भारतको इतिहास

भारतको इतिहास धेरै हजार वर्ष पुरानो मानिन्छ। ६५,००० वर्ष पहिले, पहिलो आधुनिक मानव, वा होमो सेपियन्स, अफ्रिकाबाट भारतीय उपमहाद्वीपमा आए, जहाँ तिनीहरू पहिलो पटक विकसित भए। यी क्रमशः सिन्धु उपत्यका सभ्यतामा विकसित भए, जुन दक्षिण एसियाको पहिलो सहरी संस्कृति हो, जुन अहिले पाकिस्तान र पश्चिमी भारतमा २५००-१९०० ईसापूर्वको बीचमा छ।

वैदिक काल भनेको वेदहरूको रचना भएको समय हो, इन्डो-आर्यन मानिसहरूबाट लिटर्जिकल भजनहरू वैदिक संस्कृति उत्तर-पश्चिम भारतको भागमा अवस्थित थियो, जबकि भारतका अन्य भागहरूमा यस अवधिमा छुट्टै सांस्कृतिक पहिचान थियो। यस अवधिमा भारतीय उपमहाद्वीपका धेरै क्षेत्रहरू चाल्कोलिथिकबाट फलाम युगमा परिवर्तन भए।^[१] वैदिक संस्कृतिलाई वेदका ग्रन्थहरूमा वर्णन गरिएको छ, जुन हिन्दूहरूका लागि अझै पनि पवित्र छ, जुन मौखिक रूपमा वैदिक संस्कृतमा रचना गरिएको थियो र प्रसारित गरिएको थियो। वेदहरू भारतका सबैभन्दा पुरानो विद्यमान ग्रन्थहरू हुन्।^[२]

मौर्य साम्राज्य (३२२–१८५ बीसीई) ले भारतीय उपमहाद्वीपको अधिकांश भागलाई एक राज्यमा एकीकृत गर्‍यो, र यो भारतीय उपमहाद्वीपमा अवस्थित अहिलेसम्मको सबैभन्दा ठूलो साम्राज्य थियो।^[३] यसको सबैभन्दा ठूलो हदसम्म, मौर्य साम्राज्य उत्तरमा हिमालयको प्राकृतिक सिमानासम्म र पूर्वमा अहिलेको आसामसम्म फैलिएको थियो। पश्चिममा, यो आधुनिक पाकिस्तानभन्दा बाहिर हिन्दुकुश पर्वतमा पुग्यो जुन अहिले अफगानिस्तान हो। यो साम्राज्य चन्द्रगुप्त मौर्य द्वारा मगध (आधुनिक बिहारमा) मा चाणक्यको सहयोगमा स्थापित भएको थियो जब उनले नन्द साम्राज्यलाई पराजित गरे।^[४]