АКМ

Асноўныя адрозьненьні АКМ ад папярэдніка:

• АКМС (Азначнік ГРАК — 6П4) — варыянт АКМ са згортваюшчымся ўніз пад цаўё мэталічным прыкладам (прыняты на ўзбраеньне загадам міністра абароны СССР №232 ад 7 верасьня 1962 р.). Сыстэма мацаваньня прыкладу была зьмененая ў параўнаньні з АКС. Прыклад прыпадняты для набліжэньня кропкі ўпору да лініі стральбы. Мадыфікацыя распрацаваная адмыслова для дэсантнікаў.
• АКМЛ (6П1Л) — варыянт АКМ, на якім усталёўвалася бакавое мацаваньне тыпу «ластаўчыная сустава» для ўсталёўкі начнога прыцэла НСП-3 і шчылінападобны полымятушыльнік замест штатнага кампэнсатара (полымятушыльнік распрацаваны адмыслова для комплексу «Л» і адрозьніваецца ад полымятушыльнікаў СВД і КК/ККМ; ён быў патрэбны, каб засьцерагаць начны прыцэл ад засьвятленьня выбліскам ад стрэлу). Маса стралковага комплексу АКМЛ з прыцэлам і без набояў — 6,26 кг. Таксама мелася мадыфікацыя са згортваюшчымся прыкладам — АКМСЛ.
  • АКМН (6П1Н) — варыянт АКМЛ, што камплектуецца прыцэлам НСП-3А. Мадыфікацыя са згортваюшчымся прыкладам — АКМСН.
  • АКМН-1 (6П1Н-1) — варыянт АКМЛ, што камплектуецца прыцэлам НСПУ. Ёсьць мадыфікацыя са згортваюшчымся прыкладам.
  • АКМН-2 (6П1Н-2) — варыянт з начным прыцэлам НСПУМ. Ёсьць мадыфікацыя са згортваюшчымся прыкладам.

Адлегласьці прамога стрэлу з АКМ:

• па грудной постаці — 350 м,
• па бягучай постаці — 525 м.

Засяроджаны агонь вядзецца на адлегласьці:

• па наземным цэлям — до 800 м,
• па паветраным цэлям — до 500 м.

Баявая хуткастрэльнасьць складае:

• пры стральбе адзінкавымі — до 40 стрэлаў у хвіліну,
• пры стральбе чэргамі — до 100 стрэлаў у хвіліну.

Куля захоўвае сваё забойнае дзеяньне на адлегласьці да 1500 м. Дульная энэрґія кулі — 2030 Дж (207 Кіляграм-сіла-мэтар)^[1].

Патрабаваньні нармалёвага бою для АКМ:^[1]

• усе чатыры прабоіны зьмяшчаюцца ў круг дыямэтрам 15 см;
• сярэдняя кропка трапленьня адхіляецца ад кантрольнае кропкі ня больш чым на 5 см у любым кірунку.

Праверка бою ажыцьцяўляецца стральбою адзінкавымі па праверачнай мішэні альбо чорнаму прамакутніку вышынёю 35 см і шырынёю 25 см, умацаванага на белай тарчы вышынёю 1 м і шырынёю 0,5 м. Адлегласьць стральбы — 100 м, становішча — лежачы з упору, без багнет-нажа, набоі — са звычайнаю куляй, прыцэл — 3.

Дзе сумарнае адхіленьне — палова шырыні цэнтральнае паласы расьсейваньня, якая ўмяшчае 50% усіх трапленьняў, а сэрдавіная палоса — палоса расьсейваньня, якая зьмяшчае ў сабе 70 % трапленьняў.^[4] Сумарнае адхіленьне ўключае ў сябе адхіленьні куляў й сярэдніх кропак трапленьня^[1].

Дзякуючы ўжытым паляпшэньням зьменшылася расьсейваньне па вышыні трапленьняў адносна АК. Напрыклад, сумарныя адхіленьні на адлегласьці 800 м (вэртыкальнае й па шырыні):

• АК-47 — 76 і 89 см^[5]
• АКМ — 64 і 90 см^[1]

Для параўнаньня:

• РКК — 68 і 67 см
• РКД — 46 і 43 см^[6]
• СКС — 38 і 29 см^[7]

АКМ складаецца з такіх аснаўных часткаў і мэханізмаў:

• руля з рульнаю скрынкаю, прыцэльным прыстасаваньнем і прыкладам;
• кампэнсатар (у мадэлях з 60-х рокаў)^[9];
• вечка рульнае скрынкі;
• засаўная рама з ґазавым поршням;
• засаўка;
• зваротны мэханізм;
• ґазавая трубка з рульнаю накладкаю;
• ударна-спускавы мэханізм;
• цаўё;
• набойнік;
• багнет-нож.

У камплект АКМ ўваходзяць: прыналежнасьць (шомпал, праціркі, ёршык, зашрубка, выбівачка, шпілька, пянал і масьлянка), дзяга й торба для пераносу набойнікаў. У камплект АКМС дадаткова ўваходзіць чахол для аўтамата з кішэньню для набойніка.

Прыцэльныя прыстасаваньні

Прыцэльнае прыстасаваньне АКМ складаецца з крупкі й прыцэлу, які складаецца з калодкі прыцэлу, плястынчастае пружыны, прыцэльнае ліштвы й хамуціка. На прыцэльнай ліштве нанесеная шкала зь дзяленьнямі ад 1 да 10 (далёкасьць стральбы ў сотнях мэтраў) і букваю «П» (сталая ўсталёўка прыцэла, адпаведная прыцэлу 3).

Да аўтаматаў пазьнейшых выпусках дадаецца прыстасаваньне для стральбы ўночы (самасьвятлівая насадка), што складаецца з адкіднога цэліка з шырокім праёмам (усталёўваецца на прыцэльнай ліштве) і шырокай крупкі (апранаецца на крупку зброі зьверху), на якія нанесеныя кропкі, якія сьвецяцца. Дадзенае прыстасаваньне не аддзяляецца падчас эксплюатацыі — пры стральбе ўдзень крупка і цэлік адкідаюцца ўніз, не замінаючы карыстацца стандартнымі прыцэльнымі прыстасаваньнямі.

Асноўныя артыкулы: Адвядзеньне парахавых газаў і паваротная засаўка

Праца аўтаматыкі АКМ заснаваная на выкарыстаньні энэрґіі парахавых ґазаў, што адводзяцца з канала рулі. Пры стрэле частка парахавых ґазаў, што выштурхваюць кулю, накіроўваецца праз адтуліну ў сьценцы рулі ў ґазавую камэру, цісьне на пярэднюю сьценку ґазавага поршня, адкідваючы поршань і засаўную раму з засаўкаю ў задняе становішча. Засаўка адчыняе канал рулі, ціск парахавых газаў выцягвае з патроньніка набойніцу й выкідвае яе вонкі. Засаўная рама сьціскае зваротную спружыну і ставіць цынгель на напяцьцё аўтаспуску.

Пад дзеяньнем зваротнага мэханізму засаўная рама з засаўкаю вяртаюцца ў пярэдняе становішча. Засаўка дасылае новы набой у патроньнік і зачыняе канал рулі. Засаўная рама выводзіць шаптала аўтаспуску з-пад напяцьця аўтаспуску цынгеля.

Замыканьне засаўкі ажыцьцяўляецца паваротам направа і, як вынік, заходам яго баявых выступаў за баявыя ўпоры рульнае скрынкі.

Парадак няпоўнае разборкі

Няпоўная разборка азтамата праводзіцца для чысткі, змазкі й агляду ў такім парадку:

1. Адлучыць набойнік.
2. Праверыць, ці няма набоя ў патроньніку, для чаго адпусьціць засьцерагальнік уніз, паставіўшы яго ў становішча «АВ» (аўтаматычны) ці «ОД» (адзінкавы агонь), адвесьці за дзяржальню засаўную раму назад, агледзіць патроньнік, адпусьціць дзяржальню засаўное рамы і спусьціць цынгель з баявога напяцьця.
3. Выняць пянал з прыладамі з гнязда прыклада.
4. Адлучыць шомпал.
5. Адлучыць вечку рульнае скрынкі.
6. Адлучыць зваротны мэханізм.
7. Адлучыць засаўную раму з засаўкаю ад рульнае скрынкі.
8. Адлучыць засаўку ад засаўное рамы.
9. Адлучыць ґазавую трубку з рульнаю накладкаю.

Парадак зброкі пасьля непоўнае разборкі

1. Далучыць ґазавую трубку з рульнаю накладкаю да рулі.
2. Далучыць засаўку да засаўное рамы.
3. Далучыць засаўную раму з засаўкаю да рульнае скрынкі.
4. Далучыць зваротны мэханізм.
5. Далучыць вечку рульнае скрынкі.
6. Спусьціць цынгель з баявога напяцьця й паставіць на засьцерагальнік: націснуць на спускавы гачок і падняць перамыкач уверх да адмовы.
7. Далучыць шомпал.
8. Укласьці пянал у гняздо прыклада.
9. Далучыць набойнік да аўтамата.

Поўная разборка

Поўная разборка ладзіцца для чысткі пры моцным забруджваньні, пасьля знаходжаньня аўтамата пад дажджом ці ў сьнезе, пры пераходзе на новую змазку або рамонце ў такім парадку:

1. Няпоўная разборка;
2. Разабраць набойнік;
3. Разабраць зваротны мэханізм;
4. Разабраць засаўку;
5. Разабраць ударна-спускавы мэханізм;
6. Адлучыць цаўё.

Зборка пасьля поўнае разборкі ажыцьцяўляецца ў адваротным парадку.

Улетку (пры тэмпэратуры вышэй за +5 °C) неабходна выкарыстоўваць стральбовую змазку й РЧР (раствор чысткі рулей), а ўзімку (ад +5 °C да — 50 °C) — вадкую стральбовую змазку (для змазкі й ачысткі ад нагару), старанна выдаліўшы (прамыўшы ўсе мэталічныя часткі ў вадкай стральбовай змазцы й абцёршы іх чыстым рызьзём) перад гэтым летнюю змазку. Для захоўваньня на складзе на працягу доўгага часу аўтамат змазваецца вадкаю стральбоваю змазкаю, загортваецца ў адзін пласт інгібітованае, а потым у адзін пласт парафінаванае паперы.

• ААЭ ^[10]
• Азэрбайджан^[10]
• Альбанія^[10]
• Альжыр ^[10]
• Ангола ^[10]
• Армэнія^[10]
• Аўганістан^[11]
• Банглядэш^[10]
• Батсвана ^[10]
• Баўгарыя^[10]
• Беларусь^[10]
• Босьнія і Герцагавіна^[10]
• Буркіна-Фасо
• Бурундзі
• Бэнін ^[10]
• Віетнам^[10]
• Вугоршчына: Варыянт AK-63.^[10]
• Габон ^[10]
• Гаяна ^[10]
• Гвінэя^[10]
• Гвінэя-Бісаў ^[10]
• Грузія^[10]
• Джыбуці ^[11]
• ДР Конга^[10]
• Емэн ^[10]
• Замбія ^[10]
• Зымбабвэ ^[10]
• Ізраіль^[10]
• Індыя^[10]
• Ірак ^[10]
• Іран^[10]
• Каба-Вэрдэ ^[10]
• Казахстан^[10]
• Камбоджа ^[10]
• Каморскія выспы ^[10]
• Камэрун
• Катар ^[10]
• КНДР  : Варыянт Тып 68.^[10]
• Конга ^[10]
• Куба^[10]
• Кыргыстан ^[11]
• Лаос ^[10]
• Латвія^[10]
• Лесота ^[10]
• Летува^[10]
• Лібан
• Лібія ^[10]
• Лібэрыя ^[10]
• Мадагаскар ^[10]
• Мазамбік ^[10]
• Паўночная Македонія^[10]
• Малдова^[10]
• Малі ^[10]
• Манголія ^[10]
• Марока^[10]
• НДР: Варыянт MPi-KM.^[12]
• Пакістан: Варыянт Тып 56.^[10]
• Польшча^[12]
• Пэру ^[10]
• Расея: Знаходзяцца ў абмежаваным выкарыстаньні, з 1974 року замяняюцца на АК-74.^[10]
• Руанда
• Румынія: Варыянт PM md. 63.^[10]
• Самалі ^[10]
• Сан-Тамэ і Прынсыпі ^[10]
• Саудаўская Арабія
• Славенія^[10]
• Судан^[10]
• Сурынам ^[10]
•  СФРЮ: Варыянт Zastava M70.^[13]
• Сырыя ^[10]
• Сьера-Леонэ ^[10]
• Сэйшэльскія выспы ^[10]
• Сэрбія ^[10]
• Таджыкістан ^[10]
• Танзанія ^[10]
• Тога ^[10]
• Туркмэністан ^[10]
• Турэччына^[10]
• Узбэкістан ^[10]
• Украіна ^[10]
• Фінляндыя  : Выкарыстоўваюцца як імпартныя клёны (напрыклад, кітайскі Тып 56 пад пазначэньнем RK 56 TP і ўсходненямецкі MPi-KM пад пазначэньнем RK 72) разам з ўласнымі распрацоўкамі на ґрунце АКМ (Rk 62).^[14]
• Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка ^[10]
• Чад ^[10]
• Эгіпет: Варыянт Misr.^{[15][16][17][18][19]}
• Экватарыяльная Гвінэя ^[10]
• Эрытрэя ^[10]
• Эстонія ^[10]
• Этыёпія ^[11]

АКМ — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў