აცეტონი

აცეტონი, დიმეთილკეტონი, C₃H₆O — უმარტივესი კეტონი, უფერო სითხე დამახასიათებელი სუნით. დუღილის ტემპერატურაა 56,1°C, დნობისა კი −95°C, სიმკვრივე — 0,7899 გ/სმ³. აცეტონს ახასიათებს კეტონების ყველა თვისება: წარმოქმნის ოქსიმს, სემიკარბაზონს, ოქსინიტრილს. იგი იერთებს ქლორეტონს და იძლევა ანტისეპტიკურ ქლორეტონს (CH₃)₂C(OH)CCl₃. აცეტონზე ქლორისა და ტუტის მოქმედებით შეიძლება ქლოროფორმის მიღება. აცეტონი რეაქციისუნარიანი ნაერთია, მონაწილეობს მრავალ ქიმიურ რეაქციაში, რომელთაგან ბევრი სამრეწველო მნიშვნელობისაა. აცეტონს თავდაპირველად ღებულობდნენ კალციუმის აცეტატის მშრალი გამოხდით:(CH₃COO)₂Ca→CH₃COCH₃+CaCO₃ და ძმარმჟავას ორთქლის გატარებით სხვადასხვა კატალიზატორზე (ცერიუმის ჟანგი, ტიტანი და სხვა). მისი მიღების შედარებით ახალი მეთოდია პროპილენის ჰიდრატაციითა და წარმოქმნილი იზოპროპილის სპირტის დაჟანგვით:

აცეტონი
ზოგადი
სისტემური სახელწოდება	პროპანონ-2[1]
ტრადიციული სახელწოდება	აცეტონი, დიმეთილკეტონი
ქიმიური ფორმულა	C3H6O
მოლური მასა	58,08 გ/მოლი
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	0,7845 გ/სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა	−94.7[2] °C
დუღილის ტემპერატურა	56.05[2] °C
კრიტიკული წერტილი	235,5
ქიმიური თვისებები
pKa	19.16 (H2O)[3]
NFPA 704	3 1 0
კლასიფიკაცია
CAS	67-64-1
PubChem	180
EINECS	200-662-2
RTECS	AL3150000

${\displaystyle CH_{3}-CH=CH_{2}{\xrightarrow {H_{2}O}}CH_{3}CH(OH)CH_{3}{\xrightarrow {O_{2}}}CH_{3}COCH_{3}+H_{2}O}$