Gorgier
Gorgier (frankoprovenzalisch [gɔrˈdziː]) isch en Ortschaft im Kanton Nöueburg.
| Gorgier | ||
|---|---|---|
 | ||
| Basisdate | ||
| Staat: | Schwiiz | |
| Kanton: | Nöieburg (NE) | |
| Bezirk: | (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.) | |
| BFS-Nr.: | 6410 | |
| Poschtleitzahl: | 2023 | |
| Koordinate: | / 19515146° 54′ 20″ N, 6° 46′ 50″ O; CH1903: 549861 / 195151 | |
| Höchi: | 491 m ü. M. | |
| Flächi: | 13.97 km² | |
| Iiwohner: | Expression-Fähler: Nit erwartete Operator: <Ungültiger Metadaten-Schlüssel 6410 (31. Dezämber 2022)[1] | |
| Website: | gorgier.ch | |
 Château de Gorgier | ||
| Charte | ||
| ||
Geografi
Gorgier lyt am Nöieburgersee. Zu der alte gmeind hän au no dr Wyler Chez-le-Bart (450 m ü. M.) un s nei Quartier Derrière-Moulin (520 m ü. M.) ghert. Dr früener Gmeindbann het 33 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 58 Prozänt Wald und 9 Prozänt Sidligsflechi umfasst.
Uf em Piet vu Gorgier ligt de grescht Dail vum Creux du Van.
Gschicht
Gorgier isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1252 as de Corgie.
D Burg vo Gorgier chunt us em Middelalter. Si isch s Zäntrum vo der Grundherrschaft Gorgier gsi. 1344 isch Gorgier an Nöieburg cho.
Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.
Ufe erscht Jänner 2018 het Gorgier zäme mit de Nochbergmeinde Bevaix, Saint-Aubin-Sauges, Montalchez, Vaumarcus und Fresens die nöji grossi Gmeind La Grande Béroche bildet. Derby isch d Roose im Wappebild, wo vo der alte Herrschaft vo Stäffis här chunt, au is nöie Gmeindwappe vo der Grossgmeind übernoo worde.
Bevelkerig
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 866 | 984 | 991 | 1018 | 939 | 1002 | 914 | 919 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 867 | 958 | 1012 | 1025 | 1173 | 1377 | 1849 | 1775 |
Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 3,9 Prozänt.
Religion
58,8 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 23,4 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).
Bolitik
Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 2,0 %, CVP 1,3 %, FDP 30,0 %, Grüeni 11,3 %, PdA 1,5 %, SP 21,6 %, SVP 17,1 %.
Wirtschaft
Gorgier isch es tradizionells Puuredorf. Es git Räbbärge und uf de Jurabärgen obe Alpsennereie.
Sproch un Dialäkt
Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 1775 Yywohner 97,7 Prozänt Franzesisch as Hauptsproch aagee, 1 Prozänt Dytsch, 0,3 % Italienisch un 1 Prozänt anderi Sproche.
Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[3][4]
Literatur
- Germain Hausmann: Gorgier (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
Commons: Gorgier – Sammlig vo Multimediadateie