Турккăсем
Турккăсем (хăйсем тӳрк теççĕ, туркк. Türkler, пĕрремĕш хисеплĕ Türk) — 55-58 млн йышлă халăх, Турцин тĕп халăхĕ.Турккă чĕлхипе калаçаççĕ.
Турккăсем | |
Тăван ячĕ | туркк. Türkler |
---|---|
Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ | |
Пурӗ: 65000000—81000000[53] | |
Чĕлхе | турккă |
Тĕн | преимущественно ислам (суннизм, а также суфийские тарикаты) |
Кĕрет | терĕк халăхĕсем |
Пулса тухни
Турккă халăхĕн этногезĕнче XI—XIII ĕмĕрсенче Кĕçĕн Азие куçса килнĕ выльăх ĕрчетекен огуз тата туркмен йăхĕсем, çаплах вырăнта пурăнан йăхсем хутшăннă. Этногенезра çаплах грек, эрмен, грузин, арап, курд, кăнтăр славян, румын, албан тата урăх элементсем пур[54]. Турккă этносĕ XV ĕмĕрте чăмăртаннă, турккă нацийĕ XX ĕмĕрĕн пĕрремĕш вунçуллăхĕсенче йеркеленнĕ[54].
Этноним
1923 çулчен тăван ячĕ — османсем. Осман империйĕ аркансан Мустафа Кемаль халăхăн ятне улăштарма шутланă. Иккĕ варианта сĕннĕ — анатолисем тата турккăсем. Иккĕмĕш версине кăмăлланă, республикăна — Турккă Республикине куçарнă.
Пĕтĕм Раççейри халăх çыравĕпе Раççейре 2002 çулта 92 415 туркă-османĕ пурăннă[55].
Чĕлхе
Мĕнпур тĕнчери турккă диаспори
Çавăн пекех пăхăр
- Сельджуксем
- Месхети турккисем
Асăрхавсем
Литература
- Кураков, Л. П. Чăвашсемпе турккăсем хушшинчи çыхăнусем: ĕлĕххи тата хальхи : [монографи] / Л. П. Кураков, Н. Г. Краснов, А. Р. Губанов ; Раççей Федерацийĕн вĕрентÿпе ăслăлăх министерстви, И. Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университечĕ. - Шупашкар : Чăваш университечĕн изд-ви, 2010. - 135 с., [10] л. ил. : фот. ; 20 см. - Библиогр.: с. 126-134 (134 ят). - 3000 экз. - ISBN 978-5-7677-1382-0. - [2010-1096]
Чувашско-турецкие связи : прошлое и настоящее : монография.
Каçăсем
- Турккăсем Викиампарта
- Киркукри турккăсем 2017 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.