กาฐมาณฑุ

กาฐมาณฑุ
กาฐมาณฑุ; काठमाडौँ (เนปาล); 𑐫𑐾𑑃 𑐡𑐾𑐫𑑂‎ / येँ देय् (เนวาร์)
	เมืองหลวง
	กาฐมาณฑุมหานคร
	เวียนขวาจากบน: ทิวนครกาฐมาณฑุ, ตุนทิเฆล, ปศุปตีนาถมนเทียร, ฆัณฏาฆร
	; ธง
	คำขวัญ: เนปาล: सांस्कृतिक सहर, काठमाडौं महानगर, แปลตรงตัว 'เมืองวัฒนธรรมวัฒนธรรม, กาฐมาณฑุมหานคร'
	กาฐมาณฑุ กาฐมาณฑุ กาฐมาณฑุ
	พิกัด: 27°43′02″N 85°19′26″E / 27.7172°N 85.3240°E
ประเทศ	เนปาล
รัฐ	พาคมตี
อำเภอ	กาฐมาณฑุ
ผู้ก่อตั้ง	พระมันชุศรี
จำนวนแขวง	32
การปกครอง
• ประเภท	นายกเทศบาล-สภาเทศบาลนคร
• องค์กร	รัฐบาลกาฐมาณฑุมหานคร
• นายกเทศบาล	พาเลนทร์ ชาห์ (อิสระ)
• รองนายก	สุนิตา ดังโกล (UML)
พื้นที่
• เมืองหลวง	49.45 ตร.กม. (19.09 ตร.ไมล์)
• รวมปริมณฑล	899 ตร.กม. (347 ตร.ไมล์)
ความสูง	1,400 เมตร (4,600 ฟุต)
ประชากร (2021)
• เมืองหลวง	845,767 คน
• อันดับ	ที่ 1
• ความหนาแน่น	17,103 คน/ตร.กม. (44,300 คน/ตร.ไมล์)
• รวมปริมณฑล	2.9 ล้าน คน
• อันดับเขตนคร	ที่ 1
เขตเวลา	UTC+05:45 (เวลามาตรฐานเนปาล)
รหัสไปรษณีย์	446088
รหัสพื้นที่	01
เว็บไซต์	www.kathmandu.gov.np

กาฐมาณฑุ [กาด-มาน-ดุ] (อักษรโรมัน: Kathmandu ^[a]) หรือชื่อทางการ กาฐมาณฑุมหานครปาลิกา^[b] เป็นเมืองหลวงและเมืองที่มีประชากรมากสุดของประเทศเนปาล มีประชากร 845,767 คนตามสำมะโนปี ค.ศ. 2021^[1] และมีประชากรถึง 2.9 ล้านคนหากรวมเขตปริมณฑล กาฐมาณฑุตั้งอยู่ในหุบเขากาฐมาณฑุในเนปาลกลาง ที่ความสูง 1,400 เมตร (4,600 ฟุต) จากระดับน้ำทะเล

กาฐมาณฑุเป็นหนึ่งในสถานที่ที่มีการอยู่อาศัยต่อเนื่องยาวนานที่สุด ตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 2 และมีชื่อเรียกในสมัยโบราณว่า "เนปาลมณฑล" เป็นที่อยู่อาศัยของชาวเนวาร์ ซึ่งเป็นอารยธรรมของชนเชิงเขาหิมาลัย กาฐมาณฑุมีสถานะเป็นราชธานีของราชอาณาจักรเนปาลและเป็นที่ตั้งของพระราชวังและอุทยานหลวงที่สร้างขึ้นโดยพระบรมวงศานุวงศ์ของเนปาล กาฐมาณฑุยังเป็นที่ตั้งของศูนย์กลางสำหรับสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาค (SAARC) มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1985 ในปัจจุบัน กาฐมาณฑุเป็นเมืองหลวงของประเทศเนปาล

ประชากรของกาฐมาณฑุมีวัฒนธรรมที่ผสมผสานทั้งฮินดูและพุทธ การท่องเที่ยวจัดเป็นธุรกิจสำคัญหนึ่งของกาฐมาณฑุ ข้อมูลจากปี ค.ศ. 2013 ระบุว่ากาฐมาณฑุอยู่อันดับสามในฐานะเมืองจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวที่กำลังมาแรงจากทั่วโลก และเป็นที่หนึ่งของเอเชีย จากการจัดอันดับของทริปแอดไวเซอร์ ถือกันว่ากาฐมาณฑุเป็นประตูสู่เขาหิมาลัยในเนปาล และยังเป็นที่ตั้งของแหล่งมรดกโลก เช่น จัตุรัสดูรบาร์, สวายัมภูนาถ, พุทธานาถ และปศุปตีนาถ หุบเขากาฐมาณฑุมีอัตราการเติบโตอยู่ที่ร้อยละ 4 ต่อปี ตามข้อมูลของธนาคารโลกในปี ค.ศ. 2010 ทำให้เป็นหนึ่งในเขตมหานครที่เติบโตเร็วที่สุดในเอเชียใต้ รวมถึงยังเป็นภูมิภาคแรกในเนปาลที่ต้องเผชิญกับการนคราภิวัตน์อย่างรวดเร็ว^[3]

ภูมิอากาศ

ข้อมูลภูมิอากาศของกาฐมาณฑุ (ค.ศ. 1981–2010)
เดือน	ม.ค.	ก.พ.	มี.ค.	เม.ย.	พ.ค.	มิ.ย.	ก.ค.	ส.ค.	ก.ย.	ต.ค.	พ.ย.	ธ.ค.	ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F)	19.1 (66.4)	21.4 (70.5)	25.3 (77.5)	28.2 (82.8)	28.7 (83.7)	29.1 (84.4)	28.4 (83.1)	28.7 (83.7)	28.1 (82.6)	26.8 (80.2)	23.6 (74.5)	20.2 (68.4)	25.63 (78.14)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F)	2.4 (36.3)	4.5 (40.1)	8.2 (46.8)	11.7 (53.1)	15.7 (60.3)	19.1 (66.4)	20.2 (68.4)	20.0 (68)	18.5 (65.3)	13.4 (56.1)	7.8 (46)	3.7 (38.7)	12.1 (53.78)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว)	14.4 (0.567)	18.7 (0.736)	34.2 (1.346)	61.0 (2.402)	123.6 (4.866)	236.3 (9.303)	363.4 (14.307)	330.8 (13.024)	199.8 (7.866)	51.2 (2.016)	8.3 (0.327)	13.2 (0.52)	1,454.9 (57.28)
วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย	2	3	4	6	12	17	23	22	15	4	1	1	110
แหล่งที่มา 1: Department of Hydrology and Meteorology (1981–2010) ^[4]
แหล่งที่มา 2: World Meteorological Organization (UN) (precipitation days only)^[5]