२०२० बेरुत विस्फोट
लेबनानको राजधानी बेरुतमा सन् २०२० अगस्ट ४ मा दुई शक्तिशाली विस्फोट भएको थियो।[१][२] [३] [४] बेरुत बन्दरगाहमा भएको दुई विस्फोटमा परि कम्तिमा २२० भन्दा बढी व्यक्तिको मृत्यु भएको थियो भने[५] ७,००० भन्दा बढी व्यक्ति घाइते, लगभग १५-२० बिलियन अमेरिकी डलरको क्षति र ३,००,००० परिवार घरबिहीन भएका थिए।[६] [७] लेबनाली सुरक्षा महानिर्देशकले विस्फोटनको मुख्य कारण सरकारले बन्दरगाहमा जफत गरी राखेको करिब २,७५० टन एमोनियम नाइट्रेट थियो र विस्फोटको समय पछिल्लो ६ वर्षदेखि भण्डार गरी राखिएको बताएका छन्। [८]
को भाग | |
समय | १८:०८:१८ इइएसटी (१५:०८:१८ युटिसी) (दोस्रो विस्फोट) |
---|---|
मिति | ४ अगस्ट २०२० |
स्थान | बेरुत, लेबनान |
निर्देशाङ्क | ३३°५४′०४″N ३५°३१′०८″E / ३३.९०१°N ३५.५१९°E ३५°३१′०८″E / ३३.९०१°N ३५.५१९°E |
कारण | Fire |
मृत्यु | १७१ + |
घाइते | ६,०००+ |
बेपत्ता | ३०-४० |
क्षति | US$15+ billion |
पृष्ठभूमि
बेरुतमा विस्फोट हुनुपूर्व लेबनानको अर्थव्यवस्था सङ्कटको स्थितिमा थियो भने सरकार कर्जामा डुबिसकेको थियो। लेबनानी मुद्रा लेबनानी पाउन्डको स्थिति कमजोर भइसकेको थियो भने त्यहाँको गरीबी दर ५०% भन्दा बढी रहेको थियो। लेबनानको राजधानी सहर बेरुतमा रहेको यो बन्दरगाहलाई देशको प्रमुख समुद्री प्रवेशद्वार र दुर्लभ वस्तुहरू आयात गर्ने प्रमुख नाका थियो। लेबनानी सरकारको स्वामित्वमा रहेको यो बन्दरगाहमा चार बेसिन र बाह्र गोदाम सामेल थियो।[९]
स्थानीय समय अनुसार १८:०० बजे (युटिसी +०३:००) बेरुत बन्दरगाहमा रहेको एउटा गोदाममा लागेको आगोलाई निभाउन वारुणयन्त्रको अग्नी नियन्त्रक टोलीलाई पठाइएको थियो। सोही बन्दरगाहमा भण्डार गरेर राखिएको अमोनियम नाइट्रेटको गोदाममा भएको पहिलो विस्फोटले आगोको मुस्लोको निर्माण गरेको थियो भने त्यसै गोदाममा लगभग स्थानीय समय अनुसार १८:०८ बजे भएको दोस्रो विस्फोट शक्तिशाली थियो। यसले बेरुत सहरलाई हल्लाएको थियो र हावामा रातो रङ्गको बाक्लो धुँवाको बादल बनाएको थियो।[१०] दोस्रो विस्फोट २४० किलोमिटर (१५० माइल) टाढा उत्तरी इजरायल र साइप्रससम्म महसुस गरिएको थियो।[११][१२][१३][१४][१५][१६][१७][१८]
क्षति
दुर्घटना
प्रतिक्रियाहरू
आन्तरिक प्रतिक्रिया
लेबनानी प्रधानमन्त्री हसन दियाबले घटना भएको भोलिपल्ट सन् २०२० अगस्ट ५ मा राष्ट्रिय शोकको घोषणा गरेका थिए।[१९] लेबनान सरकारले घटनाको कारण देशमा दुई हप्ताको सङ्कटकालको घोषणा गरेको थियो।[२०] राष्ट्रपति अओउनले सरकारले विस्थापित मानिसलाई सहयोग गर्ने र स्वास्थ मन्त्रालयले घाइतेको उपचारको खर्च व्यहोर्ने घोषणा गरेका थिए।[२१] हिजबुल्लाहले ५ अगस्ट मा रक्तदान अभियान सुरु गर्यो। [२२]
बिरोध पछि कयौं लेबनानी सांसदले राजीनामा दिए ।,[२३] [२४] ,[२४][२५] ,[२५]: Script error: The function "hyphen2dash" does not exist. ,[२६] [२७] जोर्डन को लागि लेबनानी राजदुत ले पनि राजिनामा दिए । [२८][२९] ६ On the night of 6 August, the protests against the government that had been ongoing since the previous October resumed, with dozens of protestors near the parliament building calling for the resignation of Lebanese government officials.[२९]: Script error: The function "hyphen2dash" does not exist. [३०]
विरोध
सन् २०२० अगस्ट ६ तारिख राति हजारौ प्रदर्शनकारीहरूले सरकारको विरोधमा प्रदर्शन थालेका थिए। प्रदर्शनकारीहरूले लेबनानको संसद भवन नजिकै सुरु गरेको प्रदर्शनको मुख्य माग लेबनानका सरकारी अधिकारीहरूको राजीनामा रहेको थियो।[३१] प्रदर्शन उग्र भएपछि लेबनानी सुरक्षाकर्मीद्वारा अश्रु ग्यास प्रयोग गरिएको थियो जसबाट प्रदर्शनकारीहरू भागाभाग भएका थिए भने कयौँ प्रदर्शनकारी घाइते भएका थिए।
८ अक्टोबर मा , प्रधानमन्त्री हसन दियाबले प्रारम्भिक निर्वाचन को आह्वान गरे । उनले यसले देशलाई सङ्कटबाट मुक्त गर्ने एक मात्र माध्यम रहेको बताए ।[२४]: Script error: The function "hyphen2dash" does not exist.
९ अगस्ट मा, लेबनानी सुचना मन्त्री , मनाल अब्देल समाद र वातावरण मन्त्री ले राजीनामा दिए, जुन विस्फोटन यता सरकारको तर्फबाट पहिलो राजिनामा थियो ।[३२][३३] १० अगस्ट मा, कानुनमन्त्री मारिया क्लाउड नाज्मले पनि राजीनामा दिए , त्यसपछी लेबनानको सबै मन्त्रीमण्डल ले राजिनामा दियो ।[२७]: Script error: The function "hyphen2dash" does not exist. [३४][३५] क्याबिनेट को राजिनामा लगत्तै , लेबनानी प्रधानमन्त्री हसन दियाबले ले राजिनमा दिए ।[३६] राष्ट्रपति मीसेल आउनले सरकार र प्रधानमन्त्री को राजिनामा स्वीकृत गरे र नयाँ सरकार नबनुन्जेल कामचलाउन सरकारका रूपमा अहिलेकै सरकारलाई काम गर्न भनेका छन्।[३७]
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रिया
धेरै राष्ट्रका राष्ट्रप्रमुख लगायत संयुक्त राष्ट्र सङ्घका प्रतिनिधिहरूले,[३८] घटनाप्रति श्रद्धाञ्जली व्यक्त गरेका थिए।