Wybory parlamentarne w Niemczech w 2017 roku

artykuł w Wikinews

Wybory parlamentarne w Niemczech odbyły się 24 września 2017 roku[1].

Wybory wygrała rządząca CDU-CSU, uzyskując jednak (zwłaszcza CSU) mniejsze poparcie niż w 2013 (33% głosów, 246 mandatów). Przy frekwencji ok. 75% do Bundestagu weszły ponadto:

  • SPD (20,5% głosów, 153 mandaty),
  • AfD (12,5% głosów, 94 mandaty),
  • FDP (10,7% głosów, 80 mandatów),
  • Die Linke (9,2% głosów, 69 mandatów)
  • Zieloni (8,9% głosów, 67 mandatów)[2].

Zwycięska Merkel zapowiedziała w nadchodzącej kadencji odbijanie AfD wyborców przez rozwiązywanie ich problemów, rozwiewanie obaw, ale przede wszystkim przez doskonałą politykę: zadbanie o dobrobyt, budowę silnej UE, zwalczanie nielegalnej imigracji i poprawę bezpieczeństwa w kraju. Wobec porażki SPD, która uzyskała najgorszy wynik wyborczy w dziejach RFN (podobnie jak CSU, która zanotowała spadek poparcia w Bawarii z 49,3% do 38,8%), partia ta zapowiedziała przejście do opozycji, natomiast współzałożyciel AfD Alexander Gauland wynik wyborów skomentował słowami „Weszliśmy do Bundestagu i zmienimy ten kraj”[3]. Antyimigrancka AfD najwyższe poparcie uzyskała w dawnej NRD, zwłaszcza przy granicy z Polską (ponad 32% poparcia w Görlitz i Budziszynie).Zgodnie z Ustawą Zasadniczą RFN nowy parlament musi się zebrać w ciągu 30 dni po wyborach, czyli do 24 października 2017.

Wobec deklaracji SPD o zerwaniu koalicji z CDU-CSU spodziewane było zawarcie koalicji rządzącej CDU/CSU-FDP-Zieloni, tzw. koalicji jamajskiej, jednak w listopadzie rozmowy o koalicji zostały zakończone niepowodzeniem. CDU/CSU podjęło wówczas od grudnia negocjacje z SPD[4]. Porozumienie koalicyjne CDU, CSU i SPD zawarto jednak dopiero 12 marca 2018[5], a 14 marca 2018 Bundestag zatwierdził powołanie Angeli Merkel na urząd kanclerza. Następnie dokonano zaprzysiężenia członków jej czwartego rządu[6].

Kampania wyborcza

Kanclerz Merkel ubiegała się o czwartą kadencję, jej głównym przeciwnikiem był kandydat SPD Martin Schulz. Na czele mniejszych ugrupowań stali Christian Lindner (FDP), Cem Özdemir i Katrin Göring-Eckardt (Zieloni), Sahra Wagenknecht i Dietmar Bartsch (Die Linke) oraz Alice Weidel i Alexander Gauland (AfD).

Dla potrzeb wyborów RFN zostało podzielone na 299 okręgów wyborczych. Podział ten ustanowiono ustawą z 3 maja 2016, dokonując zmiany 34 okręgów wyborczych[7]. Bierne prawo wyborcze przysługuje ok. 61,5 mln obywateli (31,7 mln kobiet i 29,8 mln mężczyzn), z czego ok. 3 mln będzie mogło głosować po raz pierwszy[8].

Każdemu z obywateli przysługiwały dwa głosy: jeden na kandydata w jednym z 299 jednomandatowych okręgów wyborczych w głosowaniu większościowym oraz drugi, na listę krajową (landową) danej partii. Jeżeli partia zdobyła więcej mandatów dzięki głosom w jednomandatowych okręgach niż dzięki głosom na listy krajowe, liczba tych mandatów uległa wyrównaniu. W Bundestagu kadencji 2013-2017 powstałych w ten sposób mandatów nadwyżkowych było 32[9], a w kadencji 2017-2021 – 110 (liczba deputowanych do Bundestagu wzrosła z 631 do 709).

Partie uczestniczące w wyborach

7 czerwca 2017 federalna komisja wyborcza oświadczyła, że do udziału w wyborach dopuszczonych zostało 48 partii[10], jednakże na skutek niezłożenia wymaganych list poparcia przez partie niereprezentowane w Bundestagu lub landtagach ostatecznie do wysuwania list wyborczych na szczeblu landów dopuszczono 34 ugrupowania. Z przywileju braku konieczności dokumentowania poparcia skorzystały reprezentowane w dotychczasowym Bundestagu CDU, SPD, Die Linke, Grüne i CSU oraz reprezentowane w landtagach FDP, AfD i Freie Wähler.

Zwycięskie partie w poszczególnych okręgach (kolor czarny – CDU/CSU, czerwony – SPD, niebieski – AfD)
Karta wyborcza w okręgu 220 Monachium-Zachód/Centrum

Lista 34 partii dopuszczonych do głosowania:

  • CDU – Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (listy wyborcze w 15 landach, tj. wszystkich poza Bawarią)
  • SPD – Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (listy wyborcze w 16 landach)
  • DIE LINKE – Lewica (listy wyborcze w 16 landach)
  • GRÜNE – Sojusz 90/Zieloni (listy wyborcze w 16 landach)
  • CSU – Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii (lista wyborcza zarejestrowana tylko w Bawarii)
  • FDP – Wolna Partia Demokratyczna (listy wyborcze w 16 landach)
  • AfD – Alternatywa dla Niemiec (listy wyborcze w 16 landach)
  • FREIE WÄHLER – Wolni Wyborcy (listy wyborcze w 16 landach)
  • BGE – Bündnis Grundeinkommen (listy wyborcze w 16 landach)
  • Die PARTEI – Partei für Arbeit, Rechtsstaat, Tierschutz, Elitenförderung und basisdemokratische Initiative (listy wyborcze w 16 landach)
  • MLPD – Marksistowsko-Leninowska Partia Niemiec (listy wyborcze w 16 landach)
  • NPD – Narodowodemokratyczna Partia Niemiec (listy wyborcze w 15 landach, tj. wszystkich poza Berlinem)
  • ÖDP – Ekologiczna Partia Demokratyczna (listy wyborcze w 13 landach, brak list wyborczych dla Bremy, Saary i Saksonii-Anhalt)
  • V-Partei³ – V-Partei³ (listy wyborcze w 12 landach, tj. poza Brandenburgią, Meklemburgią – Pomorzem Przednim, Saksonią-Anhalt i Szlezwikiem-Holsztynem)
  • PIRATEN – Niemiecka Partia Piratów (listy wyborcze w 11 landach, tj. poza Brandenburgią, Hamburgiem, Meklemburgią – Pomorzem Przednim, Saksonią-Anhalt i Szlezwikiem-Holsztynem)
  • DM – Deutsche Mitte (listy wyborcze w 10 landach, tj. poza Hamburgiem, Meklemburgią – Pomorzem Przednim, Nadrenią – Palatynatem, Saksonią, Saksonią-Anhalt i Szlezwikiem-Holsztynem)
  • Tierschutzpartei – Partei Mensch Umwelt Tierschutz (listy wyborcze w 10 landach, tj. poza Bremą, Nadrenią – Palatynatem, Saarą, Saksonią-Anhalt, Szlezwikiem-Holsztynem i Turyngią)
  • DKP – Deutsche Kommunistische Partei (listy wyborcze w 9 landach, tj. poza Meklemburgią – Pomorzem Przednim, Nadrenią – Palatynatem, Saarą, Saksonią, Saksonią-Anhalt, Szlezwikiem-Holsztynem i Turyngią)
  • DiB – Demokratie in Bewegung (listy wyborcze w 8 landach, tj. poza Badenią-Wirtembergią, Bawarią, Berlinem, Dolną Saksonią, Hamburgiem, Nadrenią Północną – Westfalią, Saksonią i Saksonią-Anhalt)
  • BüSo – Bürgerrechtsbewegung Solidarität (listy wyborcze w 4 landach: Bawarii, Berlinie, Hesji i Saksonii)
  • Gesundheitsforschung – Partei für Gesundheitsforschung (listy wyborcze w 3 landach: Bawarii, Berlinie i Nadrenii Północnej – Westfalii)
  • MENSCHLICHE WELT – Menschliche Welt (listy wyborcze w 3 landach: Berlinie, Bremie i Badenii-Wirtembergii)
  • SGP – Sozialistische Gleichheitspartei (listy wyborcze w 2 landach: Berlinie i Nadrenii Północnej – Westfalii)
  • Tierschutzallianz – Allianz für Menschenrechte, Tier- und Naturschutz (listy wyborcze w 2 landach: Badenii-Wirtembergii i Saksonii-Anhalt)
  • ADD – Allianz Deutscher Demokraten (lista wyborcza tylko w Nadrenii Północnej-Westfalii)
  • BP – Bayernpartei (lista wyborcza tylko w Bawarii)
  • B* – Bergpartei, die Überpartei (lista wyborcza tylko w Berlinie)
  • Die Grauen – Die Grauen – Für alle Generationen (lista wyborcza tylko w Berlinie)
  • Die Humanisten – Partei der Humanisten (lista wyborcza tylko w Nadrenii Północnej-Westfalii)
  • DIE RECHTE – Die Rechte (lista wyborcza tylko w Badenii-Wirtembergii)
  • du. – Die Urbane. Eine HipHop Partei (lista wyborcza tylko w Berlinie)
  • MG – Magdeburger Gartenpartei (lista wyborcza tylko w Saksonii-Anhalt)
  • PDV – Partei der Vernunft (lista wyborcza tylko w Saarze)
  • Volksabstimmung – Ab jetzt … Demokratie durch Volksabstimmung (lista wyborcza tylko w Nadrenii Północnej-Westfalii)

Poza członkami ww. partii (komitetów wyborczych) jako kandydujący w pojedynczych okręgach wyborczych w wyborach uczestniczyli jeszcze członkowie 8 poniższych partii (stowarzyszeń):

  • Bündnis C – Bündnis C – Christen für Deutschland (4 okręgi wyborcze)
  • DIE EINHEIT – DIE EINHEIT
  • DIE VIOLETTEN – Die Violetten; für spirituelle Politik
  • FAMILIE – Familien-Partei Deutschlands (1 okręg wyborczy)
  • DIE FRAUEN – Feministische Partei Die Frauen
  • MIETERPARTEI – Mieterpartei
  • Neue Liberale – Die Sozialliberalen (3 okręgi wyborcze)
  • UNABHÄNGIGE – UNABHÄNGIGE für bürgernahe Demokratie

Sześć partii deklarujących wstępnie udział w wyborach (Deutsche Konservative – DEUTSCHE KONSERVATIVE, ZENTRUM – Deutsche Zentrumspartei – najstarsza partia Niemiec założona w 1870, DGP – Die GERADE Partei, REP – DIE REPUBLIKANER, JED – Jugend- und Entwicklungspartei Deutschlands, TPD – Transhumane Partei Deutschland) nie zarejestrowało ostatecznie ani list wyborczych w landach, ani własnych kandydatów w okręgach wyborczych.

Głosowanie, frekwencja i wyniki wyborów

Partia[11]Jednomandatowe okręgi wyborczeListy partyjneSuma
GłosyMandatyGłosyLiczba+/−%
Liczba%+/−Liczba+/−Liczba%+/−
Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna14 030 75130,25 6,97185 612 447 65626,76 7,36200 5528,21
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec11 429 23124,64 4,8059 19 539 38120,51 5,22153 4021,58
Alternatywa dla Niemiec5 317 49911,46 9,603 35 878 11512,64 7,9394 9413,26
Wolna Partia Demokratyczna3 249 2387,00 4,65 4 999 44910,75 5,9880 8011,28
Lewica3 966 6378,55 0,335 14 297 2709,24 0,6569 59,73
Sojusz 90/Zieloni3 717 9228,01 0,721 4 158 4008,94 0,4967 49,45
Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii3 255 4877,02 1,1146 12 869 6886,17 1,2546 106,49
Wolni Wyborcy589 0561,27 0,28463 2921,00 0,03
Partia na rzecz Pracy, Praworządności, Ochrony Zwierząt, Promocji Elit i Inicjatyw Oddolnej Demokracji245 6590,53 0,44454 3490,98 0,80
Partia Dobrostanu Zwierząt i Środowiska Ludzkiego22 9170,05 0,04374 1790,80 0,48
Ogółem46 389 615100,0029946 515 492100,00709 78100,00
Głosy nieważne586 7261,25 0,30460 8490,98 0,33
Frekwencja46 976 34176,15 4,6246 976 34176,15 4,62

Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą większość rządzącą w kolejności: ugrupowanie rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (partie, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju, potraktowano zbiorczo):

2004615394806967
CDUCSUSPDAfDFDPLinkeGrüne
CDUCSUSPDAfDFDPLinkeGrüne
CDUCSUSPDAfDFDPLinkeGrüne

Wyniki głosowania w skali krajów związkowych

Wszystkie dane wyrażono w procentach

Kraj związkowyInniFrekwencja
CDUSPDAfDFDPLinkeGrüneCSUFREIE WÄHLER
121212121212121212
Badenia-Wirtembergia  39,2834,4019,5016,3911,5312,198,6512,725,436,3513,4013,470,560,701,643,7878,29
Bawaria  18,1315,3010,4912,396,4810,165,216,108,979,7744,1638,823,392,693,154,7778,14
Berlin  24,6722,7021,0017,8811,3812,055,638,9420,2418,7912,3812,570,310,294,396,7875,59
Brandenburgia  29,0326,6920,4817,5619,4320,205,097,0817,2317,154,525,031,921,192,295,1173,71
Brema  24,5525,1031,7526,769,3410,009,209,3511,9013,4310,0911,050,280,362,883,9570,85
Dolna Saksonia  38,3534,9433,5927,447,979,095,719,285,896,957,228,710,510,410,753,1876,44
Hamburg  31,9723,5028,4627,237,337,827,0910,8010,7912,1711,7313,940,560,352,084,1875,96
Hesja  35,4430,8529,1523,5411,2311,917,1311,556,588,108,089,671,440,850,953,5477,01
Meklemburgia-Pomorze Przednie  34,1733,1317,4215,0618,1818,594,746,2418,4617,833,644,261,490,811,914,0870,86
Nadrenia Północna-Westfalia  38,2832,6231,3225,968,159,428,0213,126,387,486,547,560,270,281,043,5675,44
Nadrenia-Palatynat  39,6435,8928,7624,159,5111,256,8710,385,676,815,997,592,311,371,252,5777,65
Saara  36,1932,3931,5227,159,3210,074,727,6011,2312,894,466,001,190,821,373,0876,60
Saksonia  30,6226,8511,7110,5325,4327,026,708,2117,5216,084,554,580,561,112,925,6275,38
Saksonia-Anhalt  32,3630,3117,1715,1816,9419,636,557,7619,1917,743,143,712,271,162,384,5168,12
Szlezwik-Holsztyn  39,8333,9928,8023,297,518,187,6912,645,297,279,5511,980,930,650,412,0176,31
Turyngia  31,6028,7614,6113,2122,5522,725,547,8117,5816,863,634,122,611,631,894,8974,25
Niemcy30,2526,7624,6420,5111,4612,647,0010,758,559,248,018,947,026,171,271,001,804,0076,15

Podział mandatów w skali krajów związkowych

Kraj związkowyŁącznie
CDUSPDAfDFDPLinkeGrüneCSU
Badenia-Wirtembergia  3816111261396
Bawaria  18141271146108
Berlin  65436428
Brandenburgia  94524125
Brema  121116
Dolna Saksonia  2120775666
Hamburg  45122216
Hesja  1712664550
Meklemburgia-Pomorze Przednie  62313116
Nadrenia Północna-Westfalia  424115201212142
Nadrenia-Palatynat  149443337
Saara  33111110
Saksonia  1241136238
Saksonia-Anhalt  93424123
Szlezwik-Holsztyn  106232326
Turyngia  83523122
Niemcy2001539480696746709

Przypisy

Linki zewnętrzne