ซีเกมส์
ซีเกมส์ (อังกฤษ: South-East Asian Games; ชื่อย่อ: SEA Games) เป็นการแข่งขันมหกรรมกีฬาระหว่างกลุ่มประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมีการจัดแบบปีเว้นปี ดำเนินการแข่งขันโดยสมาพันธ์กีฬาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (South-East Asian Games Federation; SEAGF) ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการโอลิมปิกสากล และสภาโอลิมปิกแห่งเอเชีย
 สัญลักษณ์ซีเกมส์ โดยในปัจจุบันมี 11 ห่วง ซึ่งหมายถึงประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ | |
 ธงของสมาพันธ์ซีเกมส์ | |
| ชื่อย่อ | SEA Games |
|---|---|
| ก่อตั้ง | กีฬาแหลมทอง 1959 กรุงเทพฯ |
| จัดขึ้นทุก | 2 ปี (ปีเว้นปี) |
| ครั้งต่อไป | ซีเกมส์ 2025 กรุงเทพฯ–ชลบุรี–สงขลา |
| วัตถุประสงค์ | กีฬาสำหรับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ |
| สำนักงานใหญ่ | 154 สนามกีฬาแห่งชาติ ถนนพระรามที่ 1 แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
| ประธาน | จารึก อารีราชการัณย์ |
| เว็บไซต์ | SEAGFoffice.org |
 ประเทศสมาชิกแสดงด้วยสีเขียวบนแผนที่ | |
ซีเกมส์เป็น 1 ใน 5 กีฬาภูมิภาคของโอซีเอ โดยอีก 4 ภูมิภาคคือ กีฬาภูมิภาคเอเชียกลาง, กีฬาภูมิภาคเอเชียใต้, กีฬาภูมิภาคเอเชียตะวันตกและกีฬาเยาวชนเอเชียตะวันออก[1]
ประวัติ
เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2501 องค์กรการกีฬา ของประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่เข้าร่วมการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 3 ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงโตเกียวของญี่ปุ่น ร่วมกันจัดการประชุม เพื่อก่อตั้งองค์กรการกีฬาในระดับภูมิภาค โดยหลวงสุขุมนัยประดิษฐ์ อดีตรองประธานคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งประเทศไทย และผู้ก่อตั้งองค์การส่งเสริมกีฬาแห่งประเทศไทย (การกีฬาแห่งประเทศไทยในปัจจุบัน) เสนอว่าควรจัดการแข่งขันกีฬา ระหว่างประเทศในกลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อสนับสนุนความเข้าใจ และความสัมพันธ์อันดีต่อกัน
สหพันธ์กีฬาแหลมทอง (SEAP Games Federation) จึงถือกำเนิดขึ้น โดยมีคณะกรรมการสมาชิกผู้ก่อตั้งประกอบด้วย ประเทศไทย มลายา เวียดนามใต้ ราชอาณาจักรลาว พม่า และ กัมพูชา (หลังจากนั้น สิงคโปร์ เข้าร่วมเป็นสมาชิกด้วย) โดยตกลงร่วมกันว่า จะจัดการแข่งขันกีฬาระหว่างภูมิภาคขึ้นในทุกสองปี คือกีฬาแหลมทอง (Southeast Asian Peninsular Games) หรือ เซียปเกมส์ (SEAP Games) ครั้งที่ 1 จัดขึ้นที่กรุงเทพมหานครของไทย ระหว่างวันที่ 12 – 17 ธันวาคม พ.ศ. 2502 โดยมีเจ้าหน้าที่และนักกีฬา จากประเทศไทย มลายา สิงคโปร์ เวียดนามใต้ ลาว และพม่า เข้าร่วมการแข่งขันกีฬา 12 ชนิด รวมทั้งสิ้น 527 คน สำหรับกัมพูชา เข้าร่วมการแข่งขันเป็นครั้งแรก ในกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ 2 เมื่อปี พ.ศ. 2504
จากนั้นในปี พ.ศ. 2520 สมาพันธ์กีฬาแหลมทองประกาศเปลี่ยนชื่อเป็น สมาพันธ์กีฬาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเปลี่ยนชื่อการแข่งขันเป็น ซีเกมส์ ดังที่ใช้มาจนถึงปัจจุบัน พร้อมทั้งมีมติให้ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และ บรูไน เข้าเป็นสมาชิกและกรรมการสมาพันธ์อย่างเป็นทางการ จึงได้สิทธิเข้าร่วมการแข่งขันครั้งที่ 9 ที่กัวลาลัมเปอร์ของมาเลเซีย เป็นครั้งแรกด้วย และในปี พ.ศ. 2546 สมาพันธ์ฯ มีมติให้ ติมอร์-เลสเต เข้าร่วมการแข่งขันเป็นครั้งแรกในซีเกมส์ครั้งที่ 22 ที่ฮานอยของเวียดนาม
สำนักงาน
สมาพันธ์กีฬาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ 154 กรีฑาสถานแห่งชาติ ถนนพระรามที่ 1 แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย และประกอบพิธีเปิดเมื่อปี พ.ศ. 2552 ในวาระครบรอบ 48 ปีของซีเกมส์ โดยนับตั้งแต่การแข่งขันกีฬาแหลมทองเป็นต้นมา
ประเทศสมาชิก
| ชาติตามเอ็นโอซี | ชื่ออย่างเป็นทางการ | ปีที่เข้าร่วม | รหัสไอโอซี | รหัสในอดีต |
|---|---|---|---|---|
 กัมพูชา | ราชอาณาจักรกัมพูชา | 2504 | CAM | KHM |
 ลาว | สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว | 2504 | LAO | |
 มาเลเซีย | สหพันธรัฐมาเลเซีย | 2504 | MAS | MAL, MYS (ISO) |
 พม่า | สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา | 2504 | MYA | BIR, MMR (ISO) |
 สิงคโปร์ | สาธารณรัฐสิงคโปร์ | 2504 | SGP | SIN |
 ไทย | ราชอาณาจักรไทย | 2504 | THA | |
 เวียดนาม | สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม | 2504 | VIE | VET, VNM (ISO) |
 บรูไน | เนอการาบรูไนดารุซซาลาม | 2520 | BRU | BRN (ISO) |
 อินโดนีเซีย | สาธารณรัฐอินโดนีเซีย | 2520 | INA | IHO, IDN (ฟีฟ่า, ISO) |
 ฟิลิปปินส์ | สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ | 2520 | PHI | PHL (ISO) |
 ติมอร์-เลสเต | สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์–เลสเต | 2546 | TLS | IOA |
การจัดแข่งขัน
เมืองที่เป็นเจ้าภาพสูงสุด 3 ครั้งคือ กรุงเทพมหานครของไทย ในปี พ.ศ. 2502, 2510 และ 2518 นครหลวงที่เป็นเจ้าภาพมาแล้ว 2 ครั้งมี 2 เมืองคือ กรุงย่างกุ้งของพม่า ในปี พ.ศ. 2504 และ 2512 และกรุงกัวลาลัมเปอร์ของมาเลเซีย ในปี พ.ศ. 2508 และ 2514 ส่วนกรุงพนมเปญของกัมพูชา เคยได้รับเลือกเป็นเจ้าภาพเมื่อปี พ.ศ. 2506 แต่เนื่องจากปัญหาภายในประเทศ ก่อนแข่งขันจึงต้องประกาศยกเลิกไป
เมืองที่เป็นเจ้าภาพสูงสุดถึง 4 ครั้งคือ กรุงกัวลาลัมเปอร์ของมาเลเซีย ในปี พ.ศ. 2520, 2532, 2544 และ 2560 โดยนครหลวงที่เป็นเจ้าภาพมาแล้ว 1 ครั้งมีถึง 7 เมืองคือ กรุงเทพมหานครของไทย (พ.ศ. 2528), กรุงจาการ์ตาของอินโดนีเซีย (พ.ศ. 2522, 2530, 2540 และ 2554 ร่วมกับเมืองปาเล็มบัง), สิงคโปร์ (พ.ศ. 2526, 2536 และ 2558), กรุงฮานอยของเวียดนาม (พ.ศ. 2564 ร่วมกับเมืองนครโฮจิมินห์) และกรุงมะนิลาของฟิลิปปินส์ (พ.ศ. 2524, 2534, 2548 และ 2562) ส่วนกรุงย่างกุ้งของพม่า เคยเป็นเจ้าภาพมาสองครั้ง ตั้งแต่ส่วนการแข่งขันในปี พ.ศ. 2556 เมียนมายังคงจัดที่นครหลวง แต่หลังจากประกาศย้ายไปยังกรุงเนปยีดอ และเปลี่ยนชื่อประเทศไปเมื่อปี พ.ศ. 2553
ขณะที่เวียดนามให้กรุงฮานอยและนครโฮจิมินห์ เป็นเจ้าภาพร่วมกันเมื่อปี พ.ศ. 2546 อนึ่ง ส่วนกรุงบันดาร์เซอรีเบอกาวันของบรูไน (พ.ศ. 2542), กรุงพนมเปญของกัมพูชา (พ.ศ. 2566) และนครหลวงเวียงจันทน์ของลาว (พ.ศ. 2552) เคยเป็นเจ้าภาพมาแล้วเมืองละหนึ่งครั้ง สำหรับกรณีประเทศไทย การแข่งขันในปี พ.ศ. 2538 จัดขึ้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นซีเกมส์ครั้งแรก ที่จัดแข่งขันนอกนครหลวง เมื่อปี พ.ศ. 2550 จัดขึ้นที่จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็นซีเกมส์ครั้งที่สอง
- หมายเหตุ
ชนิดกีฬา
| หมวดหมู่ที่ 1 | หมวดหมู่ที่ 2 | หมวดหมู่ที่ 3 | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 1A | 1B | กีฬาในโอลิมปิก | กีฬาในเอเชียนเกมส์ / เอเชียนอินดอร์และมาร์เชียลอาตส์เกมส์ | กีฬาพื้นบ้าน[a] | อื่น ๆ[b] |
| กรีฑา | ยิงธนู 1977–1997, 2001–2021 | บิลเลียด ตั้งแต่ 1987 | อาร์นิส 1991, 2005, 2019, 2023 | ทวิกีฬาว่ายวิ่ง 2023 | |
| กระโดดน้ำ ตั้งแต่ 1965 | แบดมินตัน | เพาะกาย 1987–1993, 1997, 2003–2007, 2013, 2021 | โบกาตอร์ 2023 | แฮนด์บอลชายหาด 2019–2021 | |
| ระบำใต้น้ำ 2001, 2011, 2015–2017 | เบสบอล 2005–2007, 2011, 2019 | โบว์ลิ่ง 1977–1979, 1983–2001, 2005–2007, 2011, 2015–2021 | ชี่นโล่น 2013 | บริดจ์ 2011 | |
| ว่ายน้ำ | บาสเกตบอล 1979–2003, 2007, ตั้งแต่ 2011 | หมากรุก 2003–2005, 2011–2013, ตั้งแต่ 2019 | มวยไทย 2005–2009, 2013, 2019–2021 | ทวิกีฬาปั่นวิ่ง ตั้งแต่ 2019 | |
| โปโล 1965–2019, 2023 | มวยสากลสมัครเล่น | คริกเกต 2017, 2023 | เรือประเพณี 1993, 1997–1999, 2003–2007, 2011–2015, 2023 | ลอนโบวล์ส 1999, 2001, 2005, 2007, 2017–2019 | |
| เรือแคนู 1985, 1995, 2001, 2005–2007, 2011–2015, 2019–2021 | ลีลาศ 2005–2009, ตั้งแต่ 2019 | เคนโป 2011–2013 | วิ่งฝ่าอุปสรรค 2019, 2023 | ||
| จักรยาน 1959–1979, ตั้งแต่ 1983 | อีสปอร์ต ตั้งแต่ 2019 | กุนเขมร 2023 | โปโล 2007, 2017–2019 | ||
| ขี่ม้า 1983, 1995, 2001, 2005–2007, 2011–2017 | ดำน้ำฟินสวิมมิ่ง 2003, 2009–2011, ตั้งแต่ 2021 | สกีน้ำ 1987, 1997, 2011, 2015–2019 | |||
| ฟันดาบ 2003–2007, 2011, ตั้งแต่ 2015 | ฟลอร์บอล 2015, 2019, 2023 | ||||
| ฮอกกี้ 1971–1979, 1983, 1987–1989, 1993–2001, 2007, 2013–2017, 2023 | ฟุตซอล 2007, 2011–2013, 2017, 2021 | ||||
| ฟุตบอล | ฮอกกี้ในร่ม 2017–2019, 2023 | ||||
| กอล์ฟ 1985–1997, 2001, ตั้งแต่ 2005 | ยิวยิตสู ตั้งแต่ 2019 | ||||
| ยิมนาสติก 1979–1981, 1985–1997, 2001–2007, 2011, ตั้งแต่ 2015 | คิกบ็อกซิง ตั้งแต่ 2019 | ||||
| แฮนด์บอล 2005–2007, 2021 | คูราช 2019–2021 | ||||
| ยูโด 1967–1997, ตั้งแต่ 2001 | เนตบอล 2001, 2015–2019 | ||||
| คาราเต้ 1985–1991, 1995–1997, 2001–2013, ตั้งแต่ 2017 | ร่มร่อน 2011 | ||||
| ปัญจกีฬาสมัยใหม่ 2019 | ปันจักสีลัต 1987–1989, 1993–1997, ตั้งแต่ 2001 | ||||
| เรือพาย 1989–1991, 1997, 2001–2007, 2011–2015, ตั้งแต่ 2019 | เปตอง ตั้งแต่ 2001 | ||||
| รักบี้ 7 คน 2015–2019 | กีฬาโรลเลอร์ 2011 | ||||
| เรือใบ 1961, 1967–1971, 1975–1977, 1983–1997, 2001, 2005–2007, 2011–2019, 2023 | รักบี้ยูเนียน 1969, 1977–1979, 1995, 2007 | ||||
| ยิงปืน 1959–2021 | ซามบะ 2019 | ||||
| สเกตบอร์ด 2019 | เซปักตะกร้อ 1967–1969, ตั้งแต่ 1973 | ||||
| ซอฟต์บอล 1981–1983, 1989, 2003–2005, 2011, 2015, 2019 | เตะลูกขนไก่ 2007–2009 | ||||
| ปีนผา 2011 | ซอฟท์เทนนิส 2011, 2019, 2023 | ||||
| โต้คลื่น 2019 | สควอช 1991–2001, 2005–2007, 2015–2019 | ||||
| เทเบิลเทนนิส | โววีนัม 2011–2013, ตั้งแต่ 2021 | ||||
| เทควันโด ตั้งแต่ 1985 | วูซู 1991–1993, 1997, ตั้งแต่ 2001 | ||||
| เทนนิส 1959–2011, ตั้งแต่ 2015 | หมากรุกจีน ตั้งแต่ 2021 | ||||
| ไตรกีฬา 2005–2007, ตั้งแต่ 2015 | |||||
| วอลเลย์บอล 1959–1997, ตั้งแต่ 2001 | |||||
| ยกน้ำหนัก 1959–1997, 2001–2013, ตั้งแต่ 2017 | |||||
| มวยปล้ำ 1987, 1997, 2003–2013, ตั้งแต่ 2019 | |||||
| สเกตลีลา 2017–2019 | |||||
| ฮอกกี้น้ำแข็ง 2017–2019 | |||||
| สปีดสเกตลู่สั้น 2017–2019 | |||||
สรุปเหรียญรางวัลตลอดกาล
| ลำดับที่ | คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติ | ทอง | เงิน | ทองแดง | รวม |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  ไทย | 2453 | 2127 | 2204 | 6784 |
| 2 |  อินโดนีเซีย | 1980 | 1876 | 1970 | 5826 |
| 3 |  มาเลเซีย | 1376 | 1363 | 1872 | 4611 |
| 4 |  เวียดนาม | 1269 | 1097 | 1221 | 3587 |
| 5 |  ฟิลิปปินส์ | 1180 | 1346 | 1702 | 4228 |
| 6 |  สิงคโปร์ | 1045 | 1090 | 1500 | 3635 |
| 7 |  พม่า | 594 | 784 | 1095 | 2473 |
| 8 |  กัมพูชา | 159 | 202 | 425 | 786 |
| 9 |  ลาว | 77 | 122 | 412 | 611 |
| 10 |  บรูไน | 17 | 57 | 170 | 244 |
| 11 |  ติมอร์-เลสเต | 3 | 9 | 39 | 51 |
| รวม (11 คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติ) | 10153 | 10073 | 12610 | 32836 | |