นีแอนเดอร์ทาล

นีแอนเดอร์ทาล ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: กลางยุค–ปลายยุคไพลสโตซีน 0.25–0.040Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N ↓
กะโหลกนีแอนเดอร์ทาลที่ลาชาแปล-โอ-แซ็ง
โครงกระดูกนีแอนเดอร์ทาลที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติวิทยาอเมริกัน
สถานะการอนุรักษ์
สูญพันธุ์  (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Primates
อันดับย่อย:	Haplorhini
วงศ์:	Hominidae
สกุล:	Homo
ชื่อทวินาม
Homo neanderthalensis King, 1864
แผนที่การกระจายพันธุ์ของ Homo neanderthalensis ทางด้านตะวันออกและด้านเหนืออาจกว้างถึงโอคลัดนีคอฟในเทือกเขาอัลไต และมามอตนายาในเทือกเขายูรัล
ชื่อพ้อง[6]
Homo H. stupidus Haeckel, 1895[1] H. europaeus primigenius Wilser, 1898 H. primigenius Schwalbe, 1906[2] H. antiquus Adloff, 1908 H. transprimigenius mousteriensis Farrer, 1908 H. mousteriensis hauseri Klaatsch 1909[3][4] H. priscus Krause, 1909 H. chapellensis von Buttel-Reepen, 1911 H. calpicus Keith, 1911 H. acheulensis moustieri Wiegers, 1915 H. lemousteriensis Wiegers, 1915 H. naulettensis Baudouin, 1916 H. sapiens neanderthalensis Kleinshmidt, 1922 H. heringsdorfensis Werthe, 1928 H. galilensis Joleaud, 1931 H. primigenius galilaeensis Sklerj, 1937 H. kiikobiensis Bontsch-Osmolovskii, 1940 H. sapiens krapinensis Campbell, 1962 H. erectus mapaensis Kurth, 1965 Palaeoanthropus P. neanderthalensis McCown and Keith, 1939[5] P. heidelbergensis McCown and Keith, 1939[5] P. ehringsdorfensis Paterson, 1940[5] P. krapinensis Sergi, 1911[5] P. palestinensis McCown and Keith, 1939[5] P. europaeus Sergi, 1910 Protanthropus P. atavus Haeckel, 1895 P. tabunensis Bonarelli, 1944 Acanthropus A. neanderthalensis Arldt, 1915 A. primigenius Abel, 1920 A. neanderthalensis Dawkins, 1926

นีแอนเดอร์ทาล (ชื่อวิทยาศาสตร์: Homo neanderthalensis) คือมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ชนิดหนึ่ง ปัจจุบันนี้ได้สูญพันธุ์ไปหมดแล้ว โดยจัดอยู่ในสกุลเดียวกับมนุษย์ยุคปัจจุบัน คือ Homo และมีชีวิตอยู่ในทวีปยูเรเชียจนถึงเมื่อประมาณ 40,000 ปีก่อน

นีแอนเดอร์ทาลถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1856 ที่ถ้ำเฟลด์โฮเฟอร์ในหุบเขาเนอันเดอร์ ใกล้เมืองดึสเซลดอร์ฟ ทางตอนเหนือของเยอรมนี โดยคนงานเหมืองขุดค้นพบกระดูกโบราณซึ่งตอนแรกเข้าใจว่าเป็นหมี และได้ส่งกระดูกนั้นแก่นักธรรมชาติวิทยา โยฮันน์ คาร์ล ฟูลรอทท์ ฟูลรอทท์จึงได้ส่งต่อให้แก่นักกายวิภาควิทยา เมื่อวิเคราะห์อย่างละเอียดแล้วจึงพบว่าเป็นมนุษย์ดึกดำบรรพ์ชนิดใหม่ จึงให้ชื่อว่า "นีแอนเดอร์ทาล" เพื่อเป็นเกียรติแก่หุบเขาเนอันเดอร์ สถานที่ที่ค้นพบ

เมื่อเปรียบเทียบทางกายวิภาคกับมนุษย์สมัยใหม่ นีแอนเดอร์ทาลมีรูปร่างที่กำยำล่ำสัน แข็งแรงกว่า มีขาและแขนท่อนล่างที่สั้นกว่า ซึ่งสื่อให้เห็นถึงวิวัฒนาการของการปรับตัวในสภาพอากาศที่หนาวเย็น รวมถึงมีภูมิคุ้มกันโรคที่ดีกว่ามนุษย์ปัจจุบัน แต่มีระดับสติปัญญาที่ต่ำกว่า ด้วยเหตุนี้เป็นสาเหตุหลักที่เชื่อว่าทำให้สูญพันธุ์ นีแอนเดอร์ทาลเพศชายมีความสูงเฉลี่ยอยู่ที่ 164 ถึง 168 เซนติเมตร ส่วนเพศหญิงมีความสูงเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 152 ถึง 156 เซนติเมตร ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานว่านีแอนเดอร์ทาลสามารถสื่อสารเชิงสัญลักษณ์ระหว่างกันได้ในระดับสูง หรือสามารถใช้ภาษาได้เหมือนอย่างมนุษย์ Homo sapiens

João Zilhão ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยลิสบอนกล่าวว่ามนุษย์นีแอนเดอร์ทัลมีความสามารถในการใช้สัญลักษณ์และคิดเชิงนามธรรมตามถ้ำในสเปน^[7]

ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ชาวสวีเดนได้ถอดรหัสพันธุกรรมของนีแอนเดอร์ทาลได้เป็นผลสำเร็จเมื่อปี ค.ศ. 2010 พบว่า นีแอนเดอร์ทาลและมนุษย์ปัจจุบันได้พบกันครั้งแรกเมื่อราว 40,000 ปีก่อน ที่ทวีปแอฟริกา และหลังจากได้อพยพออกมาจากแอฟริกา มนุษย์ทั้งสองชนิดนี้ได้ผสมข้ามพันธุ์กัน จึงเกิดเป็นมนุษย์พันธุ์ผสม และจากการศึกษาพบว่าประชากรมนุษย์สมัยใหม่ (modern human) ในปัจจุบันที่อยู่นอกเหนือจากประชากรพื้นเมืองในทวีปแอฟริกา ล้วนมียีน หรือข้อมูลพันธุกรรมของนีแอนเดอร์ทาลผสมอยู่ปะปนกันโดยเฉลี่ยประมาณ 2 เปอร์เซ็นต์ โดยเชื้อชาติที่พบมากที่สุด คือ ชาวอิตาลี มี DNA ของนีแอนเดอร์ทาลผสมอยู่ที่ร้อยละ 4^[8]