Języki polinezyjskie
gałąź rodziny austroazjatyckiej
Języki polinezyjskie – grupa języków oceanicznych (wschodnioaustronezyjskich) z rodziny języków austronezyjskich, którymi posługuje się ok. 1 mln rdzennych mieszkańców wysp Oceanii. Większość z nich używana jest w obrębie tzw. trójkąta polinezyjskiego, którego zasięg wyznaczają Hawaje, Nowa Zelandia i Wyspa Wielkanocna, niektóre jednak, klasyfikowane jako języki peryferyjne (ang. outlier) geograficznie pozostają poza trójkątem, na terenie Mikronezji i Melanezji.
Klasyfikacja języków polinezyjskich
- języki austronezyjskie
- języki oceaniczne (wschodnioaustronezyjskie) (2,2 mln)
- języki polinezyjskie (1 mln)
- A. Grupa języków rdzennych
- 1.Wschodnie
- Markiskie
- Rapańskie
- rapaiti (300 os.)
- rapanui (2,6 tys.)
- Tahitańskie
- maori (160 tys.)
- tahiti (maohi) (68 tys.)
- tuamotu (4 tys.)
- tubuai (australski) (3 tys.)
- rarotonga (45 tys.)
- 1.Wschodnie
- A. Grupa języków rdzennych
- języki polinezyjskie (1 mln)
- języki oceaniczne (wschodnioaustronezyjskie) (2,2 mln)
- 2.Samoańskie
- futuna (6,6 tys.)
- samoa (360 tys.)
- tokelau (3,5 tys.)
- tuvalu (13 tys.)
- wallis (uwea) (10,4 tys.)
- 2.Samoańskie
- C. Język izolowany wewnątrz rodziny polinezyjskiej
- rotuma (faguta) (9 tys.)
- C. Język izolowany wewnątrz rodziny polinezyjskiej
Porównanie fonetyki języków polinezyjskich
| Odpowiedniki fonetyczne | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fonem | Język proto-polinezyjski | tonga | niue | samoa | rapanui | tahiti | maori | rarotonga | hawajski | polski |
| /ŋ/ | *taŋata | tangata | tangata | tagata | tangata | ta‘ata | tangata | tangata | kanaka | człowiek |
| /s/ | *sina | hina | hina | sina | hina | hinahina | hina | ‘ina | hina | siwy |
| /h/ | *kanahe | kanahe | kanahe | ‘anae | ‘anae | kanae | kanae | ‘anae | cefal | |
| /ti/ | *tiale | siale | tiale | tiale | tiare | tiare | tīare | tiare | kiele | gardenia |
| /k/ | *waka | vaka | vaka | va‘a | vaka | va‘a | waka | vaka | wa‘a | canoe |
| /f/ | *fafine | fafine | fifine | fafine | hahine | vahine | wahine | va‘ine | wahine | kobieta |
| /ʔ/ | *matu‘a | matu‘a | matua | matua | matu‘a | metua | matua | metua, matua | makua | rodzic |
| /r/ | *rua | ua | ua | lua | rua | rua[1] | rua | rua | lua | dwa |
| /l/ | *tolu | tolu | tolu | tolu | toru | toru | toru | toru | kolu | trzy |
Bibliografia
- Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989, ISBN 83-01-08163-5
- Lynch J. (1998). Pacific Languages : an Introduction. University of Hawaii Press.
- Lynch, John, Malcolm Ross & Terry Crowley (2002). The Oceanic languages. Richmond, Surrey: Curzon Press.
- Marck, Jeff (2000), Topics in Polynesian languages and culture history. Canberra: Pacific Linguistics.
Linki zewnętrzne
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaSpecjalna:SzukajLiga Mistrzów UEFAFacebookKotyninaYouTubeSzczepan TwardochIzabela BodnarJadwiga StaniszkisWho put Bella in the Wych Elm?Jacek ProtasiewiczPolskaDubajCarlo AncelottiReal MadrytLiga Mistrzów UEFA (2023/2024)Ninja Warrior PolskaIranKatarzyna KotulaFallout (seria)IzraelStanisław DerehajłoAndrij Łunin17 kwietniaKlaudiusz ŠevkovićRobert MazurekBrama (ryba)Zmarli w kwietniu 2024Czarny RomanII wojna światowaPep GuardiolaAdolf HitlerFentanylŁukasz GibałaCzernihówRobert LewandowskiPokolenie ZWarszawaXHamster