Awqaq sipaskuna mayu

Awqaq sipaskuna mayu (kastilla simipi, purtuyis simipi: Amazonas) nisqaqa Tiksi muyuntinpi lliwmanta aswan hatun, 6,400 km suni mayum. Piruwpiqa Ukayali Awriq mayukunap tinkunpi paqarispa, sach'a-sach'anta Atlantiku mama quchaman kallpan. Chay hatun AmaruAwqaq sipas mayup sach'a suyuntaqa Awqaq sipas sachasapa nispa ninchikmi.

Amarumayu


Tiyay:	Parasil Kulunsuyu Piruw
Suni kay:	6.400 km
Pukyu	Mismi urqu , Ariqipa suyu Piruw 15°27′S, 71°52′O
Kayman purin:	Atlantiku mama qucha
Uraykuy hanaq kaypa puchun:	5.597 m
Purimuq mayukunap k'iti hawan:	7.050.000 km²
Purimuq mayukuna:	Marañun, Wallaqa, Ukayali, Japurá, Yanamayu, Purus mayu, Madeira, Napu, Tapajós, Xingu, Tocantins
Llaqtakuna:	Ikitus - Pukallpa - Manaus - Belém - Macapá - Santarém
Wat'akuna:	Marajó wat'a
Chakakuna:
Tiyay
Amarumayu purimuq mayukunawan: Amarumayu sach'a-sach'a suyu.

Yaykuq mayukuna


Mayu	Mama llaqta	Suni kay (km)	Mayup purimuq mayu
Amarumayu	Parasil / Kulunsuyu / Piruw	7.020
Purus	Parasil / Piruw /	3.379	Amarumayu
Madeira o Madera	Parasil / Qullasuyu	3.239	Amarumayu
Yapura	Parasil / Kulunsuyu	2.820	Amarumayu
Tocantins	Parasil	2.750	n/d
Araguaia	Parasil	2.575	Tocantins
Juruá	Parasil / Piruw	2.410	n/d
Yanamayu	Parasil / Kulunsuyu / Winisuyla	2.250	Amarumayu
Xingu	Parasil	2.100	n/d
Mamoré	Parasil / Qullasuyu	2.000	Madeira / Madera
Tapajós	Parasil	1.900	n/d
Putumayu	Parasil / Kulunsuyu / Ikwayur / Piruw / Ikwayur	1.575	n/d
Guaporé o Itenez	Parasil / Qullasuyu	1.530	Madeira / Madera
Itonomas	Qullasuyu	1.493	Iténez
Wapay	Qullasuyu	1.438	Mamoré
Marañun	Piruw	1.415	n/d
Iriri	Parasil	1.300	Xingu
Juruena	Parasil	1.240	Tapajós
Madre de Dios	Qullasuyu / Piruw	1.150	Beni
Beni	Qullasuyu	1.130	Madeira / Madera
Wallaqa	Piruw	1.100	Marañun
Blanco	Qullasuyu	1.087	Iténez
Yata	Qullasuyu	1.060	Mamoré