Ispirantu simi
Ispirantu icha Esperanto simiqa huk wallpasqa rimaymi, 1887 watapi L. L. Zamenhof sutiyuq Puluña runap kamasqan. Zamenhofpa munayninqa karqan huk simita paqarichiymi, chay simiqa mana sasa yachayniyuqmi, manataqmi imapipas yanapakuq, aswan allinmi huk suyukunapi rimanakuypaq.
Ispirantu simiqa manam mayqin riqsisqa mama llaqtakunap iskay ñiqin kamachiy rimayninchu. Manaña mayqin Mamallaqtapis Ispirantu simita kamachiy simitahina apaykachanchu chaypas, tukuy pachakunapiqa achka kuti kallpachakuymi karqan: Molossia Ripuwlika icha Hutt River Principado.
Simi yachaypi t’aqay
Kamasqa simi kasqanraykum, Ispirantu simiqa manam mayqin ayllu runap rimayninwanpas tupanchu. Ispirantu alfabetoqa fonética nisqa, latin alfabeto nisqap hukchasqa rikch'ayninwan qillqasqa. Alfabetopiqa manam q, w, x, y qillqakunataqa churanchu, mana asimilasqa hawa llaqta sutikunapichu. Alfabetopi 28 qillqakunam:
Ispirantu simiqa 1920 watamanta pacha Morse simip willayninpaq mana sasa rimaymi karqan, llapa Ispirantu qillqakunaqa morse simip rikch'aqninkunawanmi.
Rikuchina rimakuna
| Qhichwa simi | Ispirantu simi |
|---|---|
| Allinllachu? | Saluton |
| Arí | Jes |
| Manam | Ne |
| Riqsikuyki | Dankon |
| Ama hina kaychu | Bonvolu |
Ispirantu ayllu llaqta
Ispirantu rimaqkunaqa aswan achkam Iwrupapi, Chinchay Apya Yalapipas. Aswanmi llaqtakunapi tarikunku, chakra llaqtakunamantaqa.[1] Ispirantu simiqa ruwasqa simim, kikin allin wiñasqa culturayuq, sumaq qillqakunatam paqarichirqa, ñawpaq llamkaykunamanta tikrasqa hinaspa tikrasqa. Yupakunmi Ispirantu simipi librokuna lloqsimusqanqa 30.000 más librokuna vendeq servicion, Asociación Universal Ispirantu nisqa, catálogo nisqapin 4.000 más titulokuna kashan.[2]
