Majmunske boginje

Majmunske boginje su infektivna bolest uzrokovana virusom majmunskih boginja koja se može javiti kod pojedinih životinja, uključujući ljude.^[2] Simptomi počinju groznicom, glavoboljom, bolovima u mišićima, otečenim limfnim čvorovima i osećanjem umora.^[1] Posle toga sledi osip koji stvara plikove i krast preko njih.^[1] Vreme od izlaganja do pojave simptoma je oko 10 dana.^[1] Trajanje simptoma je obično dve do četiri nedelje.^[1]

Majmunske boginje
Osip od majmunskih boginja.
Specijalnosti	Infektivna bolest
Simptomi	Groznica, glavobolja, bolovi u mišićima, osip u obliku plikova, otečeni limfni čvorovi[1]
Vreme pojave	5–21 dana nakon izlaganja[1]
Trajanje	2 do 4 nedelje[1]
Uzroci	Virus majmunskih boginja[2]
Dijagnostički metod	Testiranje za viralnu DNK[3]
Slična oboljenja	Varičela, boginje[4]
Prevencija	Vakcina protiv boginja[3]
Lekovi	Tekovirimat
Frekvencija	Retko[2]
Smrtnost	Manje od 1% Senegal- NDEYE (zapadnoafrička klada),[5] do 10%[1] (klada kongoanskog basina, netretirana)[6]
[uredi na Vikipodacima]

Majmunske boginje se mogu preneti rukovanjem mesom divljači, ujedom ili ogrebotinom životinje, telesnim tečnostima, kontaminiranim predmetima ili bliskom kontaktu sa zaraženom osobom.^[7] Virus normalno cirkuliše među pojedinim glodarima.^[7] Dijagnoza se može potvrditi testiranjem lezije na DNK virusa.^[3] Bolest može izgledati slično kao i varičela.^[4]

Vakcina protiv malih boginja može da spreči infekciju sa 85% efikasnosti.^[3][8] U 2019. godini, vakcina protiv majmunskih boginja, Džineos, odobrena je za odrasle u Sjedinjenim Državama.^[9] Trenutni standard za lečenje je tekovirimat, antivirusni lek koji je posebno namenjen za lečenje infekcija ortopokvirusima kao što su male boginje i majmunske boginje. Odobren je za lečenje majmunskih boginja u Evropskoj uniji i Sjedinjenim Državama. Cidofovir ili brinkidofovir takođe mogu biti korisni.^[4][10] Izveštaji o riziku od smrti, ako se ne leče, su čak 10% do 11% u centralnoafričkoj kladi majmunskih boginja.^[1][11]

Majmunske boginje su prvi put identifikovane 1958. godine među laboratorijskim majmunima u Kopenhagenu, Danska.^[12] Majmuni, međutim, nisu prirodni rezervoar virusa.^[13] Prvi slučajevi kod ljudi pronađeni su 1970. godine u Demokratskoj Republici Kongo.^[12] Epidemija koja se dogodila u Sjedinjenim Državama 2003. praćena je do prodavnice kućnih ljubimaca u kojoj su prodavani glodari uvezeni iz Gane.^[3] Epidemija majmunskih boginja 2022. predstavlja prvu pojavu široko rasprostranjenog prenosa u zajednici izvan Afrike, koja je počela u Ujedinjenom Kraljevstvu u maju 2022. godine, sa naknadnim slučajevima potvrđenim u Evropi, Severnoj Americi i Australiji.^[14]