Iruñerriko Ibarrak

Nafarroa Garaiko azpieskualdea

Ibarrak[a] Nafarroa Garaiko azpieskualde bat da, Iruñerria eskualdean barruan, Euskal Herrian kokatuta. Iruñerriko landa eremua da, tradizioz ibarretan antolatzen dena, Metropolialdean ez bezala, bertan ohiko antolaketa zendeetan egiten baita. Dena den, egia da Itza Zendea azpieskualdekoa dela eta Eguesibar, Aranguren eta Elortzibar ibarrak Metropolialdean sartuta daudela, baina aldaketa horiek irizpide demografiko eta praktikoen ondorio dira batez ere.

Ibarrak
 Euskal Herria
Map
Administrazioa
Herrialdea Nafarroa Garaia
Udalerriak20 (lista ikusi)
EskualdeburuaZubiri (Esteribar)
Herri handienaZubiri (Esteribar)
Izen ofizialaIbarrak (eus.)
Valles (cas.)
Geografia
Koordenatuak
Azalera688,06 km²
Garaiera360-1259 metro
Distantzia20,3 km (Iruñetik)
Demografia
DentsitateaERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km²
Datu gehigarriak
Sorrera2019ko otsailaren 6an

20 udalerrik osatzen dute, eta biztanle eta 688,06 kilometro koadroko azalera zituen; horrek 19,53 biztanle kilometro koadroko biztanleria-dentsitatea sortzen zuen. Arga ibaia Beraskoainen dagoen itsas mailaren gaineko 360 metrotik Okoro mendiaren 1259 metrora arteko altuera du.

Eskualdeburua Zubiri kontzejua da, Esteribar udalerrian.

Izena

Ibarrak beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

Izen ofiziala, Nafarroako Gobernuaren arabera, honako hau da: Valles / Ibarrak.[1]

Etimologia

Geografia

Mugakideak

Inguru naturala

Klima

Banaketa

Banaketa tradizionala

Udalerriak

Ibarrak azpieskualdea 19 udalerritan banatuta dago, honako hauek:

UdalerriaBiztanleria (2023)Azalera (km²)Dentsitatea (bizt/km²)Udalburua
Anue49161,48Olague
Atetz21417,112,51Eritze
Beraskoain138623Beraskoain
Bidaurreta165533Bidaurreta
Esteribar2832146,7719,3Zubiri
Etxarri752,234,09Etxarri
Etxauri65313,6447,87Etxauri
Ezkabarte18373454,03Orikain
Goñerri17242,234,07Aizpun
Itza133052,0325,56Eritze
Lantz15016,948,85Lantz
Odieta3732415,54Erripa
Olaibar40915,7226,02Olabe
Ollaran43536,9811,76Ollo
Oltza183640,745,11Ororbia
Txulapain56431,5117,9Markalain
Ultzama163696,5716,94Larraintzar
Zabaltza2891420,64Arraitza
Ziritza158439,5Ziritza

Herriak

Herri hustuak

Partzuergoak

Historia

Azpieskualdea 2019an sortu zen, Barkos gobernuak onartutako 04/2019 Foru Legearen arabera.[2] Nafarroa Garaiko eskualde berriak diseinatzeko prozesuan, 11 eskualde proposatu ziren lehen aldiz, eta horietako 3 bi azpieskualdetan banatu ziren. Azpieskualde hori Ibarrak izenarekin agertzen zen, eta 20 udalerrik osatzen zuten, azkenean kontserbatu zena.[3]

Urte bereko irailean legeak atxilotu zuen Maria Chivite lehendakari berriak, bere ustez aurreko legealdian gehiengo osoz baliatu zen legeak ez baitzuen behar besteko adostasunik. Horregatik, nahiago izan zuen sakonago landu hasi berri zen legegintzaldian, prozesuarekin bat egin aurretik. 2021eko urrian, aldi baterako neurri gisa, tokiko finantzaketa-eredu berri bat onartu zen, aurrekoan sortutako desberdintasunak konpontzeko, eskualde berriak garatzen diren bitartean; hala ere, Uxue Barkosek bere garaian baliatu zuen legeak aprobetxatuta eta ofizialki onartuta jarraitzen zuten.[4]

Demografia

Ekonomia

Politika

Ibarrak azpieskualdea, lege-eremuan garatuta egon arren, oraindik garatu gabe dagoen azpieskualdea da, arlo juridikoan edo eskumenetan. Horregatik, oraingoz ez dago lurralde osoa biltzen duen azpieskualde-erakunderik edo mankomunitaterik.

Azpiegiturak

Errepideak

Hezkuntza

Osasuna

Garraioa

Kultura

Euskara

Ondarea

Ondasun nabarmenak

Eremu naturalak

Irudiak

Oharrak

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak