«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Хлор / Chlorum (Cl) Атом номерĕ 17 Ансат япалалăхăн курăмĕ Сарă-симĕс тĕслĕ вичкĕн шăршăллă газ. Наркăмăшлă. Атом палăрăмĕсем Атом масси (моль масси )35,4527 а. е. м. (г /моль ) Атом радиусĕ 100 пм Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)1254.9(13.01) кДж /моль (эВ ) Электронсен конфигурацийĕ [Ne] 3s2 3p5 Химилле палăрăмсем Ковалентла радиус 99 пм Ион радиусĕ (+7e)27 (-1e)181 пм Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)3.16 Электрод потенциалĕ 0 Оксидлав капашĕсем 7, 6, 5, 4, 3, 1, −1 Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем Тачăлăх (при −33.6 °C)1,56 г /см ³ Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 21.838[1] Дж /(K ·моль ) Ăшăяраслăх 0.009 Вт /(м ·K ) Шăрану температури 172.2 K Шăраннин пайлавла ăшши 6.41 кДж /моль Вĕрев температури 238.6 K Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 20.41 кДж /моль Моль калăпăшĕ 18.7 см ³/моль Ансат япалалăхăн кристалл решетки Решетке тытăмĕ орторомбла Решетке периочĕ a=6,29 b=4,50 c=8,21 Å c/a танлашăнни — Дебай температури n/a K
Хлор (Cl ) ((грек χλωρός ) — «симĕс») — хими элеменчĕсен периодика системин 17-мĕш элеменчĕ. Галогенсен (малтанах «галоген» ятне нимĕç химикĕ Швейгер хлора валли хатĕрлесе хунă («галоген» сăмах тăвар тăвакан тени пулать) пулнă, вăл VII ушкăнĕн ячĕ шутланать, çак ушкăнах хлор та кĕрет).
Хлора пĕрремĕш 1772 çулта Шееле пиролюзита Соляная кислотапа хутăштарса тупăçлать:4HCl + MnO2 = Cl2 + MnCl2 + 2H2 OШееле хлорăн Патша водки пек шăршине туять, вăл ылтăнпа тата киноварьпе çыхăнма пултарнине тĕпчет, çаплах унăн шуратакан хевтине асăрхать .Çапах Шееле, çав вăхăтри хими ăслăлăхĕнчи флогистон теорине пăхăнса, хлор хăйпе дефлогистиленĕ соляная кислота (тепĕр сăмахпа соляная кислотин йӳçлĕкĕ) тесе шутланă. Бертоллепе Лавуазье хлор мури элемент оксичĕ тесе каланă, анчах та вĕсен ĕçĕсем ăнăçлă тухман, Дэви вара электролиз меслечĕпе апат-çимĕç тăварне натрипе хлор уйăрса кăларать.
2005—2006 ç. Раççей хуçалăх пасарĕн шĕвек хлор кăтартăвĕсем Завод ячĕ 2005 ç. тоннă 2006 ç. тоннă 2005 ç. пайĕ % 2006 ç. пайĕ % ОАО «Каустик» , Волгоград 60016 48623 29,7 25,4 НАК «АЗОТ», Новомосковск 28934 25441 14,3 13,3 ОАО «Химпром», Кемерово 23556 24744 11,7 12,9 ОАО «Капролактам», Дзержинск 8417 14445 4,2 7,5 ООО «Сода-Хлорат», Березники 6605 11479 3,3 6,0 ОАО «Химпром» , Шупашкар12367 11411 6,1 6,0 ООО «Усольехимпром», Усолье-Çĕпĕр 2301 955 1,1 0,5 ЗАО «Каустик», Стерлĕ 1098 1105 0,5 0,6 ВОАО «Химпром» 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ . , Волгоград3388 2980 1,7 1,6 ОАО «КЧХК», Кирово-Чепец 156 117 0,1 0,1 Пурĕпе: 202185 191636 100 100
Раççей завочĕсем 2005—2006 ç. хлора ют çĕрсене сутни
Завод ячĕ 2005 ç. тоннă 2006 ç. тоннă 2005 ç. пайĕ % 2006 ç. пайĕ % ОАО «Каустик» , Волгоград 5434.8 89.25 47.4 92.2 НАК «АЗОТ», Новомосковск 6000 750 52.3 7.8 ООО «Усольехимпром», Усолье-Çĕпĕр 33.1 0.0 0.3 0,0
2006 ç. Раççейре хлорпа усă курни кăтартăвĕсем Ылтăн хлоричĕ Хлор шывĕ Хлор акшарĕ
Хлорпа промăçлăхăн тĕрлĕ уйрăмĕсенче, тĕпчевсенче тата кулленхи пурнăçра усă кураççĕ:
Ӳкерчĕк:Белизна 3.jpg Усă курнă чух ĕçсенче асăрханса тытмалли виçе йĕркисем кодне тӳрлет Основы общей химии, т. 3, Б. В. Некрасов. — М.: Химия, 1970 ; Якименко Л. М., Производство хлора, каустической соды и неорганических хлорпродуктов, М., 1974 ;
Шалкăм наркăмăш япалалăхсем Пĕрлехи наркăмăшлисем Циановодород (AC) • Хлорциан (CK) • Арсин (SA) • Фосфин (PH) • Сĕрĕм (CO) • Рицин (W) • Сероводород (NG)
Пăваканнисем Фосген (CG, P-10) • Дифосген (DP) • Трифосген (TP) •
Хлор (CL) •
Бром (BR) • Декафторид дисеры (Z) • Оксид азота(IV) (NO) • Фтороводород (HF)
Ӳте татаканнисем Иприт (Н/HD) • Люизит (L, P-43) • Метилдихлорарсин (MD) • Этилдихлорарсин (ED) • Фенилдихлорарсин (PD) • Сесквииприт (Q) • Азотистые иприты (Газ HN1, Газ HN2, HN3-газ) • Йӳçамăшлă иприт (T) • Селеноиприт (HZ) • Диметилсульфат (D)
Нервăна шалкăмлаканнисем
Категория:Навигационные шаблоны без родителя
Йĕкĕлтекеннисем (ирритантсем)
Категория:Навигационные шаблоны без родителя
Психохимиллисем (инкапаситантсем) Хинуклидил-3-бензилат (BZ, P-78) • Фенциклидин (SN) • ЛСД (K) • Апоморфин • EA 3167
Ыраттараканнисем (алгогенсем) 1-метокси-1,3,5-циклогептатриен (CH)
Метаболика наркăмăшĕсем (цитотоксикантсем) 1,2-Дихлорэтан • ИС
• Полихлордибензодиоксинсем (ПХДД) • Полихлордибензофурансем (ПХДФ)