Норвешки јазик
Норвешки јазик — германски јазик зборуван во Норвешка. Заедно со данскиот, шведскиот, фарскиот и исландскиот јазик, норвешкиот спаѓа во групата на северногермански јазици (исто така нарекувани и скандинавски јазици). Од 16 до XIX век, данскиот беше литературен пишан јазик на Норвешка. Како резултат на ова, развитокот на модерниот пишан норвешки јазик беше предмет на силна контроверзија поврзана со национализам, руралното против дискурсот и норвешката литературна историја (Види: Норвешка литература).
| Норвешки јазик | ||
|---|---|---|
| norsk | ||
| Изговор | [nɔʂk] (источнонорвешки) [nɔʁsk] (западнонорвешки) | |
| Застапен во | Норвешка | |
| Говорници | 5 милиони | |
| Јазично семејство | индоевропско
| |
| Стандардни облици | нинорск (официјален) / хегнорск (неофицијален) букмол (официјален) / риксмол (неофицијален) | |
| Писмо | латиница (норвешка азбука) | |
| Статус | ||
| Службен во | Норвешка Нордиски совет | |
| Регулативен орган | Совет за норвешки јазик (букмол и нинорск) Норвешка академија (риксмол) | |
| Јазични кодови | ||
| ISO 639-1 | no – норвешки nb – букмол nn – нинорск | |
| ISO 639-2 | [[ISO639-3:nor – норвешки nob – букмол nno – нинорск|nor – норвешки nob – букмол nno – нинорск]] | |
| ISO 639-3 | nor — опсежен код Поединечни кодови: nob — букмол nno — нинорск | |
| Linguasphere | 52-AAA-ba to -be & 52-AAA-cf to -cg | |
 Оваа статија е дел од серијата за: | |||
Варијанти: Употреба: Останато: | |||
Норвешки јазик | |
| Писмо | латиница |
| Пример | Прв член од „Декларацијата за човекови права“ |
| Текст | (букмал) Alle mennesker er født frie og med samme menneskeverd og menneskerettigheter. De er utstyrt med fornuft og samvittighet og bør handle mot hverandre i brorskapets ånd. |
| (нинорск) Alle menneske er fødde til fridom og med same menneskeverd og menneskerettar. Dei har fått fornuft og samvit og skal leve med kvarandre som brør. | |
| Македонски | Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност. |
| Портал: Јазици | |
Правопис
Норвешката азбука има 29 букви.
| A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | Æ | Ø | Å |
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z | æ | ø | å |
Буквите c, q, w, x и z се користат само за позајмени зборови. Некои букви може да имаат надредни знаци: é, è, ê, ó, ò, и ô. Во нинорск, ì и ù и ỳ почесто се гледаат. Надредните знаци не се задолжителни, но во одредени случаи се користат за да се разликуваат зборови кои имаат различно значење а исто се пишуваат, како на пример: for (за), fór (сака), fòr (бразда) и fôr (сточна храна).
Примери
Во прилог следуваат примери за споредба на некои германски јазици:
| јазик | фраза | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Јас доаѓам од Норвешка. | Како се вика тој? | Ова е коњ. | Виножитото има многу бои. | ||
| букмол | Jeg kommer fra Norge | Hva heter han? | Dette er en hest | Regnbuen har mange farger | |
| риксмол | Regnbuen har mange farver | ||||
| дански | Hvad hedder han? | ||||
| нинорск | Eg kjem frå Noreg | Kva heiter han? | Dette er ein hest | Regnbogen har mange fargar/leter Regnbogen er mangleta | |
| хегнорск | Regnbogen hev mange leter Regnbogen er manglìta | ||||
| старонордиски | Ek kem frá Noregi | Hvat heitir hann? | Þetta er hross/Þessi er hestr | Regnboginn er marglitr | |
| исландски | Ég kem frá Noregi | Hvað heitir hann? | Þetta er hross/Þessi er hestur | Regnboginn er marglitur | |
| фарски | Eg komi frá Noregi/Norra | Hvat eitur hann?/Hvat heitir hann? | Hetta er eitt ross/ein hestur | Ælabogin hevur nógvar litir/ Ælabogin er marglitur | |
| шведски | Jag kommer från Norge | Vad heter han? | Detta är en häst | Regnbågen har många färger | |
| староанглиски | Ic cume fram Norwegan | Hwat hatþ he? | Þis is hors | Se regnboga hæfð manige hiw | |
| германски | Ich komme aus Norwegen | Wie heißt er? | Das ist ein Pferd/Ross | Der Regenbogen hat viele Farben | |
| холандски | Ik kom uit Noorwegen | Hoe heet hij? | Dit is een paard (ros) | De regenboog heeft veel (menige) kleuren | |
| африканс | Ek kom van Noorweë af | Wat is sy naam? (Hoe heet hy? - поархаично и формално) | Dit is 'n perd | Die reënboog het baie kleure | |
| западнофризиски | Ik kom út Noarwegen | Hoe hjit er? | Dit is in hynder/happe | De reinbôge hat mannich kleuren | |
Користена литература
- Olav T. Beito, Nynorsk grammatikk. Lyd- og ordlære, Det Norske Samlaget, Oslo 1986, ISBN 82-521-2801-7
- Jan Terje Faarlund, Svein Lie, Kjell Ivar Vannebo, Norsk referansegrammatikk, Universitetsforlaget, Oslo 1997, 2002 (3rd edition), ISBN 82-00-22569-0 (Bokmål and Nynorsk)
- Rolf Theil Endresen, Hanne Gram Simonsen, Andreas Sveen, Innføring i lingvistikk (2002), ISBN 82-00-45273-5
- Arne Torp, Lars S. Vikør (1993), Hovuddrag i norsk språkhistorie (3.utgåve), Gyldendal Norsk Forlag AS 2003
Поврзано
Надворешни врски
- Норвешко-англиски речник
- Apertium - превод на зборови, текстови или мрежни страни.
- Learn Norwegian! - достапни курсево за норвешкиот.
- FSI Norwegian Course - норвешки курсеви на владино американско мрежно место.