Ubuntu
Ubuntu reşaneyeke (dîstrîbusyoneke) Linuxê ye. Ubuntu bi sponsoriya şîrketa Canonical Ltd (Xwediyê wê Mark Shuttleworth e) ve tê birêxistin. Portala wergerandinê Rosetta jî girêdayî wê ye.
Ubuntu bi GNOME dimeşe, lê guhertoyên Ubuntu ji bo KDE (Kubuntu) û XFCE (Xubuntu) jî hene.
Ubuntu bi zimanê zûlû yê Afrîkaya Başûr tê wateya “ez, ji ber ku tu tu yî, ez im”. Sazkirina Ubuntuyê gelekî hêsan e. Ubuntu Debianê ji xwe re wekî bingeh distîne û xebatên wê ji aliyê Canonical Ltd. ve tên meşandin. Ubuntu, ji her 6 mehan carekê guhertoyeke nû derdixe û 18 mehan piştgiriyê dide guhertoyan.
Ubuntu, bi sazbûna xwe ya hêsan, ji SuSe Linux, Mandrake Linux û Fedora Coreyê çêtir tê hesibandin. (Sazkirina wê tenê tikandina “enter”ê ye.)
Piştî sazkirinê heke ji malpera http://www.ubuntuguide.org'ê bête şopandin; hemû bernameyên ku bi bingeha Javayê dixebitin, taybetiyên Mozilla Firefoxê yên wekî temaşekirina videoyên bi codec'ên Windows Media Player, bernameyên p2p yên wekî limewire û emule dê peyda bibin.
Guhertoya Ubuntuyê ya 6.06 (Dapper) bi Gnome 2.14 û OpenOfficeyê 2.0.2 tê. Taybetiyeke din a Ubuntuyê ew e ku Ubuntu ji bo kamerayên digital automount bi kar tîne û piraniya kamerayên digital dema ku bi komputerê ve bên girêdan, li ser masê dîska xwe didin nîşandan û ji bo xebatê amade ne.
Ji ber ku Ubuntu, hemû taybetiyên Microsoft Windowsê (yên baş) li dû sazkirineke ku 20-30 deqîqe dem digire, tîne ber destan, di demeke kin de kete nava Linux'ên herî navdar.
Ji ber ku Ubuntu wekî pergala pakêtan APT’eya (Advanced Package Tool) Debianê bi kar tîne, piştî firehkirina repertuarê ji bo bikaranîna nêzî 150 hezar bernameyan destûrê dide. Ji malpera Ubuntuyê ya fermî CD'yên sazkirinê (install) û CD'yên zindî (live) bê pere û bê sînor tên belavkirin û heta ber deriyê mirov ji mirov re tên şandin.
Kurdîkirina Ubuntuyê
Ubuntu Linux/GNU ji aliyê Koma Pc Kurdê ve tê wergerandin.
Ji bo kurdan girîngiya Ubuntu
Ji bo kurdan heta niha ji %100 Pergaleke Xebatê bi kurdî nîn e. Cara yekem Ubuntu 6.06 zimanê kurdî li xiste nav lîsteya xwe. Ji ber ku tê zanîn piraniya kurdan Windowsê bi kar tînin û taybetiyên baş ên Windowsê li ser Ubuntu jî hene, ev taybetî ji bo kurdan gelekî girîng e.
Saziyên kurdan ên ku kar û barê weşana kurdî dikin bi Ubuntuyê hêsaniya karê xwe gelekî pêşde dixin. Ji ber ku bi riya Ubuntu OpenOffice.Org jî tê. Bernameyên nivîsê, yên hesab, yên xêzkirinê û gelek ên din li ser Ubuntu hem bi kurdî ne, hem jî kontrola rastnivîsa kurdî dike.
Guherto
Ubuntu ji her 6 mehan carekê guhertoyekê derdixe. Hejmara guhertoyê li gor sal û meha weşanê ye. Mînak Ubuntu 4.10 di sala 2004 meha 10an de hatiye pêşkêşkirin.
| Guherto | Dîroka derxistinê | Navê kod |
|---|---|---|
| 4.10 | 20ê çiriya pêşîn a 2004an | Warty Warthog |
| 5.04 | 8ê nîsana 2005an | Hoary Hedgehog |
| 5.10 | 13ê çiriya pêşîn a 2005an | Breezy Badger |
| 6.06 | 1ê hezîrana 2006an | Dapper Drake |
| 6.10 | 26ê çiriya pêşîn a 2006an | Edgy Eft |
| 7.04 | 19ê nîsana 2007an | Feisty Fawn |
| 7.10 | 18ê çiriya pêşîn a 2007an | Gutsy Gibbon |
| 8.04 | 24ê nîsana 2008an | Hardy Heron |
| 8.10 | 30ê çiriya pêşîn a 2008an | Intrepid Ibex |
| 9.04 | 23ê nîsana 2009an | Jaunty Jackalope |
| 9.10 | 29ê çiriya pêşîn a 2009an | Karmic Koala |
| 10.04 LTS | 29ê nîsana 2010an | Lucid Lynx |
| 10.10 | 10ê çiriya pêşîn a 2010an | Maverick Meerkat |
| 11.04 | 28ê nîsana 2011an | Natty Narwhal |
| 11.10 | 13ê çiriya pêşîn a 2011an | Oneiric Ocelot |
| 12.04 LTS | 26ê nîsana 2012an | Precise Pangolin |
| 12.10 | 18ê çiriya pêşîn a 2012an | Quantal Quetzal |
| 13.04 | 25ê nîsana 2013an | Raring Ringtail |
| 13.10 | 17ê çiriya pêşîn a 2013an | Saucy Salamander |
| 14.04 LTS | 17ê nîsana 2014an | Trusty Tahr |
| 14.10 | 23ê çiriya pêşîn a 2014an | Utopic Unicorn |
| 15.04 | 23ê nîsana 2015an | Vivid Vervet |
| 15.10 | 22ê çiriya pêşîn a 2015an | Wily Werewolf |
| 16.04 | 21ê nîsana 2016an | Xenial Xerus |
| 16.10 | 13ê çiriya pêşîn a 2016an | Yakkety Yak |
Screenshots
The boot screen of Kurdish Ubuntu 6.10
Desktop screen Ubuntu 6.10
Applications Menu (Internet) Ubuntu 6.10
Applications Menu (Office) Ubuntu 6.10
System Menu (Preferences) Ubuntu 6.10
Firefox start page Ubuntu 6.10
OpenOffice.org Ubuntu 6.10
Evolution (office tool) Ubuntu 6.10
Ubuntu 8.04 Sermasê
Binguherto
Hinek binguhertoyên Ubuntu hene ku vê felsefeyê diparêzin lê li gor daxwazên bikarhêneran hatine amadekikirin. Hin ji van ninguhertoyan,
- Kubuntu, li şûna GNOME sermaseya KDE bi kar tîne
- Edubuntu, bi armanca perwerdeyê
- Xubuntu, guhertaya "sivik" a sermaseya Xfce
Her wisa hinek binguhertoyên ne fermî yên ubuntu jî hene...
- nUbuntu, bi amûrên ewlekariyê hatiye pêçan
- Ubuntu Lite Girêdana arşîvê 2006-11-15 li ser Wayback Machine, ji bo komputerên lawaz hatiye amadekirin
- zUbuntu, ji bo makîneyên IBM zSeries hatiye amadekirin
- Ebuntu, Enlightenment 0.17 rêveberê paceyê bi kar tîne
- Google Tê gotin ku fîrmaya google bi navê Goobuntu amade kiriye. Li gor daxuyaniyên google ev binguherto ji bo armanceke wan a ku vê binguhertoyê derxin ji dervê şîrketê nîn e.[1][2]
Çavkanî
Girêdanên derve
- ubuntu-ku.org Girêdana arşîvê 2007-12-12 li ser Wayback Machine Ubuntu Linux bi kurdî
- wiki.ubuntu-ku.org Girêdana arşîvê 2010-03-04 li ser Wayback Machine Wikiya Ubuntu Linux a bi kurdî
- Malpera Ubuntu (en)
- Rosetta Girêdana arşîvê 2006-06-15 li ser Wayback Machine
- Kurdish Ubuntu on the news
- Rêberê Ubuntu-ku Girêdana arşîvê 2008-12-20 li ser Wayback Machine