तामा
तामा एक धतु हो र यस धातुको रसायनिक सङ्केत Cu (ल्याटिनमा कपरम) हो र यसको आणविक संख्या २९ हो।
हाइड्रोजन • हेलियम • लिथियम • बेरिलियम • बोरोन • कार्बन • नाइट्रोजन • अक्सिजन • फ्लोरिन • नियोन • सोडियम • म्याग्नेसियम • एल्युमिनियम • सिलिकन • फोस्फरस • सल्फर • क्लोरिन • आर्गन • पोटासियम • क्याल्सियम • स्क्यान्डियम • टाइटानियम • भेनेडियम • क्रोमियम • म्याङ्गनिज • फलाम • कोबल्ट • निकेल • तामा • जस्ता • ग्यालियम • जर्मेनियम • आर्सेनिक • सेलेनियम • ब्रोमिन • क्रिप्टन • रुबिडियम • स्ट्रन्सियम • इट्रियम • जर्कोनियम • नियोबियम • मलिब्डेनम • टेक्निसियम • रुथेनियम • रोडियम • प्यालेडियम • चाँदी • क्याड्मियम • इन्डियम • राङ • एन्टिमोनी • टेलुरियम • आयोडिन • जेनन • सिजियम • बेरियम • ल्यान्थनम • सिरियम • प्रेजियोडिमियम • नियोडिमियम • प्रोमिथियम • समेरियम • युरोपियम • ग्याडोलिनियम • टर्बियम • डिस्प्रोजियम • होल्मियम • अर्बियम • थुलियम • इटर्बियम • लुटिशियम • ह्याफ्नियम • ट्यान्टलम • टङ्स्टेन • रिनियम • अज्मियम • इरिडियम • प्लेटिनम • सुन • पारो • थ्यालियम • सिसा • बिस्मथ • पलोनियम • एस्टटिन • रेडन • फ्रान्सियम • रेडियम • एक्टिनियम • थोरियम • प्रोट्याक्टिनियम • युरेनियम • नेप्ट्युनियम • प्लुटोनियम • एमरिशियम • क्युरियम • बर्क्लियम • क्यालिफोर्नियम • आइन्स्टाइनियम • फर्मियम • मेन्देलिभियम • नोबेलियम • लरेन्सियम • रदर्फोर्डियम • दुब्नियम • सिबोर्गियम • बोरियम • ह्यासियम • माइट्नेरियम • डार्मश्टाटियम • रेन्टगेनियम • उनुन्बियम • उनुन्ट्रियम • उनुन्क्वाडियम • उनुन्पेन्टियम • उनुन्हेक्सियम • उनुन्सेप्टियम • उनुनक्टियम |
रसायनिक गुणहरू
- अक्सिजन्सँग तताएमा तामाले पहिले रातो र त्यसपछि कालो अक्साइड बनाउँछ।
4Cu + O2 →2Cu2O(रातो)
2Cu + O2 → 2CuO(कालो)
- हेलोजनसँग तताएमा तामा बलेर हेलाईड (Hallaide) बन्दछ।
Cu + Cl2 → CuCl2
- गन्धकसँग तताएमा तामाले सल्फाइड दिन्छ।
2Cu + S →Cu2 S
भौतिक गुणहरू
- तामा कडा रातो खैरो रङ्को धातु हो।
- यसको विशिष्ट घनत्व ८.९५ हुन्छ।
- यो १०८३°C मा पग्लन्छ र २३५०°C मा उम्लन्छ।
- यो ताप र विधुतको राम्रो सुचालक हो।
- यो प्रकृतिमा malleable र ductile प्रकृतिको हुन्छl
अम्ललहरूसँग प्रतिक्रिया
उपयोगिता
- तार र विधुतका समान बनाउन।
- भाँडाकुँडाहरु बनाउन।
- मिश्रीत धातुहरु बनाउन।जस्तैः पित्तल, काँस आदि
- सिक्काहरु बनाउन।
- विभिन्न रासायनिक पदार्थहरु तथा कीट्नाशक औषधिहरु बनाउन ।
यो पनि हेर्नुहोस्
- रसायन शास्त्र
- भौतिक शास्त्र
- जीव शास्त्र