2007 Türkiye genel seçimleri

16 Mayıs 2007 tarihinde görev süresi dolacak olan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in halefini belirlemek için yapılan seçimin ilk turu 27 Nisan 2007'de TBMM'de yapıldı. TBMM'de grubu bulunan muhalefet partilerinden Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) ve Anavatan Partisinin (ANAVATAN) boykot ettiği ve 361 milletvekilinin katıldığı ilk tura tek aday olarak katılan AK Parti Kayseri milletvekili ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül 357 oy aldı. Seçimin hemen ardından ana muhalefet CHP birinci tur oylamasında TBMM’de 367 toplantı yeter sayısına ulaşılmadığı gerekçesiyle seçimin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu. Aynı günün gece saatlerinde Genelkurmay Başkanlığının internet sitesinde laiklik uyarısı içeren bir mesaj yayınlandı (E-muhtıra). AK Parti'nin, E-muhtıra'ya karşı yayınladığı cevap metninde "Bildiri, hükümete karşı tutum olarak algılanmıştır. Genelkurmay, Başbakanlığa bağlıdır. Güven ve istikrar zedeleyenler, olumsuz sonuçların sorumluluğunu yükleneceklerdir" dendi.^[2]

Anayasa Mahkemesi, 1 Mayıs tarihinde verdiği kararla, cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında TBMM Genel Kurulu'nda en az 367 milletvekilinin bulunması gerektiğine hükmetti ve Meclis'teki birinci tur oylamayı iptal etti.^[3] Anayasa Mahkemesinin kararı üzerine hem iktidardaki AK Parti, hem de muhalefet partilerinin talebiyle erken genel seçime gidildi. 3 Mayıs 2007 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda yapılan oylamada, 2017 kasım'ında yapılması gereken seçimlerin 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılması 458 evet oyuyla, kabul edildi.

Erken seçim yapılmasına ilişkin kararın, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanmasıyla seçime girecek olan partiler ve her ilin çıkaracağı milletvekili sayısı 4 Mayıs 2007 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edildi.^[4] 22 Temmuz 2007 seçimlerinde, Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 33. maddesi gereğince yüzde 10 Türkiye geneli seçim barajlı d'hondt sistemi uygulandı. Milletvekili Seçim Kanunu’nda 2006 yılında yapılan değişiklikle milletvekili adaylarının seçilme yaşı otuzdan yirmi beşe düşürüldü, ancak seçim kanununda yapılan değişikliklerin 1 yıldan önce uygulanamaması nedeniyle 25-29 yaş grubundakiler ancak bir sonraki seçimde aday olabildiler. Mayıs 2007'de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, genel seçimlerde bağımsız adayların birleşik oy pusulasında yer almasına ilişkin Anayasa'ya geçici madde eklenmesini onayladı. Değişikliği yapan 5659 sayılı yasanın Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle bağımsız adayların isimleri ilk kez bu seçimde birleşik oy pusulalarında yer aldı.^[5]

Hürriyet ve Değişim Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokratik Toplum Partisi ve Sosyaldemokrat Halk Partisi seçime katılma hakları olmasına rağmen seçime katılmayacaklarını açıkladılar. Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi (DYP) 6 Mayıs'ta birleşme kararı aldıklarını ve seçime Demokrat Parti (DP) adıyla gireceklerini açıkladı. DYP'nin 27 Mayıs 2007 tarihinde düzenlediği 2. Olağanüstü Genel Kongresi'nde adını ve logosunu değiştirmesiyle Demokrat Parti kuruldu. Fakat planlanan bu birleşmenin başarısızlığa uğraması daha sonra da seçim ittifakının da gerçekleşememesi nedeniyle DP seçime tek başına girdi. ANAVATAN aday listelerini geç verdiği gerekçesiyle genel seçimlere de katılamadı. Demokratik Sol Parti, CHP çatısı altında seçime girme kararı aldı.^[6] 2002 seçimlerine DEHAP olarak katılan ve seçim barajını geçememiş olan Demokratik Toplum Partisi (DTP), bu seçimlerde Bin Umut Adayları adlı bağımsız aday blokuyla seçime katıldı.

Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00 - 16.00, diğer illerde 08.00 - 17.00 arasındaydı.^[8] 25 Haziran'da başlayan gümrük kapılarındaki oy verme işlemi 22 Temmuz'a kadar devam etti.

22 Temmuz 2007'de düzenlenen erken genel seçimlerde AK Parti yüzde 46,58 ile 341 milletvekili, CHP yüzde 20,88 ile 112 milletvekili, MHP ise yüzde 14,27 ile 71 milletvekili çıkarttı. DTP'nin desteklediği Bin Umut Adayları 22 milletvekilliği kazanırken, 4 bağımsız aday da meclise seçildi.

2007 genel seçimlerinin sonuçları:^[9][10][11]

Aldıkları oy oranlarına göre 22 Temmuz 2007 seçimlerine katılan partilerin sıralaması:^[11]

Parti		Genel Başkan	Yurt İçi	%	Gümrük	%	Toplam	%	+/–	Sandalye	+/–
	Adalet ve Kalkınma Partisi	Recep Tayyip Erdoğan	16.198.597	46,52	128.694	56,75	16.327.291	46,58	12,30	341	22
	Cumhuriyet Halk Partisi	Deniz Baykal	7.277.553	20,90	40.255	17,75	7.317.808	20,88	1,49	112	66
	Milliyetçi Hareket Partisi	Devlet Bahçeli	4.968.452	14,27	33.417	14,74	5.001.869	14,27	5,91	71	71
	Bağımsızlar		1.835.486	5,27	-	-	1.835.486	5,24	4,24	26	17
%10 seçim barajı
	Demokrat Parti	Mehmet Ağar	1.892.686	5,44	6.187	2,73	1.898.873	5,42	9.25	0
	Genç Parti	Cem Uzan	1.059.679	3,04	5.192	2,29	1.064.871	3,04	4,21	0
	Saadet Partisi	Recai Kutan	813.505	2,34	6.784	2,99	820.289	2,34	0,15	0
	Bağımsız Türkiye Partisi	Haydar Baş	181.271	0,52	824	0,36	182.095	0,52	0,03	0
	Halkın Yükselişi Partisi	Yaşar Nuri Öztürk	178.219	0,51	791	0,35	179.010	0,51	Yok	0	Yok
	İşçi Partisi	Doğu Perinçek	127.042	0,36	1.106	0,49	128.148	0,37	0,15	0
	Aydınlık Türkiye Partisi	Oktay Öztürk	99.625	0,29	1.357	0,60	100.982	0,29	Yok	0	Yok
	Türkiye Komünist Partisi	Aydemir Güler	78.847	0,23	411	0,18	79.258	0,23	0,04	0
	Özgürlük ve Dayanışma Partisi	Bekir Kemal Ulusaler	51.001	0,15	1.054	0,46	52.055	0,15	0,19	0
	Liberal Demokrat Parti	Cem Toker	35.174	0,10	190	0,08	35.364	0,10	0,18	0
	Emek Partisi	Haydar Kaya	25.770	0,07	522	0,23	26.292	0,08	Yok	0	Yok
Toplam			34.822.907	100	226.784	100	35.049.691	100		550

İllere göre seçim sonuçları

İllere göre 2007 milletvekilliği seçimi sonuçları;^[12]

• 
  İlçeler bazında seçim sonuçlarını gösteren harita
• 
  Partilerin illere göre oy dağılımı
• 
  Bağımsızların illere göre oy dağılımı
• 
  Nüfusa göre illerin çıkardıkları milletvekili sayısı

Bağımsızlar

%10'luk baraj uygulamasını aşmak amacıyla, bazı küçük partiler bağımsız listeden aday gösterdiler. Bağımsız adaylara baraj uygulanmadığından, bu şekilde aday gösterilen kişilerin meclise girme şansı vardı. Bir kez seçildikten sonra, bu adaylar tekrar eski partilerine üye olabilecekti.

Sol görüşlü küçük partilerin ve herhangi bir partiyle bağlantısı olmayan gerçekten bağımsız adayların bir araya gelerek kurduğu Ortak Bağımsız Aday Platformu, bu seçimlerde bağımsız adayların büyük çaplı bir iş birliği oldu.

Herhangi bir partiyle ve platforma dahil olmayan bağımsız adaylar da seçime katıldılar.

İllerin çıkardıkları milletvekili sayıları

Aşağıdaki tabloda illerin çıkardığı milletvekili sayıları görülmektedir. Sayıların üzerine tıkladığınızda o bölgeden seçilen milletvekillerine ulaşabilirsiniz.

Kaynak:^[15]

• İstanbul 2. Bölge bağımsız milletvekili adayı Tuncay Şeyranlıoğlu uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü.^[16]
• Meclise seçilen 48 kadın milletvekilinden 28'i Adalet ve Kalkınma Partisi'den, 10'u Cumhuriyet Halk Partisi'den, 8'i bağımsızlardan ve 2'si de Milliyetçi Hareket Partisi'den seçildi.^[17]
• İstanbul 3. Bölgeden milletvekili seçilen MHP'li Mehmet Cihat Özönder mazbatasını almak için Ankara'dan İstanbul'a giderken Ankara'da geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitirdi. Böylece ilk kez bir milletvekili mazbatasını alamadan vefat etmiş oldu.^[18]
• Gümrüklerde verilen oyların seçilecek milletvekili sayılarına etki etmeyeceği düşünülürken, Hakkâri'de 45 oy farkla milletvekilliği kazandığı açıklanan bağımsız aday Sebahattin Suvağcı, gümrük oylarından AK Parti ye gelen 232 oyla Abdülmuttalip Özbek' in gerisine düşerek seçimi kaybetti.^[19]

• Adalet ve Kalkınma Partisi: 441.216.258 YTL
• Cumhuriyet Halk Partisi: 79.874.759 YTL
• Milliyetçi Hareket Partisi: 26.547.814 YTL
• Genç Parti: 23.020.688 YTL
• Doğru Yol Partisi: 30.306.255 YTL

• 
  Seçmenlerin parmaklarını boyamakta kullanılan mürekkep.
• 
  Oy kullanan bir seçmen.
• 
  Oyunu kullanmış bir seçmenin parmağına boya sürülüyor.
• 
  Oy kullanan bir kadın seçmen.
• 
  Oy sandığı.
• 
  Oy sandıklarının bulunduğu bir okul.

• (İngilizce) ABD Kongresi tarafından görevlendirilen araştırmacıların seçim sürecine dair analizleri 5 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yüksek Seçim Kurulu 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Seçim Meydanı : Seçim
• Seçim Sonucunun Analizi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Seçim Video
• Seçim Videoları
• Seçim Haberleri
• BBC Türkçe servisinden interaktif seçim sonuçları haritası 14 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.