Puchar Narodów Afryki

Puchar Narodów Afryki (fr. Coupe d'Afrique des Nations, CAN) – turniej piłkarski dla reprezentacji narodowych rozgrywany o mistrzostwo Afryki.

Mistrzostwa Afryki w piłce nożnej
ilustracja
Organizator rozgrywek

CAF

Data założenia

1957

Rozgrywki
Liczba drużyn

24

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

 Egipt (1957)

Obecny zwycięzca

 Wybrzeże Kości Słoniowej (2024)

Najwięcej zwycięstw

 Egipt (7 zwycięstw)

Strona internetowa

Historia

Organizowany przez Federację Piłkarską Afryki odbywa się od 1957, przy czym rozgrywki mają charakter regularny od 1968, odkąd turnieje finałowe mają miejsce co 2 lata.

W pierwszym Pucharze Narodów Afryki w 1957 startowały tylko trzy reprezentacje: Egipt, Sudan i Etiopia. Od tego czasu rozgrywki znacznie się rozrosły i obecnie biorą w nich udział niemalże wszystkie afrykańskie państwa. Konieczne stało się rozgrywanie eliminacji do turnieju finałowego, w którym od 1998 uczestniczy 16 zespołów.

W maju 2010 roku zmieniono lata rozgrywania Pucharu Narodów Afryki. Od 2013 roku turniej rozgrywany jest w latach nieparzystych[1].

Wyniki

RokGospodarzFinałMecz o 3 miejsce
MistrzWynikWicemistrzTrzecie miejsceWynikCzwarte miejsce
1957
Więcej

Sudan

Egipt
4 – 0
Etiopia

Sudan
(startowały tylko trzy drużyny)
1959
Więcej

Egipt

Egipt
2 – 1(1)
Sudan

Etiopia
(startowały tylko trzy drużyny)
1962
Więcej

Etiopia

Etiopia
4 – 2
po dogr.

Egipt

Tunezja
3 – 0
Uganda
1963
Więcej

Ghana

Ghana
3 – 0
Sudan

Egipt
3 – 0
Etiopia
1965
Więcej

Tunezja

Ghana
3 – 2
po dogr.

Tunezja

Wybrzeże Kości Słoniowej
1 – 0
Senegal
1968
Więcej

Etiopia

Demokratyczna Republika Konga
1 – 0
Ghana

Wybrzeże Kości Słoniowej
1 – 0
Etiopia
1970
Więcej

Sudan

Sudan
1 – 0
Ghana

Egipt
3 – 1
Wybrzeże Kości Słoniowej
1972
Więcej

Kamerun

Kongo
3 – 2
Mali

Kamerun
5 – 2
Zair
1974
Więcej

Egipt

Zair
2 – 2
po dogr.

Zambia

Egipt
4 – 0
Kongo
Powtórzony finał: 2 – 0
1976
Więcej

Etiopia

Maroko
n/a(2)
Gwinea

Nigeria
n/a(2)
Egipt
1978
Więcej

Ghana

Ghana
2 – 0
Uganda

Nigeria
2 – 0(3)
Tunezja
1980
Więcej

Nigeria

Nigeria
3 – 0
Algieria

Maroko
2 – 0
Egipt
1982
Więcej

Libia

Ghana
1 – 1
po dogr.

Libia

Zambia
2 – 0
Algieria
7 – 6 w rzutach karnych
1984
Więcej

Wybrzeże Kości Słoniowej

Kamerun
3 – 1
Nigeria

Algieria
3 – 1
Egipt
1986
Więcej

Egipt

Egipt
0 – 0
po dogr.

Kamerun

Wybrzeże Kości Słoniowej
3 – 2
Maroko
5 – 4 w rzutach karnych
1988
Więcej

Maroko

Kamerun
1 – 0
Nigeria

Algieria
1 – 1
po dogr.

Maroko
4 – 3 w rzutach karnych
1990
Więcej

Algieria

Algieria
1 – 0
Nigeria

Zambia
1 – 0
Senegal
1992
Więcej

Senegal

Wybrzeże Kości Słoniowej
0 – 0
po dogr.

Ghana

Nigeria
2 – 1
Kamerun
11 – 10 w rzutach karnych
1994
Więcej

Tunezja

Nigeria
2 – 1
Zambia

Wybrzeże Kości Słoniowej
3 – 1
Mali
1996
Więcej

Południowa Afryka

Południowa Afryka
2 – 0
Tunezja

Zambia
1 – 0
Ghana
1998
Więcej

Burkina Faso

Egipt
2 – 0
Południowa Afryka

Demokratyczna Republika Konga
4 – 4(4)
Burkina Faso
4 – 1 w rzutach karnych
2000
Więcej

Ghana

Nigeria

Kamerun
2 – 2
po dogr.

Nigeria

Południowa Afryka
2 – 2
po dogr.

Tunezja
4 – 3 w rzutach karnych4 – 3 w rzutach karnych
2002
Więcej

Mali

Kamerun
0 – 0
po dogr.

Senegal

Nigeria
1 – 0
Mali
3 – 2 w rzutach karnych
2004
Więcej

Tunezja

Tunezja
2 – 1
Maroko

Nigeria
2 – 1
Mali
2006
Więcej

Egipt

Egipt
0 – 0
po dogr.

Wybrzeże Kości Słoniowej

Nigeria
1 – 0
Senegal
4 – 2 w rzutach karnych
2008
Więcej

Ghana

Egipt
1 – 0
Kamerun

Ghana
4 – 2
Wybrzeże Kości Słoniowej
2010
Więcej

Angola

Egipt
1 – 0
Ghana

Nigeria
1 – 0
Algieria
2012
Więcej
Gabon
Gwinea Równikowa

Zambia
0 – 0
po dogr.

Wybrzeże Kości Słoniowej

Mali
2 – 0
Ghana
8 – 7 w rzutach karnych
2013
Więcej

Południowa Afryka

Nigeria
1 – 0
Burkina Faso

Mali
3 – 1
Ghana
2015
Więcej

Gwinea Równikowa

Wybrzeże Kości Słoniowej
0 – 0
po dogr.

Ghana

Demokratyczna Republika Konga
0 – 0(4)
Gwinea Równikowa
9 – 8 w rzutach karnych4 – 2 w rzutach karnych
2017
Więcej

Gabon

Kamerun
2 – 1
Egipt

Burkina Faso
1 – 0
Ghana
2019
Więcej

Egipt

Algieria
1 – 0
Senegal

Nigeria
1 – 0
Tunezja
2021
Więcej

Kamerun

Senegal
0 – 0
po dogr.

Egipt

Kamerun
3 – 3(4)
Burkina Faso
4 – 2 w rzutach karnych5 – 3 w rzutach karnych
2023
Więcej

Wybrzeże Kości Słoniowej

Wybrzeże Kości Słoniowej
2 – 1
Nigeria

Południowa Afryka
0 – 0(4)
Demokratyczna Republika Konga
6 – 5 w rzutach karnych
2025
Więcej

Maroko
2027
Więcej
 Kenia
 Tanzania
 Uganda
1 W 1959 trzy drużyny grały systemem każdy z każdym. Wygrany 2:1 mecz Egiptu z Sudanem, który zadecydował o mistrzostwie, był także ostatnim spotkaniem turnieju.
2 Miejsca ustalone w rozgrywkach grupowych.
3 W 1978 trzecie miejsce (wraz z walkowerem 2:0) zostało przyznane Nigerii po tym, jak Tunezja wycofała się przy stanie wyniku 1:1 w 42. minucie meczu o 3. miejsce.
4 Nie było dogrywki, tylko od razu po upływie regulaminowego czasu gry odbyła się seria rzutów karnych.

Klasyfikacja medalowa

Drużyna1 miejsce2 miejsce3 miejsce4 miejsce
 Egipt7 (1957, 1959, 1986, 1998, 2006, 2008, 2010)3 (1962, 2017, 2021)3 (1963, 1970, 1974)3 (1976, 1980, 1984)
 Kamerun5 (1984, 1988, 2000, 2002, 2017)2 (1986, 2008)2 (1972, 2021)1 (1992)
 Ghana4 (1963, 1965, 1978, 1982)5 (1968, 1970, 1992, 2010, 2015)1 (2008)4 (1996, 2012, 2013, 2017)
 Nigeria3 (1980, 1994, 2013)5 (1984, 1988, 1990, 2000, 2023)8 (1976, 1978, 1992, 2002, 2004, 2006, 2010, 2019)
 Wybrzeże Kości Słoniowej3 (1992, 2015, 2023)2 (2006, 2012)4 (1965, 1968, 1986, 1994)2 (1970, 2008)
 Algieria2 (1990, 2019)1 (1980)2 (1984, 1988)2 (1982, 2010)
 Demokratyczna Republika Konga2 (1968, 1974)2 (1998, 2015)2 (1972, 2023)
 Zambia1 (2012)2 (1974, 1994)3 (1982, 1990, 1996)
 Tunezja1 (2004)2 (1965, 1996)1 (1962)3 (1978, 2000, 2019)
 Sudan1 (1970)2 (1959, 1963)1 (1957)
 Senegal1 (2021)2 (2002, 2019)3 (1965, 1990, 2006)
 Maroko1 (1976)1 (2004)1 (1980)2 (1986, 1988)
 Etiopia1 (1962)1 (1957)1 (1959)2 (1963, 1968)
 Południowa Afryka1 (1996)1 (1998)1 (2000, 2023)
 Kongo1 (1972)1 (1974)
 Mali1 (1972)2 (2012, 2013)3 (1994, 2002, 2004)
 Burkina Faso1 (2013)1 (2017)2 (1998, 2021)
 Uganda1 (1978)1 (1962)
 Gwinea1 (1976)
 Libia1 (1982)
 Gwinea Równikowa-1 (2015)

Klasyfikacja startów (1957-2023)

26 występów

25 występy

24 występy

21 występów

20 występów

19 występów

18 występów

17 występów

14 występów

13 występów

11 występów

9 występów

8 występów

7 występów

6 występów

5 wystpęów

4 występy

3 występy

2 występy

1 występ

  • Egipt wystąpił raz jako Zjednoczona Republika Arabska reprezentujący unię polityczną między Egiptem a Syrią oraz trzy kolejne występy reprezentujące tylko Egipt, ale wciąż pod nazwą „Zjednoczona Republika Arabska”.

Tabela wszech czasów

W trzydziestu dwóch finałach piłkarskich mistrzostw Afryki lat 1957-2017 wystąpiło 39 reprezentacji narodowych. Rozegrały 1342 meczów (374 zakończyło się remisem), strzelając 1649 bramek (średnio 1,22 na spotkanie).

Lp.ReprezentacjaStartyMeczeZwycięstwaRemisyPorażkiStosunek bramekPunkty
1  Egipt25100571726165:88188
2  Ghana2299542025130:82182
3  Nigeria1893512121132:89174
4  Wybrzeże Kości Słoniowej2395422528138:100151
5  Kamerun1984412716123:76150
6  Algieria187428212593:85105
7  Zambia176726202181:6998
8  Tunezja197523292394:9198
9  Maroko176524231874:5895
10  Demokratyczna Republika Konga197320242988:10284
11  Senegal156023142369:5483
12  Mali115017171661:6468
13  Południowa Afryka104316131448:4561
14  Gwinea124312161559:6352
15  Burkina Faso11417132138:6234
16  Kongo726771227:4028
17  Sudan824761128:3827
18  Gabon72167819:2625
19  Etiopia1027731729:6124
20  Angola723410929:3722
21  Togo825381419:4217
22  Gwinea Równikowa2104338:1015
23  Libia31135312:1314
24  Uganda619321418:3411
25  Republika Zielonego Przylądka271514:58
26  Zimbabwe3921612:217
27  Kenia5141498:247
28  Liberia251225:75
29  Rwanda131113:34
30  Malawi261146:114
31  Sierra Leone251132:114
32  Namibia260249:182
33  Mozambik41202104:262
34  Tanzania130123:61
35  Gwinea Bissau130122:51
36  Niger260151:91
37  Benin390184:201
38  Mauritius130032:80
39  Botswana130032:90

Uwagi:

  • Aktualizacja na 20 lipca 2019
  • W latach 1957–1994 za zwycięstwo przyznawano 2 pkt., od 1996 – 3.

Transmisje w Polsce

W latach 2000-2015 turniej był w Polsce nadawany na antenach Eurosportu. Później do 2022 rozgrywki nie były transmitowane na rynku polskim, kiedy to prawa do Pucharu Narodów Afryki w Kamerunie nabyła platforma stramingowa Viaplay[2][3][4][5]. Od 2024 prawa do pokazywania turnieju na rynku polskim posiada serwis streamingowy Megogo[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne