แม่น้ำแอมะซอน

แม่น้ำแอมะซอน (อังกฤษ: Amazon River; โปรตุเกส: Rio Amazonas; สเปน: Río Amazonas) เป็นแม่น้ำในทวีปอเมริกาใต้ มีต้นกำเนิดอยู่ที่ประเทศเปรู ไหลผ่านประเทศโคลอมเบีย และไหลออกมหาสมุทรแอตแลนติกที่ประเทศบราซิล มีความยาวทั้งสิ้นประมาณ 6,992 กิโลเมตร เป็นแม่น้ำที่มีปากแม่น้ำกว้างที่สุดในโลก ซึ่งอยู่บริเวณทางเหนือของบราซิล แม่น้ำแอมะซอนเป็นแม่น้ำสายที่มีปริมาณน้ำมากที่สุด ในฤดูฝน ปริมาณน้ำที่ไหลออกยังมหาสมุทรแอตแลนติกมากถึง 45 ล้านแกลลอนต่อวินาที ฝนที่ตกในลุ่มแม่น้ำแอมะซอนเฉลี่ยปีละ 3 เมตร (สูงสุด 6 เมตร) แต่ฝนจะตกเพียงไม่กี่เดือน ต่างกันไปตามแต่ละสถานที่ ในช่วงฤดูแล้งราวเดือนตุลาคม น้ำจะลดปริมาณลงจนเห็นสันทรายและเกิดเป็นทะเลสาบต่าง ๆ บางแห่งตัดขาดจากกัน ในฤดูน้ำหลากน้ำจะท่วมป่าทุกปี ในเนื้อที่ประมาณ 350,000 ตารางกิโลเมตร ขนาดเท่าประมาณประเทศเยอรมนี และยังถือเป็นแม่น้ำที่มีปริมาณน้ำมากถึง 1 ใน 5 ส่วนของโลก มีแม่น้ำสาขาที่แยกออกจากแอมะซอนมากกว่า 1,100 สาขา อีกทั้งยังถือเป็นแม่น้ำที่มีความหลากหลายทางชีวภาพมากที่สุดในโลก เป็นแม่น้ำที่มีความหลากหลายทางชนิดพันธุ์ปลามากที่สุดในโลก กว่า 5,600 ชนิด ซึ่งนับว่ามากกว่ามหาสมุทรแอตแลนติกเสียอีก^{[16][ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]} ในทุก ๆ ปี จะมีการค้นพบปลาสายพันธุ์ใหม่ที่แม่น้ำแห่งนี้ถึงปีละ 50 ชนิด^[17][18]

แม่น้ำแอมะซอน Rio Amazonas
แม่น้ำแอมะซอน
แม่น้ำแอมะซอนและลุ่มน้ำ
ชื่อท้องถิ่น	Amazonas  (โปรตุเกส)
ที่ตั้ง
ประเทศ	เปรู, โคลอมเบีย, บราซิล
เมือง	อิกิโตส (เปรู); เลติเซีย (โคลอมเบีย); ทาบาตินก้า (บราซิล); เตเฟ (บราซิล); Itacoatiara (บราซิล) พารินทินส์ (บราซิล); ออบีดุช (บราซิล); ซังตาไร (บราซิล); อัลไมริม (บราซิล); มากาปา (บราซิล); มาเนาช์ (บราซิล)
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	Río Apurimac, Mismi Peak
• ตำแหน่ง	แคว้นอาเรกิปา, เปรู
• พิกัดภูมิศาสตร์	15°31′04″S 71°41′37″W / 15.51778°S 71.69361°W / -15.51778; -71.69361
• ระดับความสูง	5,220 เมตร (17,130 ฟุต)
ปากน้ำ	เปรู
• ตำแหน่ง	บราซิล
• พิกัด	0°42′28″N 50°5′22″W / 0.70778°N 50.08944°W / 0.70778; -50.08944[1]
ความยาว	6,992 กิโลเมตร (4,345 ไมล์)[n 1]
พื้นที่ลุ่มน้ำ	7,000,000 ตารางกิโลเมตร (2,700,000 ตารางไมล์)[2]6,743,000 ตารางกิโลเมตร (2,603,000 ตารางไมล์)[5]
ความกว้าง
• ต่ำสุด	1 กิโลเมตร (0.62 ไมล์)
• สูงสุด	100 กิโลเมตร (62 ไมล์)
ความลึก
• ต่ำสุด	20 เมตร (66 ฟุต)
• สูงสุด	100 เมตร (330 ฟุต)
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	มหาสมุทรแอตแลนติก (ใกล้ปากน้ำ)
• เฉลี่ย	209,103 cubic metre per second (7,384,400 cubic foot per second)[6][7] (ความจุ: 5,956,000 ตารางกิโลเมตร (2,300,000 ตารางไมล์)[8] 205,603.262 cubic metre per second (7,260,810.7 cubic foot per second)[9] (ความจุ: 5,912,760.5 ตารางกิโลเมตร (2,282,929.6 ตารางไมล์)[10]
• ต่ำสุด	180,000 cubic metre per second (6,400,000 cubic foot per second)
• สูงสุด	340,000 cubic metre per second (12,000,000 cubic foot per second)
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	แอมะซอนเดลต้า, แอมะซอน/โตกังจิงช์/ปารา
• เฉลี่ย	230,000 cubic metre per second (8,100,000 cubic foot per second)[5](ความจุ: 6,743,000 ตารางกิโลเมตร (2,603,000 ตารางไมล์)[5] ถึง 7,000,000 ตารางกิโลเมตร (2,700,000 ตารางไมล์)[2]
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	ซังตาเรย์
• เฉลี่ย	191,624.043 cubic metre per second (6,767,139.2 cubic foot per second)[11]
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	ออบีดุช (800 กิโลเมตรเหนือปากน้ำ - ความจุ: 4,704,076 ตารางกิโลเมตร (1,816,254 ตารางไมล์)
• เฉลี่ย	173,272.643 cubic metre per second (6,119,065.6 cubic foot per second)[13] (ข้อมูล: 1928-1996)176,177 cubic metre per second (6,221,600 cubic foot per second)[12] (ข้อมูล: 01/01/1997-31/12/2015)178,193.9 cubic metre per second (6,292,860 cubic foot per second)[14]
• ต่ำสุด	75,602 cubic metre per second (2,669,900 cubic foot per second)[12]
• สูงสุด	306,317 cubic metre per second (10,817,500 cubic foot per second)[12]
อัตราการไหล
• ตำแหน่ง	Manacapuru, Solimões (ความจุ: 2,147,736 ตารางกิโลเมตร (829,246 ตารางไมล์)
• เฉลี่ย	(ข้อมูล: 01/01/1997-31/12/2015)105,720 cubic metre per second (3,733,000 cubic foot per second)[15]
ลุ่มน้ำ
ลำน้ำสาขา
• ซ้าย	Marañón, Nanay, Napo, Ampiyaçu, Japurá/Caquetá, Rio Negro/Guainía, Putumayo, Badajós, Manacapuru, Urubu, Uatumã, Nhamundá, Trombetas, Maicurú, Curuá, Paru, Jari
• ขวา	Ucayali, Jandiatuba, Javary, Jutai, Juruá, Tefé, Coari, Purús, Madeira, Paraná do Ramos, Tapajós, Curuá-Una, Xingu, Pará, Tocantins, Acará, Guamá