Frontispico

Bonveno a Wikipedio
L'enciklopedio libera e gratuita, redaktata da lua lektanti
Hodie (mardio, 30 di aprilo 2024),
ni havas 47 751 artikli tote en Ido
Versiono por posh-telefonilo

Arto Cienco Naturo Socio Pensado




Bonveno a Wikipedio, l'enciklopedio libera e gratuita, redaktata da la propra lektanti per Ido, Esperanto reformita e selektita kom l'internaciona helpanta linguo ye 1907. Vu povas obtenar l'informo quan vu serchas sequante la ligili od uzante la sercho-buxo ye la supra dextra parto dil fenestro.

Anke vu povas kunlaborar editante l'artikli qui ja publikigesis por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. Memorez ke la reda ligili havas nula artiklo asociata e ke se vu volas skribor pri nova temo qua ne havas ula ligilo kreata, unesme vu mustas serchar existanta artiklo relatanta por krear ligilo a vua nova skribajo ibe. Vu povas krear necesa ligilo ank en Probeyo.

Ne timez pro ne skribor vua artikli per perfekta Ido. Plu experta idisti revizos e korektigos ol pose. Simple atachez la ligilo {{Revizo}} a vua artiklo ed olu aparos en la fako Pagini revizinda por ke altra idisti revizez ol.
Novajeti +/-

kun o sen nombri


  • Dum 20 yari la quanto di plastikala sordidaji duopleskis en mondo.


  • Dum un yaro produktesas plastikala sordidaji 353.000.000 tuni en mondo.


  • De la plastikala sordidaji mondala 9 % reciklesas, 19 % kombustesas, 49 % duktesas a reziduala amasegi, 22 % eskartesas a naturo.


  • Dum un yaro 6.000.000 tuni de plastiko eskartesas a la riveri e lagi. De ca sordidajo 2.000.000 tuni trovas sua voyo a la mari ed oceani.


(Fonto: OECD – Global Plastics Outlook (ye 2022).)
Eventi +/-

en historio
dum mayo
50, 100 e 200 yari ante nun …

16 di mayo 1974. Helmut Schmidt divenis kancelero di West-Germania, pos la demisiono di Willy Brandt. Il naskis en 1918 en Hamburg; il studiis ekonomio ye la Universitato di Hamburg, ed en 1953, adherinte la partiso SDP, il elektesis kom membro di la federala parlamento di West-Germania, la Bundestag. En 1957 il divenis membro di la exekutiva grupo di la parlamentala partiso. Il livis la Bundestag por agar kom internajo-senatano di la stato Hamburg de 1961 til 1965, pose retrovenante a la Bundestag. En 1969 il eniris la guvernado di Willy Brandt kom ministro pri defenso; en 1972 il divenis ministro pri financo.

10 di mayo 1924. J. Edgar Hoover, selektinte da Prezidanto Calvin Coolidge, divenis la kinesma direktisto di la Kontoro di Inquestado. Hoover naskis en 1895 en Washington D.C., ube il obtenis diplomo de lego-skolo en 1916; pose il laboris en la Usana kontoro di judiciado. En 1919 il divenis chefo di la fako di Generala Informeso en la Kontoro di Inquestado, e de 1924 il esis direktisto dil organizuro. En 1935 fondesis la FBI – Federal Bureau of Investigation ("Federala Kontoro di Inquestado"), la precipua federala kontoro por exekutar lego en Usa. Hoover esis la unesma direktisto, ed il restis en l'ofico til morto en 1972.

7 di mayo 1824. En Wien, la simfonio no. 9 da Ludwig van Beethoven esis unesmafoye pleata. Ol esis la unesma simfonio da notinda kompozisto qua inkluzas voci. Ca pleado di la verko esis oficale direktata da Michael Umlauf, qua ja direktabis plura verki da Beethoven; la kompozisto, qua aparis ye koncerto unesmafoye pos 12 yari, e nun esis preske tote surda, anke esis sur la platformo donante la ritmo di la movimenti. La evento esis sucesoza, e Beethoven esis multe aklamata ye la fino di la pleo.

Pri Wikipedio





Kunlaborez! +/-
Okapio.

Okapio (Okapia johnstoni) esas mamifero, qua vivas en central Afrika. Ol aspektas la zebro ma fakte esas la parento di la jirafo. On kalkulas ke existas de 10 mil til 20 mil okapii. On timas ke l'okapio extingesos pro ke ol esas multe chasata da nelegala chaseri.

Ponto Gwangan, en Busan.

Busan, olim konocita kom Pusan, e nun oficale Metropolala Urbo Busan, esas la duesma maxim grand urbo di Sud-Korea, dop Seoul. Segun statistiki de 2020, ol havis 3 411 829 habitanti. Lua tota surfaco esas 767,35 km².

Dezerto Atakama
Dezerto esas regiono ube pluvo-quanto esas multe eskarsa e, konseque, la vivo esas multe desfacila. Cirkume un triimo de la kontinentala surfaci esas dezerto o mi-dezerti. Existas dezerti en amba lateri del Equatoro. Ank existas dezerti en Antarktika.
Altra projeti da la Wikimedia Foundation:
Wikivortaro
Vortaro en omna lingui
Wikilibri
Libri quin omnu povas krear
Wikicitaro
Citi e famoza paroli
Wikifonto
Libri sen kopiyuro quin omnu povas lektar
Wikispecii
Katalogo pri animali en la mondo
Wikinews
Novaji kreita da omnu
Wikimedia Commons
Imaji, soni, edc.
Meta
Hempagino por la Wikimedia