ဂျန်နမိတ် (ဂြိုဟ်ရံလ)

ဂျန်နမိတ် /ˈɡænɪmiːd/^[၁၁] (Jupiter III) သည် နေအဖွဲ့အစည်းရှိ ဂျူပီတာဂြိုဟ်၏ အကြီးမားဆုံး ဂြိုဟ်ရံလများထဲမှ တစ်စင်းဖြစ်သည်။ အချင်း ၅၂၆၈ ကီလိုမီတာရှိပြီး မာကျူရီဂြိုဟ်ထက် ၈ ရာခိုင်နှုန်း ပိုကြီးသည်။^[၁၂] ယင်းသည် မိမိတို့သိရသည့် တစ်စင်းတည်းသော သံလိုက်စက်ကွင်း တည်ရှိသည့် ဂြိုဟ်ရံလ တစင်းလည်းဖြစ်သည်။^[၁၃] ဂျန်နမိတ်သည် ဂျူပီတာဂြိုဟ်အား တစ်ပတ်လှည့်ပတ်မိရန် ၇ ရက်ခန့်ကြာသည်။ ဆီလီကာကျောက်နှင့် ရေခဲ အချိုးတူဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး^[၁၄] အတွင်းပိုင်း သမုဒ္ဒရာ တည်ရှိကာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရှိသမျှရေထက် ဂျန်နမိတ်တွင်ရှိသော ရေသည် ပိုမိုများပြားနိုင်သည်။^{[၁၅][၁၆][၁၇][၁၈][၁၉]} ဂြိုဟ်ရံလ၌ ပါးလွှာသော အောက်ဆီဂျင် တည်ရှိသည်။^[၄] ဂျန်နမိတ်အား ဂယ်လယ်လီယိုက ၁၆၁၀ ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။

Ganymede

Image of Ganymede's anti-Jovian hemisphere taken by the Galileo orbiter (contrast is enhanced). Lighter surfaces, such as in recent impacts, grooved terrain and the whitish north polar cap at upper right, are enriched in water ice.
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ	ဂယ်လီလီယို
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ	January 7, 1610[၁][၂]
အခြားအမည်များ	Jupiter III
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများ	Ganymedian, Ganymedean
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ
Periapsis	7009106920000000000♠1069200 km[lower-alpha ၁]
Apoapsis	7009107160000000000♠1071600 km[lower-alpha ၂]
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး	7009107040000000000♠1070400 km[၃]
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု	6997130000000000000♠0.0013[၃]
ပတ်လမ်း ကာလ	7005618153375744000♠7.15455296 d[၃]
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း	7004108800000000000♠10.880 km/s
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု	2.214° (to the ecliptic) 0.20° (to Jupiter's equator)[၃]
ဂြိုဟ်ရံလများ	ဂျူပီတာဂြိုဟ်
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက်	7006263410000000000♠2634.1±0.3 km (0.413 Earths)[၄]
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ	7013872000000000000♠8.72×107 km2 (0.171 Earths)[lower-alpha ၃]
ထုထည်	7019760000000000000♠7.6×1010 km3 (0.0704 Earths)[lower-alpha ၄]
ဒြပ်ထု	7023148190000000000♠1.4819×1023 kg (0.025 Earths)[၄]
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ	7003193600000000000♠1.936 g/cm3[၄]
မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား	7000142800000000000♠1.428 m/s2 (0.146 g)[lower-alpha ၅]
အင်နားရှားကိန်း	6999310500000000000♠0.3105±0.0028[၄] (estimate)
လွတ်မြောက်အလျင်	7003274100000000000♠2.741 km/s[lower-alpha ၆]
လှည့်ပတ်ကာလ	synchronous
ဝင်ရိုးတိမ်းစောင်းမှု	0–0.33°[၅]
Albedo	6999430000000000000♠0.43±0.02[၆]
မျက်နှာပြင် အပူချိန် အနည်းဆုံး ပျမ်းမျှ အများဆုံး K 70[၈] 110[၈] 152[၉]
မြင်သာသော ပမာဏ	4.61 (opposition)[၆] 4.38 (in 1951)[၇]
လေထု
မျက်နှာပြင် လေထုဖိအား	Trace
လေထု၌ ဓာတုပါဝင်နှုန်း	အောက်ဆီဂျင်[၁၀]