A-la-pek Liân-bêng
A-la-pek Liân-bêng (亞喇伯聯盟, A-la-pek-gí: الجامعة العربية al-Jāmiʻah al-ʻArabīyah), chèng-sek miâ-hō kiò A-la-pek Kok-ka Liân-bêng (جامعة الدول العربية Jāmiʻat ad-Duwal al-ʻArabīyah), sī chi̍t ê hun-pò͘ tī Pak Hui, Hui-chiu-kak kap A-la-pek ê khu-he̍k A-la-pek kok-ka kok-chè cho͘-chit. 1945 nî 3 goe̍h 22, tī Cairo sêng-li̍p, ū 6 ê sêng-oân: Ai-ki̍p Ông-kok, Iraq Ông-kok, Transjordan, Lī-pa-lùn, Saudi A-la-pek kap Su-lī-a.[4] Yemen tī 1945 nî 5 goe̍h chhe 5 ka-ji̍p. Bo̍k-chiân, Liân-bêng ū 22 ê sêng-oân, m̄-koh Su-lī-a in-ūi Su-lī-a Lōe-chiàn, ùi 2011 nî 11 goe̍h í-lâi pī tòng-kiat chham-ú.[5]
A-la-pek Liân-bêng جامعة الدول العربية | |
|---|---|
 kî-á  Hui-chiong | |
.svg) Member states shown in dark green; suspended member states shown in light green. | |
| hêng-chèng tiong-sim | Cairo |
| Koaⁿ-hong gí-giân | A-la-pek-gí |
| Lūi-hêng | tē-khu cho͘-chit |
| Hoē-oân-kok | |
| Thâu-lâng | |
• pì-su-tiúⁿ | Ahmed Aboul Gheit |
• gī-hoē gī-tiúⁿ | Ali Al-Daqbaashi |
• chú-se̍k-kok |  Sudan |
| Li̍p-hoat ki-kò͘ | A-la-pek Gī-hoē |
| Kiàn-li̍p | |
• Alexandria Protocol | 1945 nî 3 goe̍h 22 ji̍t |
| Bīn-chek | |
• Lóng-chóng | 13,132,327 km2 (5,070,420 sq mi) |
| Jîn-kháu | |
• 2018 nî kó͘-kè | 406,700,000[2] |
• Bi̍t-tō͘ | 27.17/km2 (70.4/sq mi) |
| GDP (bêng-gī) | 2021 nî kó͘-kè |
• Lóng-chóng | $2.7 bān-ek[3] |
• Pêng-kin | $6,600 |
| Hoè-pè |
|
| Sî-khu | UTC+0 ~ +4 |
Bāng-chām www.LasPortal.org | |
Liân-bêng ê chú-iàu bo̍k-phiau sī beh "giú-kīn sêng-oân kok chi-kan ê koan-hē, hia̍p-tiau hō͘-siong ê ha̍p-chok, î-hō͘ in-ê chú-khoân kap to̍k-li̍p, ēng it-poaⁿ hong-sek khó-lū A-la-pek kok-ka ê sū-bū kap lī-ek".[6]
Thàu-kòe chi̍t-kóa ki-koan, chhin-chhiūⁿ A-la-pek Kàu-bûn-kho Cho͘-chit (ALECSO), lâi cheng-ka A-la-pek sè-kài ê lī-ek.[7][8]
Le̍k-sú
Tē-lí
Sêng-oân
A-la-pek Liân-bêng Hiàn-chong sī A-la-pek Liân-bêng ê khai-ki tiâu-iok. Tī 1945 nî thong-kòe, kui-tēng kóng "A-la-pek Liân-bêng ài iû chhiam-sú chit hāng tiâu-iok ê to̍k-lip A-la-pek kok-ka lâi chó͘-sêng.[9]
Chi̍t khai-sí, tī 1945 nî, ka-na ū 6 ê sêng-oân kok. Kin-á-ji̍t, A-la-pek Liân-bêng ū 22 ê sêng-oân kok, pau-hâm 3 ê Hui-chiu bīn-chek siāng tōa ê kok-ka (So͘-tan, Algeria kap Libya) kap Tiong Tang bīn-chek siāng tōa ê kok-ka (Saudi A-la-pek).
Liân-bêng bo̍k-chiân ū 5 ê koan-chhat kok, in ū hoat-giân ê khoân-lī, m̄-koh bô tâu-phiò khoân.
Ùi 1950 nî-tāi í-lâi, A-la-pek Liân-bêng ê sêng-oân sò͘-liōng put-toān cheng-ka. Kàu 2016 nî ûi-chí, ū 22 ê sêng-oân kok:
iáu-koh ū 5 ê koan-chhat kok:
