Klasyfikacja języków indoeuropejskich

Klasyfikacja języków indoeuropejskich – podział indoeuropejskiej rodziny językowej oparty o pokrewieństwo filogenetyczne.

Główne gałęzie językowe

Schemat głównych gałęzi języków indoeuropejskich – ich pokrewieństwo filogenetyczne, historyczny podział geograficzny oraz fonetyczny podział kentumsatem

W literaturze z XXI w. wyróżniane są następujące główne gałęzie języków indoeuropejskichgrupy i podrodziny[1][2]:

Istnieją jednak znaczne różnice w klasyfikacjach poszczególnych grup[4] oraz w szacowanej liczbie języków rodziny indoeuropejskiej – czego główną przyczyną jest niemożność ustalenia precyzyjnych kryteriów pozwalających jednoznacznie stwierdzić, czy dana mowa jest językiem odrębnym, czy tylko jakąś odmianą (np. dialektem) innego[5]. Dodatkowo na owe liczby wpływa ewentualne ignorowanie (w rozmaitym zakresie) języków martwych oraz różne traktowanie makrojęzyków i języków kreolskich. Zauważalna jest tendencja do uznawania za pełnoprawne języki coraz większej liczby etnolektów[6] – stąd tak duże różnice w danych liczbowych pomiędzy publikacjami z różnych okresów.

W niniejszym artykule zostały przedstawione dwie odrębne szczegółowe klasyfikacje:

W obu przypadkach zachowano oryginalne nazwy poszczególnych jednostek językowych. Kursywą w nawiasach podano synonimy, pod którymi dana gałąź bądź język są również znane.

Klasyfikacja Merritta Ruhlena

Merritt Ruhlen w swojej książkowej klasyfikacji z 1991 r. wyróżnia 180 języków rodziny, którą określa jako indo-hetycka. Podstawowym podziałem w jego publikacji jest podział na języki anatolijskie oraz języki indoeuropejskie właściwe, do których należą wszystkie pozostałe grupy językowe[7].


II.-X. Języki indoeuropejskie (właściwe)

VI. Języki greckie (helleńskie)

VII.1. Języki indyjskie (indoaryjskie)

VIII. Języki italskie(†)

Klasyfikacja Ethnologue

W klasyfikacji Ethnologue z 2022 r. wyróżnianych jest 448 języków indoeuropejskich. Nie uwzględnia ona jednak w ogóle wymarłych języków anatolijskich i tocharskich[2].

V. Języki greckie (helleńskie)

  • Język sanskrycki(†)
  • Języki indoaryjskie przejściowe
  • Języki indoaryjskie zewnętrzne
  • Języki hindi zachodnie
  • Języki tharu
    • → Język tharu Kathariya
    • → Język tharu Rana
    • Języki tharu wschodnie → Język tharu centralny | Język tharu Dangaura | Język tharu środkowowschodni
  • niesklasyfikowane → Język andh | Język bazigar | Język czinali | Język danuwar | Język darai | Język dewas rai | Język kanjari | Język kumal | Język lohar Lahul | Język memoni | Język oadki | Język pali(†) | Język vaagri booli

VI.4. niesklasyfikowane

  • → Język badeszi

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne