ดาวบีเทลจุส
05h 55m 10.30536s, +07° 24′ 25.4304″ดาวบีเทลจุส (อังกฤษ: Betelgeuse) เป็นดาวที่สว่างที่สุดอันดับที่ 11 ในท้องฟ้ากลางคืนและสว่างที่สุดเป็นอันดับสองในกลุ่มดาวนายพราน (รองจากดาวไรเจล) บีเทลจุสเป็นดาวกึ่งแปรแสงที่มีสีแดงชัดเจน ซึ่งมีความส่องสว่างปรากฏระหว่าง +0.0 ถึง +1.3 ซึ่งเป็นช่วงที่กว้างที่สุดของดาวในกลุ่มโชติมาตรเป็น 1 สำหรับในช่วงความยาวคลื่นใกล้อินฟราเรด บีเทลจุสเป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในท้องฟ้ายามค่ำคืน มีชื่อในระบบการตั้งชื่อดาวฤกษ์ของเบเยอร์ว่า อัลฟาโอริออนิส (α Orionis; ละติน: Alpha Orionis) และตัวย่อ อัลฟาโอริ (Alpha Ori) หรือ α Ori
| ข้อมูลสังเกตการณ์ ต้นยุคอ้างอิง J2000.0 วิษุวัต J2000.0 | |
|---|---|
| กลุ่มดาว | นายพราน |
| ไรต์แอสเซนชัน | 05h 55m 10.30536s[1] |
| เดคลิเนชัน | +07° 24′ 25.4304″[1] |
| ความส่องสว่างปรากฏ (V) | 0.50[2] (0.0–1.3[3]) |
| คุณสมบัติ | |
| ชนิดสเปกตรัม | M1–M2 Ia–ab[4] |
| ดัชนีสี U-B | +2.06[2] |
| ดัชนีสี B-V | +1.85[2] |
| ชนิดดาวแปรแสง | SRc[3] |
| มาตรดาราศาสตร์ | |
| ความเร็วแนวเล็ง (Rv) | +21.91[5] km/s |
| การเคลื่อนที่เฉพาะ (μ) | RA: 26.42 ± 0.25[6] mas/yr Dec.: 9.60 ± 0.12[6] mas/yr |
| พารัลแลกซ์ (π) | 4.51 ± 0.80[6] mas |
| ระยะทาง | ประมาณ 700 ly (ประมาณ 220 pc) |
| ความส่องสว่างสัมบูรณ์ (MV) | −5.85[7] |
| รายละเอียด | |
| มวล | 11.6+5.0 −3.9[8] M☉ |
| รัศมี | 887 ± 203[9], 955±217[8] R☉ |
| แรงโน้มถ่วงที่พื้นผิว (log g) | −0.5[10] |
| กำลังส่องสว่าง | 90000 – 150000[11] L☉ |
| อุณหภูมิ | 3590[8] K |
| ค่าความเป็นโลหะ | +0.05[12] |
| ความเร็วในการหมุนตัว (v sin i) | 5[13] km/s |
| อายุ | 8.0–8.5 ล้าน[9] ปี |
| ชื่ออื่น | |
| ฐานข้อมูลอ้างอิงอื่น | |
| SIMBAD | data |
บีเทลจุสเป็นดาวยักษ์ใหญ่แดง (Red supergiant star) มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1000 เท่า ของดวงอาทิตย์ อยู่ไกลออกไป 640 ปีแสง จึงเป็นดาวฤกษ์ดวงแรกนอกระบบสุริยะ ที่เราสามารถวัดขนาดของมันได้สำเร็จ ในปี ค.ศ. 1920 และยังเป็นดาวฤกษ์ดวงแรก ที่เราสามารถถ่ายภาพชั้นบรรยากาศได้อีกด้วย
สีของดวงดาวที่เปลี่ยนไป เกิดจากอุณหภูมิลดลงที่ชั้นนอกของดาว ในขณะที่ขยายขนาดออกไป ซึ่งบางครั้งจะไม่มีเสถียรภาพ อุณหภูมิ ขนาดและความสว่างจึงไม่คงที่ ดาวบีเทลจุสมีการเปลี่ยนแปลงความสว่างจากสว่างที่สุด จางลง แล้วกลับมาสว่างที่สุดอีกครั้งทุก ๆ 5.8 ปี