Голем александар

Големиот александар за првпат бил опишан од францускиот зоолог Матирен Жак Брисон како Psittaca Ginginiana или „La Perruche de Gingi“ (Ла Перуш де Жанжи; џинџиски папагал) во 1760 година; по градот Џинџи во југоисточна Индија, кој тогаш била француска станица. Сепак, птиците може биле држени таму во заробеништво.^[8] Карл Линеј го преопишал големиот александар во 1766 година како Psittacus eupatria.^[9]

На родното име Psittacula е деминутив од латинскиот збор Psittacus значи „папагал“, а посебно име eupatria потекнува од старогрчкиот збор еу значејќи „добро“ и патрија значи „потекло“.^[10][11][12]

Генетската анализа на секвенците на митохондријалниот цитохром б на папагалите Psittacula покажала дека големиот александра се разишол од лозата што ги довела малите александри (Psittacula kramer) и маврицискиот папагал (Psittacula eques) пред околу 5 милиони години.^[13]

Големиот александар е еден од најголемите паракити, со димензии од 56 до 62 см од врвот на главата до врвот на опашката и со тежина од 200 до 300 гр. Опашката е со димензии од 28 до 35 см.^[3][14] Тоа е претежно зелено со светлосино-сив сјај на образите и тилот (задниот дел на вратот), жолто-зелен стомак, црвена лепенка на рамената и голем црвен клун со жолти врвови. Горната страна на опашката поминува од зелена на врвот до сина подолу и е жолта на врвот. Долната страна на опашката е жолта.^[15]

Возрасните се полово диморфни. Возрасните мажјаци имаат црна лента преку долните образи и розова лента на тилот. Возрасните жени немаат и црна лента преку долниот образ и розова лента на тилот. Младите се слични по изглед на возрасни жени, но имаат пократки опашки.^[3][16]

Големиот александар живее во шуми, земјоделски земјишта и мангрови шуми на надморска височина до 900 м. Јаде различни диви и одгледувани семиња, пупки, овошја и ореви. Јатата може да предизвикаат огромна штета на зреењето овошје и житни култури како пченка и џовар. Обично живее во мали јата, но создава поголеми групи во области каде што храната има во изобилство или на општествени домови.^[3][15]

Големиот александар има разновидни повици, вклучително и ѕвонечки триу, гласен кри-ар или кик, длабок клак-клак-клак-клак и резонантен гр-аак. Неговите повици се обично подлабоки, поостри и позвучни од оние на малите александри. Неговиот глас станува поостар кога е вознемирен и силно вика кога вознемирува грабливци. Стадата повремено возбудено вокализираат заедно. Познато е дека го имитира човечкиот говор во заробеништво.^{[3][15][16][17]}

Големите александри се релативно познати птичји миленичиња поради нивниот долг животен век во заробеништво (25-30 години),^[2] разиграно поведение и способност да го имитираат човечкиот говор. За Александар Велики се смета дека чувал еден како домашно милениче. Тие се едни од најбараните птици во кафез на индискиот пазар. Според податоците за трговија на КМТЗВ, најмалку 57,772 големи александри биле увезени во земји надвор од нивниот домороден опсег помеѓу 1981 и 2014 година.^{[1][4][5][18]}

World Parrot Trust препорачува заробените големи александри да се чуваат во метална или заварена решетка со минимална должина од 4,5 метри.^[2]

Големиот александар е наведен како речиси загрозен од Меѓународниот сојуз за зачувување на природата (МСЗП) поради стрмниот пад на населението во домородниот опсег поради загуба на живеалиштата, прогонства и прекумерно заробување за да се задоволат барањата на нелегалната трговија со диви животни. Спорадичен е во Јужна Индија, невообичаен е во Бангладеш и опаѓа во Северен Бенгал и одредени делови на Шри Ланка. Доживеал најголем пад на населението во покраините Синд и Пенџаб во Пакистан, Лаос, северозападна и југозападна Камбоџа и Тајланд.^[1][19][20]

Продажбата на големите александри не е забранета во Пакистан, а може да се најде дека се продаваат отворено на пазарите во Лахор и Равалпинди. Нивната продажба е забранета во Индија, а сепак се продаваат среде бел ден на урбаните пазари на птици, што укажува на тоа дека индиската влада одвојува недоволни ресурси за нивна заштита.^[18][20]

Шри Ланка, Виетнам, Тајланд, Монголија и Иран издадавале поштенски марки на кои е прикажан големиот александар.^{[21][22][23][24]}

• Голем александар (Psittacula eupatria) | Енциклопедија за папагали од Доверба за светски папагал
• „Birds of the Indian Subcontinent“ од Ричард Гримет, Керол Инскип и Тим Инскип, ISBN 1408127636

• Wildscreen Arkive: Голем александар (Psittacula eupatria) Галерија и лист со факти
• Ориентални слики на птици: Голем Александар Архивирано на 2 мај 2021 г. Избрани слики