Азиски ориз
| Азиски ориз | |
|---|---|
_by_Augustus_Binu.jpg) | |
| Зрели машки глави | |
 | |
| Соцветие | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Растенија |
| Ред: | Тревовидни |
| Семејство: | Треви |
| Род: | Ориз |
| Вид: | Азиски ориз |
| Научен назив | |
| Oryza sativa Л. | |
| Синоними[1] | |
Список
| |
Азиски ориз (научно: Oryza sativa) ― вид на ориз. Тој е вид на одгледуван ориз чии сорти се најзастапени на светско ниво, а првпат бил припитомен во сливот на реката Јангцекјанг во Стара Кина пред 13.500 до 8.200 години.[2][3][4][5]
Oryza sativa припаѓа на родот ориз (Oryza) од семејството треви. Со геном кој се состои од 430 Mbp со 12 хромозоми, тој е познат по тоа што е лесен за генетски модифицирање и е моделен организам за ботаника на житни култури.
Класификација
Oryza sativa содржи два главни подвидови: леплива, краткозрнеста сорта japonica или sinica (јапонски/кинески ориз) и нелеплива, долгозрнеста сорта ориз [zh] (индиски ориз). Јапонскиот подвид бил припитомен во долината на Јангцекјанг пред 9-6.000 години,[6] и нејзините сорти може да се одгледуваат на суви полиња (се одгледува главно потопени во Јапонија), во умерена Источна Азија, висорамни области на Југоисточна Азија и високи надморски височини во Јужна Азија, додека индискиот подвид бил припитомена околу Ганг пред 8.500-4.500 години,[6] и нејзините сорти се главно низински ориз, одгледувани главно потопени низ тропска Азија. Оризот се појавува во различни бои, вклучувајќи бел, кафеав, црн, виолетов и црвен ориз.[7][8] Црниот ориз (исто така познат како виолетов ориз) е низа видови ориз, од кои некои се леплив ориз. Сорти вклучуваат индонезиски црн ориз и тајландски јасминов црн ориз.
Трет подвид, кој е широкозрнест и напредува во тропски услови, бил идентификуван врз основа на морфологијата и првично бил наречен javanica (јавански ориз), но сега е познат како tropical japonica (тропски јапонски ориз). Примери за оваа сорта се сортите со среднозрнестите тинавон и уној, кои се одгледуваат во оризовите тераси на високо надморска височина на Кордиљерите во северниот дел на Лусон, Филипини.[9]
Глазман (1987) користел изозими за да ја подреди O. sativa во шест групи: japonica, aromatic, indica, aus, rayada и ashina.[10]
Гарис и сор. (2004) користеле едноставни повторувања на секвенци за да го подредат O. sativa во пет групи: уремерениот јапонски, тропскиот јапонски, и ароматскиот ориз се дел од јапонските сорти, додека индискиот и аус се дел од индиските сорти.[11]
Номенклатура и таксономија
Оризот се одгледува уште од античко време и поимот oryza[12] е класичен латински збор за ориз додека sativa[13] значи „одгледан“.
Одгледување
Тројна интрогресија на гените за отпорност против Magnaporthe grisea - и вистинската отпорност на теренот - е докажана од Кан и сор., 2018 година. Ова е повратно вкрстување на Pi1, Pi54 и Pita со помош на маркери во ароматична сорта користејќи SSR- и STS-маркери.[14]
Галерија
Поврзано
- Црн ориз
- Домашни растенија и животни од Австронезија
- Меѓународен кодекс на номенклатура за култивирани растенија
- Јапонски ориз
- Маратели - сорта ориз
- Африкански ориз
- Следливост на генетски модифицирани организми