ఖాట్మండు

ఖాట్మండు మెట్రోపాలిటన్ నగరం

काठमाण्डू महानगर, यें देय्
ఖాట్మండు మెట్రోపాలిటన్ నగరం काठमाण्डू महानगर, यें देय्
మెట్రోపాలిటన్ నగరం
	పైనుండి సవ్య దిశలో: కాఠ్మండు చుట్టుపక్కల కనిపించే తోరణాలు, దెగుతలేజు నేపధ్యంలో కాఠ్మండు దర్బార్ స్క్వేర్, బుద్దనాధ స్థూపం, బాగ్‌మతి నది, బుద్దనీల్‌కంఠ, సింఘ దర్బార్, స్వయంభూనాధ్ ఆలయం రాత్రి వేళ, పశుపతినాథ్ దేవాలయం
	Motto(s): My legacy, my pride, my Kathmandu
దేశం	నేపాల్
Development Region	Central
జోన్	బాగ్‌మతి జోన్
జిల్లా	ఖాట్మండు జిల్లా
పేదరిక సూచీ	0.710 High
పేదరిక సూచీ	25.8 Low
అక్షరాస్యత శాతం	98% High
Established	900s BC
Government
• ముఖ్య కార్యనిర్వహణ అధికారి	పూర్ణ భక్త తందుకర్
Area
• Total	49.45 km2 (19.09 sq mi)
Elevation	1,400 మీ (4,600 అ.)
Population (2011)
• Total	10,03,285
• Density	20,288.8/km2 (52,548/sq mi)
భాషలు
• Local	నేపాలీ భాష (లేదా నెవర్ భాష), నేపాలీ భాష, షెర్పా భాష, తమంగ్ భాష, గురుంగ్ భాష, మంగర్ భాష, సునువర్ భాష/కిరాంతీ భాష, టిబెటన్ భాష
• అధికారిక భాష	నేపాలీ భాష (లేదా నెవర్ భాష), నేపాలీ భాష, ఆంగ్లం
Time zone	UTC+5:45 (నేపాల్ ప్రామాణిక కాలం)
పిన్‌కోడ్	44600 (GPO), 44601, 44602, 44604, 44605, 44606, 44608, 44609, 44610, 44611, 44613, 44614, 44615, 44616, 44617, 44618, 44619, 44620, 44621
Area code	01

ఖాట్మండు లేదా కాఠ్మండు, నేపాల్ దేశ రాజధాని. 2015లో సంభవించిన భూకంపం లో ఈ నగరం సర్వనాశనమైంది.

పేరు వెనుక చరిత్ర

ఖాట్మండు నగరానికి ఆ పేరు కాష్ఠమండపం ఆలయం ద్వారా వచ్చింది. సంస్కృతంలో కాష్ఠ (काष्ठ) అనగా కొయ్య , మండప్ (/मण्डप) అనగా కప్పబడిన ప్రదేశం అని అర్థం. స్థానిక భాషలో దీనిని మారు సతాల్ అని కూడా పిలుస్తారు. దీనిని 1596వ సంవత్సరంలో రాజు లక్ష్మీ నరసింగ మల్ల నిర్మించాడు. రెండు అంతస్తులుగా నిర్మింపబడిన ఈ ఆలయంలో పూర్తిగా కొయ్య సామాగ్రినే వాడారు. ఇనుప మేకులు గానీ లేదా ఇతర సామాగ్రి కానీ వాడనేలేదు. విశ్వసనీయ సమాచారం ప్రకారం ఈ దేవాలయానికి కావలసిన చెక్క సామాగ్రి అంతా ఒకే చెట్టు నుండి సేకరించడం జరిగింది^[4].

చరిత్ర

ఇక్కడ జరిగిన తవ్వకాల ప్రకారం గతంలో ఇక్కడ నాగరికత వెలిసినట్లు ఆధారాలు లభించాయి. ఈ త్రవ్వకాలలో భాగంగా మలిగావ్లో సా.శ. 185వ సంవత్సరానికి చెందిన ప్రతిమ లభించింది^[5]. దండోచైత్య సొరంగంలో బ్రహ్మి లిపిలో లిఖింపబడిన వాక్యాలున్న ఒక ఇటుక లభ్యమైంది. పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు దీనిని 2000 సంవత్సరం నాటికి సమూరు 2000 సంవత్సరాలక్రిందటినాటిదిగా అంచనా వేసారు^[5].

భౌగోళిక ప్రాంతం