Issyk-Kul
Issyk-Kul (Kyrgyz: Ысык-Көл, Isıq-Köl, ىسىق-كۅل) merupakan sebuah tasik di utara pergunungan Tian Shan di timur Kyrgyzstan. Tasik ini merupakan tasik ketujuh paling dalam di dunia dan ke-10 terbesar daripada segi isi padu serta tasik masin kedua terbesar selepas Laut Kaspia. Issyk-Kul bererti "tasik suam" dalam bahasa Kyrgyz dan dinamakan sebegitu kerana sifatnya yang tidak pernah beku meskipun dikelilingi pergunungan bersalji.[5]
| Tasik Issyk-Kul | |
|---|---|
 Issyk-Kul dari angkasa, September 1992 | |
| Koordinat | 42°25′N 77°15′E / 42.417°N 77.250°E 77°15′E / 42.417°N 77.250°E |
| Jenis tasik | Endoreik Tasik gunung |
| Aliran masuk utama | Glasier |
| Aliran keluar utama | Penyejatan |
| Kawasan tadahan | 15,844 kilometer persegi (6,117 bt2) |
| Negara lembangan | Kyrgyzstan |
| Panjang maksimum | 178 kilometer (111 bt)[1] |
| Lebar maksimum | 60.1 kilometer (37.3 bt)[1] |
| Luas permukaan | 6,236 kilometer persegi (2,408 bt2)[1] |
| Kedalaman purata | 278.4 meter (913 ka)[1] |
| Kedalaman maksimum | 668 meter (2,192 ka)[1][2] |
| Isi padu air | 1,738 cubic kilometre (417 bt3)[3][2] |
| Masa mastautin | ~330 tahun[2] |
| Kemasinan | 6g/L[1][2] |
| Panjang pesisir1 | 669 kilometer (416 bt)[1] |
| Ketinggian permukaan | 1,607 meter (5,272 ka)[1] |
| Petempatan | Cholpon-Ata, Karakol |
Nama rasmi | Rizab Alam Negeri Issyk-Kul bersama Tasik Issyk-Kul |
| Ditetapkan | 12 November 2002 |
No. rujukan | 1231[4] |
| 1 Panjang pesisir bukanlah ukuran yang jelas. | |
Geografi
Issyk-Kul memiliki panjang 182 kilometer dan lebar sehingga 60 kilometer dengan keluasan sebanyak 6,236 km2. Selain itu, tasik ini berada pada ketinggian 1,607 meter dan kedalaman sehingga 668 meter. Tasik ini merupakan tasik gunung kedua terbesar dunia selepas Tasik Titicaca.[6]
Sekurang-kurangnya 118 batang sungai dan saliran mengalir ke Issyk-Kul dengan sungai-sungai utama ialah sungai Djyrgalan dan Tyup. Tiada sungai yang mengalir keluar dari Issyk-Kul, meskipun beberapa pakar berpendapat bahawa air tasik tersebut meresap ke Sungai Chu melalui bawah tanah.[7] Dasar Issyk-Kul memiliki mineral monohidrokalsit, salah satu dari beberapa mineral tasik yang wujud.[8]
Kawasan pesisir Issyk-Kul dikelilingi oleh pergunungan Tian Shan, iaitu Kungey Alatau di utara dan Teskey Alatau di selatan.
Dari segi pentadbiran, tasik ini serta kawasan sekeliling berada dalam wilayah Issyk-Kul di timur Kyrgyzstan.
Sejarah
Issyk-Kul merupakan salah satu perhentian dalam Laluan Sutera. Tasik ini serta kawasan sekitarnya pernah ditakluki dinasti Qing dari China, tetapi diserahkan kepada Rusia selepas Perjanjian Tarbagatai. Ramai sejarawan berpendapat bahawa Issy-Kul merupakan punca berlakunya Maut Hitam, di mana fungsi tasik tersebut sebagai perhentian para pedagang bertindak menyebarkan jangkitan melalui haiwan-haiwan berjangkit yang tidak disedari para pedagang.[9]
Beberapa artifak juga ditemui di Issyk-Kul seperti syiling, gelang emas serta periuk gangsa dengan tahap kehalusan menyerupai yang dihasilkan dalam persekitaran gas nadir pada zaman ini.[10]
Tasik ini juga pernah dijadikan sebagai sebuah tapak ujian torpedo dan kapal selam untuk tentera laut pada zaman Soviet.[11]
Alam sekitar
Tanah rizab
Rizab Wilayah Issyk-Kul, rizab alam pertama Kyrgyzstan telah ditetapkan pada 1948 untuk memelihara persekitaran alam di tasik tersebut. Kawasan ini dijadikan tapak Ramsar pada 1975 dan pihak UNESCO telah menetapkan Rizab Biosfera Issyk-Kul dalam wilayah Issyk-Kul pada 2000.[12]
Rujukan
Pautan luar
Media berkenaan Issyk-Kul di Wikimedia Commons
