Setasea

Setasea ialah sekumpulan mamalia laut dalam order Cetacea yang merangkumi paus, lumba-lumba, dan gondal. Cetus ialah perkataan Latin dan digunakan untuk nama biologi bagi maksud "ikan paus"; maksud asalnya, "haiwan laut yang besar" adalah lebih umum. Perkataan ini berasal daripada Yunani ketos ("raksasa laut"). Setologi pula ialah cabang sains laut yang mengkaji setasea.

Setasea
Julat zaman: 53.5–0 Ma Early Eosen – kini
ikut jam dari atas: paus sperma (Physeter macrocephalus), lumba-lumba sungai Amazon (Inia geoffrensis), paus berparuh Blainville (Mesoplodon densirostris), paus betul selatan (Eubalaena australis), narwal (Monodon monoceros), paus kelasa (Megaptera novaeangliae), buding (Orcinus orca), paus kelabu (Eschrichtius robustus) dan gondal pelabuhan (Phocoena phocoena).
Pengelasan saintifik s
Domain:Eukaryota
Alam:Animalia
Filum:Chordata
Kelas:Mammalia
Klad:Cetaceamorpha
Infraorder:Cetacea
Brisson, 1762
Subkumpulan
  • †Pakicetidae
  • †Ambulocetidae
  • †Remingtonocetidae
  • †Protocetidae (parapfiletik)
  • Pelagiceti Uhen, 2008[1]
    • †Basilosauridae (parapfiletik)
    • Neoceti Fordyce & de Muizon, 2001[2]
      • Mysticeti
      • Odontoceti

(Lihat teks untuk keluarga)

Diversiti
Sekitar 94 spesies

Setasea merupakan mamalia yang paling disesuaikan untuk kehidupan di dalam air. Badannya fusiform (berbentuk spindel). Anggota hadapannya terubah suai menjadi kaki sirip, sedangkan anggota belakangnya yang amat kecil adalah saki yang tidak bersendi dengan tulang belakang dan disembunyikan di dalam badan. Ekornya mempunyai fluk yang melintang. Setasea adalah mamalia yang hampir tidak berbulu, dan badannya ditebat dengan satu lapisan lemak yang tebal.

Order Cetacea mengandungi lebih lapan puluh spesies yang dibahagikan kepada dua suborder:

  • Mysticeti (paus balin); dan
  • Odontoceti (paus bergigi, yang termasuk lumba-lumba).



Senarai taksonomi

Pencerapan

Pengelasan ini menepati Mamalia Laut di Dunia: Sistematik dan Taburan (Marine Mammals of the World: Systematics and Distribution) (1998), oleh Dale W. Rice yang telah menjadi rujukan taksonomi piawai dalam bidang ini. Pengelasan ini amat sama dengan Spesies Mamalia di Dunia: Edisi Ke-3 (Mammal Species of the World: 3rd Edition) (edisi Wilson dan Reeder, 2005). Sebarang perbezaan dicatatkan dengan masing-masing menggunakan singkatan "Rice" dan "MSW3". Perbezaan tambahan yang disebabkan oleh penemuaan yang terkini juga dicatatkan.

  • Order Cetacea
    • Suborder Mysticeti: paus balin
      • Keluarga Balaenidae: paus sikat dan paus kepala busur
        • Genus Balaena
          • Paus kepala busur, Balaena mysticetus
        • Genus Eubalaena
          • Paus sikat Atlantik Utara, Eubalaena glacialis
          • Paus sikat Pasifik Utara, Eubalaena japonica
          • Paus sikat selatan, Eubalaena australis
      • Keluarga Balaenopteridae: rorqual
        • Subkeluarga Balaenopterinae
          • Genus Balaenoptera
            • Paus minke biasa, Balaenoptera acutorostrata
            • Paus minke Antartik, Balaenoptera bonaerensis
            • Paus sei, Balaenoptera borealis
            • Paus Bryde, Balaenoptera brydei
            • Paus biru, Balaenoptera musculus
            • Paus Omura, Balaenoptera omurai
            • Paus sirip, Balaenoptera physalus
            • Paus Rice, Balaenoptera ricei
        • Subkeluarga Megapterinae
      • Keluarga Eschrichtiidae
        • Genus Eschrichtius
          • Paus kelabu, Eschrichtius robustus
          • Paus Akishima, Eschrichtius akishimaensis
      • Keluarga Neobalaenidae
        • Genus Caperea
          • Paus sikat kerdil, Caperea marginata
    • Suborder Odontoceti: paus bergigi
      • Keluarga Delphinidae: lumba-lumba
        • Genus Cephalorhynchus
          • Lumba-lumba Commerson, Cephalorhyncus commersonii
          • Lumba-lumba Chile, Cephalorhyncus eutropia
          • Lumba-lumba Heaviside, Cephalorhyncus heavisidii
          • Lumba-lumba Hector, Cephalorhyncus hectori
        • Genus Delphinus
          • Lumba-lumba biasa, Delphinus delphis
        • Genus Feresa
          • Paus pembunuh pigmi, Feresa attenuata
        • Genus Globicephala
        • Genus Grampus
        • Genus Lagenodelphis
        • Genus Lagenorhynchus
          • Lumba-lumba bersisi putih Atlantik, Lagenorhynchus acutus
          • Lumba-lumba berparuh putih, Lagenorhynchus albirostris
          • Lumba-lumba Peale, Lagenorhynchus australis
          • Lumba-lumba jam pasir, Lagenorhynchus cruciger
          • Lumba-lumba bersisi putih Pasifik, Lagenorhynchus obliquidens
          • Lumba-lumba berkulit gelap, Lagenorhynchus obscurus
        • Genus Lissodelphis
          • Lumba-lumba paus betul utara, Lissodelphis borealis
          • Lumba-lumba paus betul selatan, Lissodelphis peronii
        • Genus Orcaella
        • Genus Orcinus
        • Genus Peponocephala
          • Paus kepala semangka, Peponocephala electra
        • Genus Pseudorca
          • Paus hitam, Pseudorca crassidens
        • Genus Sotalia
          • Lumba-lumba Guiana, Sotalia guianensis
          • Tucixi, Sotalia fluviatilis
        • Genus Sousa
          • Lumba-lumba bongkok Indo-Pasifik, Sousa chinensis
          • Lumba-lumba bongkok Lautan Hindi, Sousa plumbea
          • Lumba-lumba bongkok Australia, Sousa sahulensis
          • Lumba-lumba bongkok Atlantik, Sousa teuszii
        • Genus Stenella
          • Lumba-lumba berbintik pantropika, Stenella attenuata
          • Lumba-lumba Clymene, Stenella clymene
          • Lumba-lumba belang, Stenella coeruleoalba
          • Lumba-lumba berbintik Atlantik, Stenella frontalis
          • Lumba-lumba hidung mancung, Stenella longirostris
        • Genus Steno
          • Lumba-lumba bergigi kasar, Steno bredanensis
        • Genus Tursiops
          • Lumba-lumba hidung botol Lautan Hindi, Tursiops aduncus
          • Lumba-lumba hidung botol Tamanend, Tursiops erebennus
          • Lumba-lumba hidung botol biasa, Tursiops truncatus
      • Keluarga Monodontidae
        • Genus Delphinapterus
          • Beluga, Delphinapterus leucas
        • Genus Monodon
      • Keluarga Phocoenidae: porpois, gondal
        • Genus Neophocaena
          • Gondal tanpa sirip Yangtze, Neophocaena asiaeorientalis
          • Porpois tanpa sirip Indo-Pasifik, Neophocaena phocaenoides
          • Porpois tanpa sirip Asia Timur, Neophocaena sunameri
        • Genus Phocoena
          • Porpois kaca mata, Phocoena dioptrica
          • Porpois pelabuhan, Phocoena phocaena
          • Vaquita, Phocoena sinus
          • Porpois Burmeister, Phocoena spinipinnis
        • Genus Phocoenoides
          • Porpois Dall, Phocoenoides dalli
      • Keluarga Physeteridae: paus sperma
      • Keluarga Kogiidae
        • Genus Kogia
          • Paus nayan, Kogia breviceps
          • Paus sperma kerdil, Kogia sima
      • Superkeluarga Platanistoidea: lumba-lumba sungai
        • Keluarga Iniidae
          • Genus Inia
            • Lumba-lumba sungai Amazon, Inia geoffrensis
        • Keluarga Lipotidae
        • Keluarga Pontoporiidae
          • Genus Pontoporia
            • Lumba-lumba La Plata, Pontoporia blainvillei
        • Keluarga Platanistidae
          • Genus Platanista
            • Lumba-lumba sungai Gangga, Platanista gangetica
            • Lumba-lumba sungai Indus, Platanista minor
      • Keluarga Ziphidae: paus berparuh
        • Genus Berardius
          • Paus berparuh Arnoux, Berardius arnuxii
          • Paus berparuh Baird, Berardius bairdii
          • Paus berparuh Sato, Berardius minimus
        • Subkeluarga Hyperoodontidae
          • Genus Hyperoodon
            • Paus hidung botol utara, Hyperoodon ampullatus
            • Paus hidung botol selatan, Hyperoodon planifrons
          • Genus Indopacetus
            • Paus berparuh tropika, Indopacetus pacificus
          • Genus Mesoplodon
            • Paus berparuh Sowerby, Mesoplodon bidens
            • Paus berparuh Andrews, Mesoplodon bowdoini
            • Paus berparuh Hubbs, Mesoplodon carlhubbsi
            • Paus berparuh Blainville, Mesoplodon densirostris
            • Paus berparuh Ramari, Mesoplodon eueu
            • Paus berparuh Gervais, Mesoplodon europaeus
            • Paus berparuh bergigi ginkgo, Mesoplodon ginkgodens
            • Paus berparuh Gray, Mesoplodon grayi
            • Paus berparuh Hector, Mesoplodon hectori
            • Paus berparuh Deraniyagala, Mesoplodon hotaula
            • Paus berparuh Layard, Mesoplodon layardii
            • Paus berparuh True, Mesoplodon mirus
            • Paus berparuh Perrin, Mesoplodon perrini
            • Paus berparuh pigmi, Mesoplodon peruvianus
            • Paus berparuh Stejneger, Mesoplodon stejnegeri
            • Puas bergigi penyodok, Mesoplodon traversii
        • Genus Tasmacetus
          • Paus berparuh Shepherd, Tasmacetus shepherdi
        • Genus Ziphius
          • Paus berparuh Cuvier, Ziphius cavirostris


Lihat Juga

  • Humphrey si paus
  • Tom Tua

Rujukan

  • Rice, Dale W. (1998). "Marine mammals of the world: systematics and distribution (Mamalia laut di dunia: Sistematik dan taburan)": 231 halaman. Unknown parameter |Journal= ignored (|journal= suggested) (bantuan); Cite journal requires |journal= (bantuan)
  • Mead, James G. dan Robert L. Brownell, Jr (16 November 2005). Wilson, D. E., dan Reeder, D. M. (ed) (penyunting). Mammal Species of the World (Spesies Mamalia di Dunia) (ed. ke-3). Percetakan Universiti Johns Hopkins. m/s. 723–743. ISBN 0-801-88221-4.CS1 maint: multiple names: editors list (link) CS1 maint: extra text: editors list (link)

Pautan luar

Wikibooks
Dichotomous Key Wikibooks mempunyai maklumat lanjut mengenai: