Junts per Catalunya

Junts per Catalunya izena 2016ko uztailean sartu zuen erregistrora CDCren kupulak, PDeCATen kongresu fundazionalean PDeCAT izaten amaitu zuen alderdiaren izen modura militantziak proposatutako izen ez-erabili bat izan zelako. 2018ko uztailaren 11ean izen berdineko alderdia erregistratu zen Espainiako Barne-Ministerioan,^[14] alderdi horrek koalizioak izango ez duen identitate propio eta bereizgarria izaten amaituko badu ere.^[21][22][23]

2020ko uztaileko eta bertatik aurrerako JxC-eko koalizioaren elkartasun-galera nabarmena, Carles Puigdemontek aurkeztutako izen berdineko Junts per Catalunya alderdiaren agerpenaren testuinguruan ulertu behar da.^[34][35]

Hauteskunde-kanpainaren erdi-ardatza pertsonalismo eta presidentzialismoa izan ziren, Carles Puigdemonten buruaren inguruan,^[36] Bartzelonako barrutiko zerrendaburu izan zena. Koalizioa, transbertsal modura autoikusia,^[37] Puigdemonten PDeCAT bere kabuz aurkeztearen aurkako ideian du jatorri, herrialdearen zerrenda baten alde posizionatuz;^[38] halere, Kataluniako Ezker Errepublikanoak (ERC) zein Herri Batasuneko Hautagaitzak (CUP) koalizioari uko egin zioten, Junts pel Sí-ren zerrenda kontinuista bat zela argudiatuz.^[39] Enric Julianaren hitzetan, Puigdemonten koalizioa zerrenda legitimista modura aurkezten zen hauteskundeetara.^[40]

JxC-eko zerrenda Puigdemont berak aurkeztu zuen Bruselatik,^[41] zerrendakide anitzekin (alderdietakoak zein independenteak); hala nola, Laura Borràs hizkuntzalaria, Aurora Madaula historialaria, Jaume Cabré idazlea, Salvador Cardús soziologoa, Pilarín Bayés marrazkilaria, Joan Lluís Bozzo aktorea, Fermí Puig sukaldaria, Josep Maria Solé i Sabaté historialaria eta Anna Tarrés, igerilari ohia eta Espainiako igeriketa sinkronizatuaren selekzioaren arduradun ohia, besteak beste.^[42]

Independenteak diren baino independentismoaren sarekideak jada zirenean artean, aipagarri da garai hartan Assemblea-ko presidente zen Jordi Sànchez, zerrendakide izateko kargua utzi zuena.^[43] Gainera, ANCko beste lau kidek ere (Francesca Ferreres, Alícia Casals, Assumpció Castellví eta Pere Grau) entitateko idazkaritza nazionala utzi zuten ere JxC-eko zerrendakide bihurtu ahal izateko.^[44]

Hauteskunde-kanpaina

Elsa Artadi izan zen kanpainaburu, Eduard Pujol bozeramaile zuelarik. Hauteskunde-taldearen barruan Jaume Clotet, Govern-aren komunikazio-zuzendaria, Valls-eko alkate den Albert Batet, Puigdemonten gabinete-buru den Josep Rius eta Ramon Piqué publizista ere ditugu.^[45]

Emaitzak

Aurreikuspen guztien aurka, Junts per Catalunya-k 34 eserleku lortu zituen; izan ere, hasiera batetan koalizioari 13 eserleku besterik ez ematen zizkioten,^[46] 25-27ra pasa zirenak Mariano Rajoyren hauteskunde-deiaren ostean.^[47] Hiru alderdi independentisten eserleku-baturak 70ko emaitza bat eman zuen, gehiengo osotik (68) bi eserleku gora.^[48][49] ERCk baino bi eserleku eta 12,000 boza gehiago lortu zituen, Parlamentuko hautagaitza independentista nagusia bihurtuz.^[50] Haatik, Parlamentuko bigarren indar izan zen, Herritarrak alderdiaren atzetik, 36 eserlekurekin.^[51]

Talde parlamentarioa

Hauteskundeen ostean, 2018ko urtarrilean Jordi Sànchez hautatu zen talde parlamentarioaren presidente modura, orduan prebentziozko espetxeratzean. Era berean, Elsa Artadi hautatu zen talde parlamentarioaren bozeramaile modura, bai eta Eduard Pujol, Albert Batet, Josep María Forné, Gemma Geis eta Lluís Guinó bozeramaile laguntzaile modura.^[52]

Talde parlamentarioaren barruan argi bereiz daitezke Alderdi Demokratakideak (PDeCAT) eta Acció per la Repúblicako kideak:

• PDeCAT: David Bonvehí eta, garai hartan, Miriam Nogueras, besteak beste.^[53]
• Acció per la República: Aurora Madaula^[33] eta Oriol Izquierdo,^[54] adibidez.

2019ko martxoaren 10ean, PDeCAT alderdiaren kontseilu nazionalak JxC-eko aterkipean aurkezteko zerrendak onartu zituen, non anitz independente barneratzen ziren ere.^[55] Zerrendakide independente hauen artean, aipagarri dira Jordi Sànchez, orduan prebentziozko espetxeratzean, eta Laura Borràs, Bartzelonako barrutiko zerrendaren zerrendaburu eta bigarren. Prozesu independentistaren ondoriozko PDeCATeko bi preso politiko, Jordi Turull eta Josep Rull, Lleida eta Tarragonako zerrendaburu izan ziren ere, hurrenez hurren. Gironako barrutitik ere beste independente bat aurkeztu zen: Jaume Alonso-Cuevillas, abokatu eta Puigdemonten abokatuetako bat izateagatik ezaguna.^[55][56][57]

Apirilaren 28an ospatutako hauteskundeen kasuan, JxC koalizioak 497,638 boza eskuratu zituen, Kataluniako laugarren alderdi bilakatu zuena hauteskunde horietan. Zazpi eserleku lortu zituen Espainiako Kongresuan (hiru Bartzelonatik, bi Gironatik eta bana Lleida eta Tarragonatik), bai eta bi eserleku Madrileko Senatuan ere.^[58][59]

Pedro Sánchezen (PSOE) inbestidura-porrotaren ondorioz, bigarren hauteskunde-dei bat helarazi zen urte bereko azaroaren 10erako. Horietan, CDCk JxC-etik alde eginik,^[60] 527,375 boza lortu zituen koalizioak, Kataluniako hirugarren indar bihurtuz. Ondorioz, zortzi eserleku lortu zituen Madrilgo Diputatuen Kongresuan (lau Bartzelonatik eta, aurreko hauteskundeen kasuan bezala, bi Gironatik eta bana Lleida eta Tarragonatik), bai eta hiru eserleku Senatuan ere (bi Gironatik eta bakarra Lleidatik). Hauteskunde-errepikapen hauetan, lehendakarigai Laura Borràs izan zen, Jordi Sànchezen trukean.^[61][62]

Emaitzak Diputatuen Kongresuan

Hauteskundeak	Lehendakarigaia	Boza#	Boza%	Eserlekuak	Posizioa	+/–	Legegintzaldi-estatusa
2019 (I)	Jordi Sànchez[oh 5]	497,638	%12.05	7 / 48	4.	1[oh 6]	Hauteskunde-deia
2019 (II)	Laura Borràs	527,375	%13.68	8 / 48	3.	1	Oposizioa

Emaitzak Senatuan

Hauteskundeak	Hautagaia	Boza#	Boza%	Eserlekuak	+/–
2019 (I)	Josep Maria Matamala i Alsina[63] Maria Teresa Rivero[64]	103,992 52,586	%28.35 %24.35	2 / 16	0[oh 6]
2019 (II)	Josep Maria Matamala i Alsina[65] Josep Maria Cervera[65] Maria Teresa Rivero[66]	109,203 93,391 53,165	%31.76 %27.16 %26.36	3 / 16	1

2018ko maiatzaren 25ean, momentu hartan PDeCATeko koordinatzaile zen Marta Pascalek, alderdiak, berriro ere, JxC-en barruan aurkeztuko zelaren anuntzioa egin zuen.^[67] Hauteskunde hauetarako, hurrengo urteko maiatzaren 26an ospatu zirenak, koalizioak 772 herri eta hirietan aurkeztu zituen zerrendak, Katalunia osoan.^[68]

JxC Lliures per Europa (Junts) modura aurkeztu zen Europar Parlamentuko hauteskundeetara, PDeCAT eta CDCrekin batera. Hautagaitza honek Kataluniako Lehendakari ohi den Carles Puigdemont aurkeztu zuen zerrendaburu modura, bai eta ERCko sailburu ohi den Toni Comín eta Junts pel Sí-ko sailburu ohi eta independente den Clara Ponsatí.^[69]

Hala ere, 2019ko apirilaren 29an Hauteskunde Batzorde Zentralak hiru zerrendakideak zerrendatik kanporatu zituen, Alderdi Popularrak eta Herritarrak aurkeztutako errekurtsoei erantzunez, errebeldian prozesatuak zeudenaren testuinguruan, Kataluniako prozesu independentistaren zati. Hala, Gonzalo Boye, Xavier Trias eta Beatriz Talegónek ordezkatu zituzten hiru kideak, behin-behinean.^[70] Urte bereko maiatzaren 6ean, Madrilgo Administrazioarekiko Auzien Epaitegiek zerrendatik ezabatzearen erabakiaren aurkako sententzia kaleratu zuten,^[71] aurreko egunean Auzitegi Gorenak ebatzitzako autoari erreparatuz, zeinean ez zen hautaezintasun zantzurik ikusten.^[72] Auzitegi Gorenaren eta Administrazioarekiko Auzien Epaitegiaren erabakiei erantzunez, PP-k zein C's-ek babes-errekurtso bat aurkeztu zituen Konstituzio Auzitegian, izarpidetzeko onartu ez zuena.^[73]

Hala, amaieran, maiatzaren 9an, hauteskunde-kanpaina hasi baino egun bat lehenago, Hauteskunde Batzorde Zentralak zerrendakide modura izendatu zituen Puigdemont, Comín eta Ponsatí.^[74]