికి అంతరాయం కలిగింది. బెంగుళూరులో మలేరియా కేసులు లేవు. "నేను ఉద్యోగం నుండి బయటికి విసిరివేయబడ్డాను. 'చేయవలసిన పని లేదు' " అని అతను మాన్సన్ తో చెప్పాడు. కానీ ఏప్రిల్‌లో అతను ఊటీ హిల్ స్టేషన్ సమీపంలో ఉన్న సిగుర్ ఘాట్‌ను సందర్శించే అవకాశం వచ్చింది. అక్కడ అతను ఒక గోడపై ఒక విచిత్రమైన భంగిమలో ఒక దోమను గమనించాడు. దీని కోసం అతను దానిని "చిత్రవర్ణమైన-రెక్కలుగల" దోమ అని పిలిచాడు. అప్పటికి ఆ జాతి గూర్చి తెలియదు. మే 1896 లో అతనికి ఒక చిన్న సెలవు ఇవ్వబడింది. అది ఊటీ చుట్టూ మలేరియా-స్థానిక ప్రాంతాన్ని సందర్శించడానికి వీలు కల్పించింది. అతనికి క్వినైన్ రోగనిరోధకత ఉన్నప్పటికీ, వచ్చిన మూడు రోజుల తరువాత అతను తీవ్రమైన మలేరియాతో బాధపడ్డాడు. జూన్‌లో ఆయనను సికింద్రాబాద్‌కు బదిలీ చేశారు. రెండు సంవత్సరాల పరిశోధన వైఫల్యం తరువాత, జూలై 1897 లో అతను సేకరించిన లార్వా నుండి 20 వయోజన "గోధుమ" దోమలను సంవర్థనం చేయగలిగాడు.

అతను హుస్సేన్ ఖాన్ అనే రోగికి 8 అణాల (రక్తం త్రాగిన దోమకు ఒక అణా!) ధర చెల్లించి అతను నుండి దోమలకు విజయవంతంగా సోకించాడు. రక్తం త్రాగిన తరువాత, అతను దోమలను విచ్ఛేధించాడు. ఆగష్టు 20 న అతను దోమల ప్రేగు లోపల మలేరియా పరాన్నజీవి ఉన్నట్లు ధృవీకరించాడు. దీనిని అతను మొదట "చిత్రవర్ణమైన-రెక్కలు"(ఇది అనోఫిలెస్ జాతికి చెందిన జాతులుగా తేలింది) గా గుర్తించాడు. మరుసటి రోజు, ఆగస్టు 21 న, దోమలో పరాన్నజీవి పెరుగుదలను ధృవీకరించాడు. ఈ ఆవిష్కరణ 1897 ఆగస్టు 27 న ఇండియన్ మెడికల్ గెజిట్‌లో ప్రచురించబడింది^[9]. తరువాత బ్రిటిష్ మెడికల్ జర్నల్ డిసెంబర్ 1897 సంచికలో ప్రచురించింది^[10][11]. సాయంత్రం అతను తన ఆవిష్కరణ కోసం ఒక కవితను స్వరపరిచాడు. (వాస్తవానికి అసంపూర్ణం. ఆగస్టు 22 న తన భార్యకు పంపబడింది. కొన్ని రోజుల తరువాత పూర్తయింది.):^[12][13]

పక్షులలో మలేరియా వ్యాప్తి ఆవిష్కరణ

సెప్టెంబర్ 1897 లో, రాస్ బొంబాయికి బదిలీ చేయబడ్డాడు. అక్కడ నుండి రాజ్‌పుతానాలోని (ఇప్పుడు రాజస్థాన్) మలేరియా రహిత ఖేవారాకు పంపబడ్డాడు. పని లేకపోవడంతో విసుగు చెందిన అతను ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేస్తానని బెదిరించాడు, ఎందుకంటే ఇది తన వృత్తికి మరణ దెబ్బ అని భావించాడు. పాట్రిక్ మాన్సన్ ప్రాతినిధ్యంపై మాత్రమే, కలకత్తాలో "ప్రత్యేక విధి" పై ప్రభుత్వం తన సేవలను కొనసాగించడానికి ఏర్పాట్లు చేసింది.^[14] 17 ఫిబ్రవరి 1898 న ప్రెసిడెన్సీ జనరల్ హాస్పిటల్‌లో పనిచేయడానికి కలకత్తా (ఇప్పుడు కోల్‌కతా) చేరుకున్నాడు^[15]. అతను వెంటనే మలేరియా, విస్సెరల్ లీష్మానియాసిస్ (కాలా అజార్ అని కూడా పిలుస్తారు) లో పరిశోధనలు చేసాడు. దీని కోసం అతనికి కేటాయించబడింది. అతను తన పరిశోధన కోసం సర్జన్-లెఫ్టినెంట్-జనరల్ కన్నింఘమ్ ప్రయోగశాలను ఉపయోగించాడు. మలేరియా రోగులతో అతను విజయం సాధించలేదు ఎందుకంటే వారికి ఎల్లప్పుడూ వెంటనే మందులు ఇస్తారు. అతను మహానద్ గ్రామంలో ఒక ప్రయోగశాలతో కూడిన బంగ్లాను నిర్మించాడు. అక్కడ అతను గ్రామంలో, చుట్టుపక్కల దోమలను ఎప్పటికప్పుడు సేకరించేవాడు. అతను ముహమ్మద్ బక్స్, పూర్బూనా, కిషోరి మోహన్ బండియోపాధ్యాయలను ప్రయోగశాల సహాయకులుగా నియమించాడు.

కలకత్తా ఒక మలేరియా ప్రదేశం కానందున, మాన్సన్ పక్షులను ఉపయోగించమని అతనిని ఒప్పించాడు. రష్యాలోని వాసిలీ డానిలేవ్‌స్కై, అమెరికాలోని విలియం జార్జ్ మక్కల్లమ్ వంటి ఇతర శాస్త్రవేత్తలు కూడా దీనిని ఉపయోగించారు. కాని "పక్షి మలేరియా అధ్యయనం చేయడానికి భారతదేశంలో ఉండవలసిన అవసరం లేదు" అనే ఫిర్యాదుతో రాస్ అంగీకరించాడు. మార్చి నాటికి అతను పక్షి పరాన్నజీవులపై ఫలితాలను చూడటం ప్రారంభించాడు. ఇది మానవ మలేరియా పరాన్నజీవులతో చాలా దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంది^[16]. పక్షుల మరింత అనుకూలమైన నమూనాను ఉపయోగించి (సోకిన పిచ్చుకలు), జూలై 1898 నాటికి అతను ఏవియన్ మలేరియాలో మధ్యస్థ అతిధేయులుగా క్యూలెక్స్ దోమల ప్రాముఖ్యతను తెలియజేసాడు. జూలై 4 న లాలాజల గ్రంథి దోమలోని మలేరియా పరాన్నజీవుల నిల్వ స్థలమని కనుగొన్నాడు. జూలై 8 నాటికి పరాన్నజీవులు కుట్టే సమయంలో లాలాజల గ్రంథి నుండి విడుదలవుతాయని అతనికి నమ్మకం కలిగింది. అతను తరువాత దోమల నుండి మలేరియా పరాన్నజీవి (ఈ సందర్భంలో కులెక్స్ జాతులు) ఆరోగ్యకరమైన పిచ్చుకలకు సోకి ప్రసారం కావటాన్ని ప్రదర్శించాడు. తద్వారా మలేరియా పరాన్నజీవి పూర్తి జీవిత చక్రాన్ని స్థాపించాడు^{[17][18][19][20][21][22]}. సెప్టెంబరు 1898 లో అతను విసెరల్ లీష్మానియాసిస్ అంటువ్యాధిని అధ్యయనం చేయడానికి (ఈశాన్య భారతదేశం) దక్షిణ అస్సాంకు వెళ్ళాడు. లాబాక్ టీ ఎస్టేట్ హాస్పిటల్ రెండవ మెడికల్ ఆఫీసర్ డాక్టర్ గ్రాహం కల్ విల్లే రామ్సే అతన్ని అక్కడ పని చేయడానికి ఆహ్వానించాడు.(అతని మైక్రోస్కోప్, మెడికల్ టూల్స్ ఇప్పటికీ భద్రపరచబడ్డాయి, అతని దోమల స్కెచ్‌లు ఇప్పటికీ ఆసుపత్రిలో ప్రదర్శించబడుతున్నాయి.)^[23][24] ఏది ఏమయినప్పటికీ, కాలా-అజార్ పరాన్నజీవి (లీష్మానియా డోనోవాని, తరువాత 1903 లో ఇచ్చిన శాస్త్రీయ నామం) ఒక దోమ ద్వారా వ్యాపిస్తుందని అతను నమ్మడంతో అతను పూర్తిగా విఫలమయ్యాడు. దీనిని అతను అనోఫిలస్ రోసీ అని పేర్కొన్నాడు.(కాలా అజార్ ఇసుక ఫ్లైస్ ద్వారా వ్యాపిస్తుందని ఇప్పుడు తెలిసింది.)

ఇంగ్లాండు

1899 లో, రాస్ ఇండియన్ మెడికల్ సర్వీసుకు రాజీనామా చేసి, ఇంగ్లండ్‌కు వెళ్లి "లివర్‌పూల్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్" బోధనా సిబ్బందిలో అధ్యాపకునిగా చెరాడు. పశ్చిమ ఆఫ్రికా, సూయజ్ కెనాల్ జోన్,^[25] గ్రీస్, మారిషస్, సైప్రస్, మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో ప్రభావితమైన ప్రాంతాలతో సహా ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో మలేరియా నివారణకు అతను కృషి కొనసాగించారు. భారతదేశం, శ్రీలంకలో మలేరియాతో పోరాడటానికి అతను స్థిరమైన సంస్థలను స్థాపించాడు. 1901 లో, ఎడిన్‌బర్గ్ విశ్వవిద్యాలయం చికిత్సా విధానాలకు మాన్సన్‌కు కామెరాన్ బహుమతి లభించింది. అతను 1902 లో లివర్‌పూల్ స్కూల్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్ ప్రొఫెసర్‌గా నియమితుడయ్యాడు. అతను 1912 వరకు కొనసాగాడు. 1912 లో లండన్‌లోని కింగ్స్ కాలేజ్ హాస్పిటల్‌లో ఉష్ణమండల వ్యాధుల వైద్యుడిగా నియమితుడయ్యాడు. అతను బ్రిటిష్ యుద్ధ కార్యాలయంలో మలేరియాలజీలో (గౌరవ) కన్సల్టెంట్ అయ్యే వరకు 1917 వరకు ఈ పదవుల్లోనే ఉన్నాడు. 1918, 1926 మధ్య అతను పెన్షన్లు, జాతీయ బీమా మంత్రిత్వ శాఖలో మలేరియాలో కన్సల్టెంట్‌గా పనిచేశాడు. రాస్ మలేరియా ఎపిడెమియాలజీ అధ్యయనం కోసం గణిత నమూనాలను అభివృద్ధి చేశాడు. అతను 1908 లో మారిషస్‌పై తన నివేదికలో ప్రారంభించాడు. అతను 1910^[26] లో మలేరియా నివారణ (1911 లో 2 వ ఎడిషన్) అనే పుస్తకంలో ఈ భావనను వివరించాడు. 1915, 1916 లో రాయల్ సొసైటీ ప్రచురించిన శాస్త్రీయ పత్రాలలో మరింత సాధారణీకరించిన రూపంలో వివరించాడు. ఈ పత్రాలు ఎపిడెమియాలజీకి పరిమితం కాని లోతైన గణిత ఆసక్తిని సూచిస్తాయి. కానీ ఇది స్వచ్ఛమైన, అనువర్తిత గణితానికి భౌతిక రచనలు చేయటానికి దారితీసింది.

పక్షులలో మలేరియా పరాన్నజీవి యొక్క జీవిత చక్రాన్ని కనుగొన్నందుకు రోనాల్డ్ రాస్‌కు నోబెల్ బహుమతి లభించింది. అతను మలేరియా ప్రసార భావనను మానవులలోనే కాకుండా పక్షులలో కూడా ఉంటుందని తెలియజేసాడు^[27]. సోకిన దోమల కాటు ద్వారా మలేరియా పరాన్నజీవి సంక్రమిస్తుందని రాస్ మొట్టమొదట చూపించాడు, 1897 లో, ఒక ఇటాలియన్ వైద్యుడు, జంతుశాస్త్రజ్ఞుడు గియోవన్నీ బాటిస్టా గ్రాస్సీ, అతని సహచరులతో కలిసి, అనోఫెలిన్ దోమలలో మలేరియా పరాన్నజీవుల అభివృద్ధి దశలను స్థాపించారు; తరువాతి సంవత్సరం పి. ఫాల్సిపరం, పి. వివాక్స్, పి. మలేరియాల పూర్తి జీవిత చక్రాలను వివరించారు^[28][29]. ఫిజియాలజీ లేదా మెడిసిన్ కోసం 1902 నోబెల్ బహుమతి పరిగణించబడినప్పుడు, నోబెల్ కమిటీ మొదట ఈ బహుమతిని రాస్, గ్రాస్సీలు కలసి పంచుకోవాలని భావించింది, అయితే గ్రాస్ ఉద్దేశపూర్వకంగా మోసం చేశాడని రాస్ ఆరోపించాడు. కమిటీలో నియమించబడిన తటస్థ మధ్యవర్తి రాబర్ట్ కోచ్ ప్రభావాల వల్ల, రాస్ కు అనుకూలంగా వచ్చింది^[30].

రోనాల్డ్ రాస్ విపరీతమైన, ఉద్రేకపూరితమైన వ్యక్తిగా గుర్తించబడ్డాడు, దీనిని "ఉద్రేకమైన మనిషి" గా అభివర్ణించారు. అతని వృత్తి జీవితం అతని విద్యార్థులు, సహచరులు, తోటి శాస్త్రవేత్తలతో నిరంతరం గొడవ పడేది^[31]. జి.బి.గ్రస్సీతో అతని వ్యక్తిగత కక్షలు విజ్ఞాన శాస్త్రంలో ఒక పురాణ కథగా మారింది. అతను తన గురువు పాట్రిక్ మాన్సన్ ప్రైవేట్ పద్ధతుల నుండి సంపాదన గురించి బహిరంగంగా అసూయపడ్డాడు. ఇతర వైద్యులతో పోటీ పడటానికి అతని స్వంత అసమర్థత దీనికి కారణం. అతని రచన "మెమోరీస్ ఆఫ్ సర్ పాట్రిక్ మాన్సన్ (1930)" మలేరియాపై తన రచనలపై మాన్సన్ యొక్క ప్రభావాలను తక్కువ చేయడానికి ప్రత్యక్ష ప్రయత్నం.^[32] అతను లివర్‌పూల్ స్కూల్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్ పరిపాలనతో మంచి సంబంధాలు కలిగి లేనందున తక్కువ చెల్లించాడని ఫిర్యాదు చేశాడు. అతను రెండుసార్లు రాజీనామా చేశాడు, చివరికి ఎటువంటి పెన్షన్ లేకుండా బయటకు వచ్చాడు^[33]. వైద్య పరిశోధనలో శాస్త్రవేత్తలకు ప్రభుత్వ మద్దతు లేకపోవడం కారణంగా రాస్ తరచూ కలవరపడ్డాడు^[34]. 1928 లో సైన్స్ ప్రోగ్రెస్‌లో తన పత్రాలను అమ్మకానికి పెట్టాడు, ఆ డబ్బు తన భార్య, కుటుంబ సభ్యుల ఆర్థిక సహాయం కోసం అని ఒక ప్రకటనలో పేర్కొన్నాడు. లేడీ హ్యూస్టన్ వాటిని £ 2000 కు కొనుగోలు చేసి, వాటిని బ్రిటిష్ మ్యూజియానికి ఇచ్చింది, వీటిని వివిధ కారణాల వల్ల ఆమెను తిరస్కరించింది. ఈ పత్రాలను ఇప్పుడు లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ హైజీన్ అండ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్^[14],^[35] రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఫిజిషియన్స్ అండ్ సర్జన్స్ ఆఫ్ గ్లాస్గో లలో భద్రపరిచారు^[36]. 1889 లో రాస్ రోసా బెస్సీ బ్లోక్సామ్ (మ .1931) ను వివాహం చేసుకున్నాడు. వారికి ఇద్దరు కుమార్తెలు, డోరతీ (1891-1947), సిల్వియా (1893-1925)లు, ఇద్దరు కుమారులు, రోనాల్డ్ కాంప్‌బెల్ (1895-1914), చార్లెస్ క్లే (1901-1966) ఉన్నారు. అతని భార్య 1931లో మరణించింది. రోనాల్డ్, సిల్వియాలు అతని కంతే ముందే మరణించారు: 1914 ఆగస్టు 26 న లే కాటేయు యుద్ధంలో రోనాల్డ్ చంపబడ్డాడు^[37]. సుదీర్ఘ అనారోగ్యం, ఉబ్బసం వల్ల రాస్ తన పేరుతో ఉన్న ఆసుపత్రిలో మరణించాడు. అతని భార్య పక్కన ఉన్న పుట్నీ వేల్ శ్మశానవాటికలో ఖననం చేశారు^[38][39][40].

రోనాల్డ్ రాస్ మెమోరియల్, కలకత్తా

రాస్ కనుగొన్న జ్ఞాపకార్థం SSKM హాస్పిటల్ గోడలపై ఒక చిన్న స్మారక చిహ్నం ఉంది. ఈ స్మారకాన్ని 7 జనవరి 1927 న లార్డ్ లైటన్ సమక్షంలో రాస్ స్వయంగా ఆవిష్కరించాడు^[41]. రాస్ పనిచేసిన ప్రయోగశాల అతని పేరు మీద ఉన్న మలేరియా క్లినిక్‌లోకి మార్చబడింది. బయటి గోడపై ఫలకం కూడా ఉంది. లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ హైజీన్ & ట్రాపికల్ మెడిసిన్ యొక్క ఫ్రైజ్‌లో కనిపించే 23 పేర్లలో సర్ రోనాల్డ్ రాస్ ఒకరు, ప్రజారోగ్యానికి వారి కృషికి ఎంపికైన మార్గదర్శకులు^[42]

• బెంగళూరులోని సి. & ఎం. స్టేషన్ (1896) లో కలరా, జనరల్ శానిటేషన్, శానిటరీ డిపార్ట్మెంట్ అండ్ రెగ్యులేషన్స్ పై నివేదిక
• గ్రే దోమలలో (1898) ప్రోటీసోమా లాబ్బే సాగుపై నివేదిక. నేషనల్ లైబ్రరీ ఆఫ్ స్కాట్లాండ్ నుండి డిజిటైజ్ చేసిన వెర్షన్ అందుబాటులో ఉంది.
• బెంగళూరులోని సి. & ఎం. స్టేషన్ (1896) లో కలరా, జనరల్ శానిటేషన్, శానిటరీ డిపార్ట్మెంట్ అండ్ రెగ్యులేషన్స్ పై నివేదిక
• కాలా-అజార్ యొక్క స్వభావంపై నివేదిక (1899). నేషనల్ లైబ్రరీ ఆఫ్ స్కాట్లాండ్ నుండి డిజిటైజ్ చేసిన వెర్షన్ అందుబాటులో ఉంది.
• మలేరియా ఫీవర్: దాని కారణం, నివారణ, చికిత్స; మలేరియస్ ప్రదేశాలలో ప్రయాణికులు, క్రీడాకారులు, సైనికులు, నివాసితుల ఉపయోగం కోసం పూర్తి వివరాలను కలిగి ఉంది (1902)
• యెర్రా లియోన్‌లో దోమలకు వ్యతిరేకంగా ప్రచారం యొక్క మొదటి పురోగతి నివేదిక (చార్లెస్ విల్బర్‌ఫోర్స్ డేనియల్స్‌తో) (1902)
• 895, 1899 మధ్య భారతదేశంలో దొరికిన దోమల పరాన్నజీవులపై నోట్సు.
• హైజీన్ ఫర్ ఇండియన్ స్కాలర్స్
• లీష్మాన్, డోనోవన్ (1903) లు వివరించిన "బోడీస్ రీసెంట్లీ" పై నోట్సు.
• లీష్మాన్ బాడీస్ (1903) పై మరింత నోట్సు
• ఇస్మాయిలియా, సూయెజ్ వద్ద మలేరియాపై నివేదిక (1903)
• కాలా-అజార్ (1904) లో లీష్మానియా డోనోవానీ కనుగొనబడింది
• మలేరియాపై పరిశోధనలు (1905)
• నోట్ ఆన్ ఎ ప్లాగల్లాట్ పారాసైట్ ఫౌండ్ ఇన్ క్యూలెక్స్ ఫాటిగన్స్ (1906)
• మలేరియా ఇన్ గ్రీస్ (1909)
• మిషనరీస్ అండ్ ద కాంపైన్ అగనిస్ట్ మలేరియా (1910)
• ఎ కేస్ ఆఫ్ స్లీపింగ్ సిక్‌నెస్ స్టడీడ్ బై ప్రెసైస్ ఎన్యూమెరాటివ్ మెథడ్స్: రెగ్యులర్ పీరియాడిచల్ ఇంక్రీజ్ ఆఫ్ ద పారాసైట్స్ దిస్‌క్లోజ్డ్ (డేవిడ్ థామ్సన్ తో కలసి) (1910)
• డిస్కషన్ ఆన్ ద ట్రీట్‌మెంట్ ఆఫ్ మలేరియా (1918)
• మస్కిటోస్ అండ్ మలేరియా ఇన్ బ్రిటన్ (1918)
• సజెషన్స్ ఫర్ ద కేర్ ఆఫ్ మలేరియా పేషంట్స్ (1919)
• అబ్సర్వేషన్స్ ఆన్ మలేరియా (1919)
• మెమోరీస్ విత్ అ ఫుల్ అకౌంట్ ఆఫ్ ద గ్రేట్ మలేరియా ప్రోబ్లమ్స్ అండ్ ఇట్స్ సొల్యూషన్ (1923)
• మలేరియా-కంట్రోల్ ఇన్ సిలోన్ ప్లాంటేషన్స్ (1926)
• సోలిడ్ స్పేస్-ఆల్బీబ్రా: ద సిస్టమ్స్ ఆఫ్ హామిల్టన్ అండ్ గ్రాస్‌మన్ కంబైండ్ (1929)
• ఎ సమ్మరీ ఆఫ్ ఫాక్ట్స్ రిగార్డింగ్ మలేరియా సూటాబుల్ ఫర్ పబ్లిక్ ఇనస్ట్రక్షన్ (వాట్సన్ తో కలసి) (1930)
• మెమొరీస్ ఆఫ్ సర్ పాట్రిక్ మాన్సన్ (1930)
• ద సొల్యూషన్ ఆఫ్ ఇక్వేషన్స్ బై ఇటెరేషన్ (విలియం స్టాట్ తో కలసి ) (1930)
• ఎ ప్రియోరి పాథోమెట్రీ (హిల్డా ఫోబీ హడ్సన్ తో కలసి ) (1930)
• ఎ మస్కిటో బ్రిగేడ్స్ అండ్ హౌ తొ అర్గనైస్ దెమ్‌ ISBN 978-1-2905-5311-7

రాస్ గొప్ప రచయిత. అతను తన జీవితంలో చాలా ముఖ్యమైన సంఘటనలపై కవితలు రాశాడు. అతని కవితా రచనలు విస్తృత ప్రశంసలు పొందాయి. అవి అతని వైద్య సేవ, ప్రయాణ కథ, తాత్విక, శాస్త్రీయ ఆలోచనలను ప్రతిబింబిస్తాయి. అతను రాసిన అనేక కవితలు "సెలెక్టెడ్ పోయెమ్స్ (1928)", "ఇన్ ఎక్సైల్ (1931)" నుండి సేకరించబడినవి. అతను రాసిన ముఖ్యమైన పుస్తకాలు "ద చైల్డ్ ఆఫ్ ఓషన్ (1899, 1932), "ద రివీల్స్ ఆఫ్ ఓర్సెర", "ద స్పిరిట్ ఆఫ్ స్టోర్మ్", "ఫాబెల్స్ అండ్ సటైర్స్ (1930), "లైర మొదులతు (1931)", ఐదు గణిత పుస్తకాలు (1929-1931) ఉన్నాయి. అతను 1910 లో "ప్రివెన్షన్ ఆఫ్ మలేరియా", 1928 లో "స్టడీస్ ఆన్ మలేరియా" అనే గ్రంథాలను కూడా సంకలనం చేశాడు. అతను అతని స్వీయ చరిత్ర "మెమొరీస్, విత్ అ ఫుల్ అకౌంట్ ఆఫ్ ద గ్రేట్ మలేరియా ప్రోబ్లెం అండ్ ఇట్స్ సొల్యూషన్ (547 పుటలు)" ను 1923లో రాసాడు. అతను తన గురించి వాస్తవంగా ప్రతి విషయాన్ని జాగ్రత్తగా కాపాడాడు: ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలు, టెలిగ్రామ్‌లు, వార్తాపత్రిక కత్తిరించిన అంశాలు, ప్రచురించిన, ప్రచురించని రచనల చిత్తుప్రతులు మొదలగునవి^[34].

రోనాల్డ్ రాస్‌కు 1902 లో ఫిజియాలజీ లేదా మెడిసిన్ విభాగంలో నోబెల్ బహుమతి లభించింది. ఇది "మలేరియాపై ఆయన చేసిన కృషికి, ఇది జీవిలోకి ఎలా ప్రవేశిస్తుందో తెలియజేసాడు. ఈ వ్యాధి, దానిని ఎదుర్కునే పద్ధతులపై విజయవంతమైన పరిశోధనలకు పునాది వేసింది"^[43].

1897 లో రాస్ ఆవిష్కరణల జ్ఞాపకార్థం ఆగస్టు 20 ను లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ హైజీన్ & ట్రాపికల్ మెడిసిన్ ప్రపంచ దోమల దినోత్సవంగా జరుపుకుంటుంది.^[44]

అదనంగా, రాస్ పేరు, ప్రజారోగ్యం, ఉష్ణమండల ఔషధాలపై కృషిచేసిన 22 ఇతర మార్గదర్శకులతో పాటు, పాఠశాల శిలాఫలకంపై కనిపిస్తుంది^[45].

సర్ రోనాల్డ్ రాస్ పరిశోధనా పత్రాలను ఇప్పుడు "లండన్ స్కూల్ ఆఫ్ హైజీన్ అండ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్", "రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఫిజిషియన్స్ అండ్ సర్జన్స్ ఆఫ్ గ్లాస్గో" లో భద్రపరిచారు^[36].

అతను 1901 లో రాయల్ సొసైటీ (FRS), అదే సంవత్సరంలో రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ సర్జన్స్‌కు ఫెలోగా ఎన్నికయ్యాడు. 1911 నుండి 1913 వరకు రాయల్ సొసైటీ ఉపాధ్యక్షుడిగా నియమితుడయ్యాడు. 1902 లో కింగ్ ఎడ్వర్డ్ VII చేత అతనిని అత్యంత గౌరవనీయమైన "ఆర్డర్ ఆఫ్ ది బాత్" యొక్క సహచరుడిగా నియమించారు. 1911 లో అతను "నైట్ కమాండర్ ఆఫ్ ద సేం ఆర్డర్" హోదాకు పదోన్నతి పొందాడు. బెల్జియంకు చెందిన ఆర్డర్ ఆఫ్ ది లియోపోల్డ్ II టైటిల్‌తో కూడా అతన్ని అలంకరించారు.

ఐరోపాలో, ఇతర ప్రాంతాలలో అభ్యసనా సమాజాల గౌరవ సభ్యత్వాన్ని రాస్ అందుకున్నాడు. కరోలిన్ ఇనిస్టిట్యూట్ శతాబ్ది ఉత్సవంలో అతను 1910 లో స్టాక్‌హోం గౌరవ M.D. డిగ్రీ పొందాడు. అతని 1923 రాసిన ఆత్మకథ "మెమొరీస్" ఆ సంవత్సరం "జేమ్స్ టైట్ బ్లాక్ మెమోరియల్" బహుమతిని పొందింది. సత్యం కోసం అతని చైతన్యం, ఒంటరి మనస్సు గల అన్వేషణ కొంతమందితో ఘర్షణకు కారణమైనప్పటికీ, అతను యూరప్, ఆసియా, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని విస్తారమైన స్నేహితులను అందించింది. అతను అతని వ్యక్తిత్వానికి, అతని మేథోసప్పత్తికి గౌరవం ఇచ్చారు.

భారతదేశంలో, రాస్ మలేరియాపై చేసిన కృషి ఫలితాన్ని ఎంతో గౌరవంగా జ్ఞాపకం చేసుకుంటారు. మలేరియా ప్రతి సంవత్సరం వేలాది మంది ప్రాణాలను బలిగొన్న ఘోరమైన అంటువ్యాధి. అనేక భారతీయ పట్టణాలు, నగరాల్లో అతని పేరు మీద రోడ్లు ఉన్నాయి. కలకత్తాలో ప్రెసిడెన్సీ జనరల్ హాస్పిటల్‌ను, కిడర్‌పూర్ రోడ్‌తో కలిపే రహదారికి అతని పేరు సర్ రోనాల్డ్ రాస్ సరాని అని పేరు మార్చారు. ఇంతకు ముందు ఈ రహదారిని హాస్పిటల్ రోడ్ అని పిలిచేవారు.

అతని జ్ఞాపకార్థం, హైదరాబాద్ లోని ప్రాంతీయ అంటు వ్యాధి ఆసుపత్రికి సర్ రోనాల్డ్ రాస్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ అండ్ కమ్యూనికేషన్ డిసీజెస్ అని పేరు పెట్టారు.

బేగంపేట విమానాశ్రయానికి సమీపంలో సికింద్రాబాద్‌లో ఉన్న మలేరియా పరాన్నజీవిని అతను కనుగొన్న భవనాన్ని ఒక వారసత్వ ప్రదేశంగా ప్రకటించారు.ఆ భవనానికి వెళ్లే రహదారికి సర్ రోనాల్డ్ రాస్ రోడ్ అని పేరు పెట్టారు.

లూధియానాలో, క్రిస్టియన్ మెడికల్ కాలేజ్ తన హాస్టల్‌కు "రాస్ హాస్టల్" అని పేరు పెట్టింది. యువ వైద్యులు తమను తాము "రోసియన్లు" అని పిలుస్తారు.

యునైటెడ్ కింగ్‌డం లోని సర్రే విశ్వవిద్యాలయం తన మనోర్ పార్క్ నివాసాలలో అతని పేరును రహదారికి నామకరనం చేసింది.^[46]

వింబుల్డన్ కామన్ సమీపంలోని రోనాల్డ్ రాస్ ప్రైమరీ స్కూల్ అతని పేరు మీద ఉంది. పాఠశాల చిహ్నంలోని నాలుగో భాగంలో ఒక దోమను కలిగి ఉంటుంది^[47].

హైదరాబాదులోని ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో రోనాల్డ్ రాస్ జ్ఞాపకార్థం సర్ రోనాల్డ్ రాస్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ పారాసిటాలజీ స్థాపించబడింది.^[48]

2010 లో లివర్‌పూల్ విశ్వవిద్యాలయం తన గౌరవార్థం తన కొత్త బయోలాజికల్ సైన్స్ భవనానికి "ది రోనాల్డ్ రాస్ బిల్డింగ్" అని పేరు పెట్టింది. అతని మనవడు డేవిడ్ రాస్ దీనిని ప్రారంభించాడు. ఈ భవనం విశ్వవిద్యాలయంలో ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫెక్షన్ అండ్ గ్లోబల్ హెల్త్ విభాగం.^[49]

• Ross, Ronald (2011) [1923]. Memoirs, with a full account of the great malaria problem and its solution. South Carolina: Nabu Press (originally John Murray, London). ISBN 978-1179199481.
• de Kruif, Paul (1996) [1926]. Microbe Hunters. San Diego: A Harvest Book. pp. 256–285. ISBN 978-0-15-602777-9.
• Malcolm Watson (1930). Ronald Ross, 1857–1932. Reprinted from Science Progress.
• James Oram Dobson (1934). Ronald Ross, dragon slayer: a short account of a great discovery and of the man who made it. Student Christian Movement Press, p. 112
• Nye, Edwin R.; Gibson, Mary E. (1997). Ronald Ross : Malariologist and Polymath : a Biography. New York: St. Martin's Press, Inc. ISBN 0-312-16296-0.
• Bynum, William F.; Overy, Caroline (1998). The Beast in the Mosquito: the Correspondence of Ronald Ross and Patrick Manson. Amsterdam: Rodopi. ISBN 978-9-0420-0731-4.
• Cook, G.C. (2007). Tropical Medicine an Illustrated History of the Pioneers. London: Academic Press. pp. 68–81. ISBN 978-0-08-055939-1.

వికీమీడియా కామన్స్‌లో Ronald Rossకి సంబంధించి దస్త్రాలు ఉన్నాయి.

• Works by రోనాల్డ్ రాస్ at Project Gutenberg
• History
• Unveiling of a 'Blue Plaque' memorial to Ross at the University of Liverpool's Johnston Laboratories where he had worked
• Commemorative inscription
• Anecdotes from Ronald Ross' life
• History
• Royal Society citation (1901)^{[permanent dead link]}
• Nobel Prize biography
• Ross and the Discovery that Mosquitoes Transmit Malaria Parasites
• Ross's three part paper on the theory of epidemics is available on the web
  • Ross, R. (1916). "An Application of the Theory of Probabilities to the Study of a priori Pathometry. Part I". Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 92 (638): 204–226. Bibcode:1916RSPSA..92..204R. doi:10.1098/rspa.1916.0007.
  • Ross, R.; Hudson, H. P. (1917). "An Application of the Theory of Probabilities to the Study of a priori Pathometry. Part II". Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 93 (650): 212–225. Bibcode:1917RSPSA..93..212R. doi:10.1098/rspa.1917.0014.
  • Ross, R.; Hudson, H. P. (1917). "An Application of the Theory of Probabilities to the Study of a Priori Pathometry.--Part III". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 89 (621): 507. Bibcode:1917RSPSB..89R.507R. doi:10.1098/rspb.1917.0008.