Kraj rozwijający się

Kraj rozwijający się – termin określający kraj o niskim poziomie dóbr materialnych. Nie istnieje jednak ogólnie przyjęta definicja kraju rozwiniętego, a poziom rozwoju krajów rozwiniętych również może być zróżnicowany[1].

Kraje nowo uprzemysłowione 2009
Mapa świata przedstawiająca wskaźnik HDI (2007, opublikowane 5-10-2009)

     0.950 i powyżej

     0.900–0.949

     0.850–0.899

     0.800–0.849

     0.750–0.799

     0.700–0.749

     0.650–0.699

     0.600–0.649

     0.550–0.599

     0.500–0.549

     0.450–0.499

     0.400–0.449

     0.350–0.399

     poniżej 0.350

     niedostępne

Niektóre organizacje, takie jak Bank Światowy, używają klasyfikacji numerycznej, traktując wszystkie kraje o niskim i średnim przychodzie jako rozwijające się. W najnowszej klasyfikacji gospodarki krajowe zostały podzielone według danych PKB per capita za 2008 rok – kraje o GNI per capita[a] poniżej 11 905 USD zostały zaliczone do krajów rozwijających się[2]. Inne instytucje używają mniej dokładnych definicji.

Kraje o rozwiniętej gospodarce, o których nie można jeszcze powiedzieć „kraje rozwinięte”, określane są jako „kraje nowo uprzemysłowione[3][4][5][6].

Definicja

Kofi Annan, były sekretarz generalny Narodów Zjednoczonych zdefiniował kraje rozwinięte jako: A developed country is one that allows all its citizens to enjoy a free and healthy life in a safe environment (tłum: „Kraje rozwinięte to te, które pozwalają swoim obywatelom cieszyć się wolnością i zdrowiem w bezpiecznym otoczeniu”)[7].

Lecz według Departamentu Statystycznego Narodów Zjednoczonych nie ma ustalonych konwencji dla określenia rozwinięty czy rozwijający się w stosunku do krajów należących do ONZ[8].

Ponadto intencją używania określeń „rozwinięty” czy „rozwijający się” jest wyłącznie uzyskanie wygody w kontekście danych statystycznych; określenia te nie mają na celu wyrażania rzeczywistego poziomu rozwoju poszczególnych krajów[9]

W obiegowym rozumieniu Japonia, Kanada, Stany Zjednoczone, Australia, Nowa Zelandia oraz Europa są postrzegane jako regiony rozwinięte. W międzynarodowych statystykach dotyczących handlu: Południowoafrykańska unia celna oraz Izrael są postrzegane jako rozwinięte. Państwa powstałe z rozpadu Jugosławii, z wyjątkiem Słowenii, są postrzegane jako kraje rozwijające się, natomiast kraje Europy wschodniej oraz WNP nie są zaliczane ani do rozwiniętych ani rozwijających się regionów[10].

Przed kwietniem 2004 roku, MFW nie zaliczał krajów Europy wschodniej (w tym krajów Europy środkowej, które wciąż należą do Grupy wschodnioeuropejskiej w instytucjach ONZ), krajów byłego ZSRR w środkowej Azji (Kazachstan, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan i Turkmenistan) oraz Mongolii ani do regionów rozwiniętych ani rozwijających się, a określał je mianem kraje w czasie transformacji. Mimo to międzynarodowe raporty traktowały te państwa jako rozwijające się.

W XXI wieku cztery Azjatyckie tygrysy[11] (Hongkong[11][12], Singapur[11][12], Korea Południowa[11][12][13][14] i Tajwan[11][12]) zaczęły być postrzegane jako „rozwinięte” regiony, a kraje takie jak Cypr[12], Izrael[12], Malta[12] i Słowenia[12] jako „nowo rozwinięte kraje”.

Według Hansa Roslinga pojęcie krajów rozwijających się od lat 80. XX wieku stopniowo traci sens ze względu na zmniejszanie się różnic w oczekiwanej długości życia, dzietności i dochodach[15].

Lista krajów rozwijających się

Poniższe kraje zaliczane są przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy do grupy „gospodarki wschodzące i rozwijające się” (ang. Emerging and Developing Economies)[16].

Zobacz też

Uwagi

Przypisy